ارزیابی عملکرد شرکت با استفاده از نسبتهای مالی: کاربردی از رویکرد تحلیل پوششی داده بوت استرپ شده
در مدل‌های تحلیل پوششی داده )DEA(، کاربرد نسبت‌ها و داده‌های مالی به‌منظور تولید مقیاس یکتایی از عملکرد رواج دارد. محققین بر این باورند که استفاده از نسبتهای مالی در مدل‌های DEA، در ارزیابی عملکرد شرکتها برآوردهای کارایی اریب ایجاد می‌کند. در این نوشتار با به‌کارگیری تکنیک بوت استرپ، ابزاری برای تحلیل عملکرد ۲۰ شرکت بیمه در ایران با استفاده از داده‌ها و نسبتهای مالی ارائه شده است. نتایج حاصله نشان می‌دهد که تکنیک بوت استرپ می‌تواند مشکل خطا در اندازه‌گیری(بایاس)رتبه‌های کارایی را حل کند، و بنابراین رتبه‌ها حساسیت کم‌تری نسبت به گزینش داده‌ها و نسبتهای مالی اتخاذ شده خواهند داشت.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
COMPANY PERFORMANCE EVALUATION USING FINANCIAL RATIOS: AN APPLICATION OF rnBOOTSTRAPPED DATA ENVELOPMENT ANALYSIS APPROACH
نویسندگان [English]
- A.A. Anvary Rostamy
- R. Kalate Rahmani
- M.A. Aghaei
- A. Azar
College of Management and Economics-n Tarbiat Modares University
Financial data and ratios have been commonly used in data envelopment analysis (DEA) models in order to produce a unified measure of performance. However, several researchers have indicated that the use of financial ratios in DEA models creates biased efficiency estimates in firms performance evaluation. Namely, the efficiency scores may be influenced by the استفاده از نسبت های مالی choice of the ratios adopted, and units could be erroneously classified as efficient or inefficient. Thus, the research problem that has been posed is how to perform performance evaluation with the use of the DEA methodology producing unbiased results. This paper answers the research problem by bootstrap technique. The main proposed hypothesis is that bootstrapping of the DEA efficiency scores can remove the sensitivity of the efficiency scores relevant to the financial ratios used in performance evaluation and avoid errors in efficiency estimation. To test the research hypothesis and examine the sensitivity of the efficiency scores relevant to the financial ratios used, seven different DEA models have been created. The idea behind every model is to test whether the efficiency scores are sensitive to the financial ratios used in our analysis. In order to implement the proposed models, we have used data from audited financial statements of 20 insurance companies in Iran that are listed in the Tehran stock exchange (TSE). The sample period is one fiscal year from march 2010 to march 2011.According to the literature on the performance measurement of the insurance companies, three inputs have been used in our analysis, namely total assets, equity, and insurance expenses. Moreover, three financial ratios (profitability ratios) have been used as outputs in order to capture the performance of the companies. These are the ratios of underwriting profit to average assets, the investment profit to average investment, and the directly-written premiums to operating expenses. The results reveal that the bootstrap technique can resolve bias problem in efficiencies. So, efficiency scores will have less sensitivity relevant to the choice of the financial ratios or data adopted.
29 شاخص کلیدی عملکرد محبوب مالی برای داشبورد مدیریتی
شاخص کلیدی عملکرد (KPI) مقداری قابل اندازه گیری است که نشان می دهد عملکرد یک شرکت در زمینه درآمدزایی و سودآوری چقدر خوب است. نظارت بر KPI ها نشان می دهد که آیا یک کسب و کار به اهداف بلند مدت خود رسیده است.
صرف نظر از وسعت، سابقه و صنعت هر یک از شرکت ها باید از علمکرد مالی خود آگاهی داشته باشند. در حالی که حسابداران با همه هزینه ها، درآمد و بودجه سر و کار دارند، مدیران شرکت نیز باید از اقدامات مهم مالی مطلع باشند.
سریع ترین و کارآمدترین راه برای پیگیری عملکرد سازمان، راه اندازی داشبورد KPI است که معیارهای مالی را نمایش می دهد.
گزارش کامل KPI مالی، به روزرسانی های حقیقی در مورد ارقام مهم مالی یک شرکت را ارائه می دهد، مانند جریان نقد عملیاتی، نسبت جاری، نرخ سوختن سرمایه و غیره.
با استفاده از معیارهای مالی پرکاربرد، ما طیف کاملی از معیارهای مهم بودجه را که اکثر شرکت ها باید بسنجند، توضیح خواهیم داد.
1- جریان نقد عملیاتی (OCF)
جریان نقد عملیاتی مقدار کل پول تولیدشده توسط عملیات روزانه یک شرکت را نشان می دهد. این معیار مالی به این نکته اشاره می کند که آیا شرکت می تواند جریان نقد مثبت مورد نیازِ رشد را حفظ کند یا برای تامین کلیه هزینه ها به سرمایه خارجی نیاز دارد.
گردش جریان نقد عملیاتی با تنظیم درآمد خالص برای مواردی مانند استهلاک، تغییرات سرمایه و تغییر در حساب های دریافتنی محاسبه می شود. در حالی که جریان نقد استفاده از نسبت های مالی عملیاتی خود را آنالیز می کنید، آن را با کل سرمایه به کار رفته مقایسه کنید، در این صورت می توانید ارزیابی کنید که تجارت شما سرمایه کافی برای مثبت نگه داشتن حساب ها تولید می کند.
2- نسبت جاری
نسبت جاری منعکس کننده توانایی سازمان در پرداخت کلیه تعهدات مالی طی یک سال است. این KPI دارایی های جاری شرکت مانند حساب دریافتkی و بدهی های جاری را زیر نظر می گیرد.
نحوه ارزیابی نسبت جاری شما: نسبت جاری کم تر از یک نشان می دهد که شرکت شما قادر به انجام کلیه تعهدات مالی نخواهد بود، مگر این که جریان نقد اضافی وجود داشته استفاده از نسبت های مالی باشد.
نسبت جاری سالم بین 1.5 تا 3 است، اما داشتن دوره های نسبت جاری زیرِ 1 برای مشاغل کم نیست، به خصوص اگر شرکت در حال سرمایه گذاری روی رشد یا پرداخت بدهی باشد.
سرمایه گذاران دوست دارند از نسبت جاری به عنوان چرخه عملکرد سالم شرکت استفاده کنند. نسبت جاری بیش از حد بالا ممکن است نشان دهنده این باشد که شرکت دارایی و پول نقد زیادی دارد اما نمی تواند در زمینه نوآوری و رشد سرمایه گذاری کند.
3- نسبت آنی یا نسبت سریع
نسبت آنی نشان می دهد که آیا یک کسب و کار دارایی کوتاه مدت کافی برای پوشش بدهی های خود در آینده نزدیک را دارد. نسبت آنی، به دلیل نادیده گرفتن نقدینگی ها مانند فهرست موجودی ها، نمای دقیق تری از سلامت مالی یک شرکت را نسبت به نسبت جاری ارائه می دهد.
4- نرخ سوختن سرمایه
این KPI منعکس کننده میزان هزینه های هفتگی، ماهانه یا سالانه یک شرکت است. این معیار اصلی می تواند به نفع شرکت های کوچکی باشد که تجزیه و تحلیل گسترnه مالی را انجام نمی دهند.
در مقایسه با سود خالص و درآمد، نرخ سوختن سرمایه نشان می دهد که آیا هزینه های عملیاتی سازمان در طولانی مدت پایدار است یا خیر.
5- حاشیه سود خالص
این معیار نشان می دهد که یک شرکت در سودآوری در مقایسه با درآمد خود چقدر کارآمد است. این KPI که غالباً به صورت درصد محاسبه می شود، نشان می دهد که چگونه مقدار هر دلار به دست آمده توسط شرکت به سود تبدیل می شود.
حاشیه سود خالص منعکس کننده سودآوری یک تجارت است و نشان می دهد که شرکت در چشم انداز بلندمدت به چه سرعتی می تواند رشد کند.
6- حاشیه سود ناخالص
حاشیه سود ناخالص پول باقی مانده از درآمد را پس از محاسبه هزینه کالاهای فروخته شده اندازه می گیرد. این معیار که شاخص خوبی برای سلامت مالی یک شرکت است، نشان می دهد که آیا یک کسب و کار توانایی پرداخت هزینه های عملیاتی خود را دارد، آن هم در حالی که بودجه ای برای رشد باقی مانده است.
معمولاً سازمان ها از حاشیه سود ناخالص نسبتاً پایداری برخوردار هستند، مگر این که برخی تغییرات اساسی را که در هزینه های تولید تاثیرگذار بوده یا تغییراتی را که در سیاست های قیمت گذاری اعمال نکرده اند، انجام دهند.
محاسبه شده به عنوان= هزینه کالاهای فروخته شده / درآمد
برای مشاهده نمونه داشبورد تحلیل سودآوری بر روی دکمه روبرو کلیک کنید.
7- سرمایه در گردش
KPI سرمایه در گردش، دارایی موجود سازمان را برای پاسخگویی به تعهدات مالی کوتاه مدت اندازه می استفاده از نسبت های مالی گیرد. سرمایه در گردش شامل دارایی مانند وجه نقد موجود، سرمایه گذاری های کوتاه مدت و حساب های دریافتنی است که نقدینگی تجارت (توانایی تولید سریع پول نقد) را نشان می دهد.
پول نقد فوری موجود به عنوان سرمایه در گردش شناخته می شود. با مطالعه دارایی های موجود که با بدهی های کوتاه مدت مالی رو به رو هستند، سلامت مالی را تجزیه و تحلیل کنید. سرمایه در گردش که با کسر بدهی های جاری از دارایی های جاری محاسبه می شود، شامل دارایی هایی مانند پول نقد موجود، سرمایه گذاری های کوتاه مدت و حساب های دریافتنی است.
سرمایه در گردش با کسر بدهی های جاری (تعهدات مالی) از دارایی های جاری (منابعی با ارزش نقدی) محاسبه می شود.
8- حساب های دریافتنی جاری
این KPI میزان پولی را که بدهکاران به یک تجارت بدهکار هستند، اندازه گیری می کند. معیار حساب های دریافتنی جاری به شما کمک می کند درآمد آینده را تخمین زده و میانگین روزهای بدهکار را محاسبه کنید. همچنین این معیار نشان می دهد که یک شرکت تجاری یا مشتری عادی چه مدت طول می کشد تا بدهی خود را پرداخت کند.
معیار حساب های دریافتنی جاری بالا ممکن است نشان دهد که یک تجارت قادر به معامله با بدهکاران طولانی مدت نیست و در نتیجه ضرر می کند. اگر افراد یا شرکت ها قبض خود را پرداخت نکنند، به عنوان پیش فرض در نظر گرفته می شوند.
9- حساب های پرداختنی جاری
در مقابل حساب های دریافتنی، معیار حساب های پرداختنی جاری مبلغی است که یک تجارت باید به تامین کنندگان، بانک ها و بستانکارhن بپردازد. این معیار می تواند توسط بخش های تجاری و پروژه ها تجزیه و تحلیل شود تا اطلاعات بیشتری در مورد بدهی های فعلی به دست آید.
برای محاسبه حساب های پرداختنی جاری، سازمان ها باید کلیه بدهی هایی را که باید در یک بازه زمانی خاص پرداخت شوند، در نظر بگیرند.
10- بازده حساب های پرداختنی
این KPI نرخی را نشان می دهد که یک سازمان به طور متوسط مبلغ قابل پرداخت خود را به تامین کنندگان، بانک ها و سایر طلبکاران بپردازد.
نحوه محاسبه بازده حساب های پرداختنی به شرح زیر است:
فرض کنیم شرکتی، از تامین کنندگان در یک ماه 10 بیلیون دلار خرید می کند و در هر زمان معین حساب های پرداختنی باقی مانده 2 بیلیون دلار است. این بدان معنی است که بازده حساب های پرداختنی 10 بیلیون دلار / 2 بیلیون دلار = 5 است.
اگر نسبت بازده نسبت به دوره های قبل کاهش یابد، این ممکن است نشان دهد که سازمانی در بازپرداخت بدهی های خود با مشکل رو به رو است. اگر نرخ بازده افزایش یابد، به این معنی است که یک شرکت بازپرداخت تامین کنندگان خود را با سرعت بیشتری از قبل انجام می دهد.
11- هزینه فرایند حساب های پرداختنی
هزینه فرایند حساب های پرداختنی، هزینه کل پردازش کلیه پرداخت ها و فاکتورها را در یک دوره خاص نشان می دهد.
نتایج نظرسنجی APQC (انجمن کیفیت و بهره وری آمریکا) پیرامون بهره وری فرایند حساب های پرداختنی، نشان می دهد که موردی قوی جهت سرمایه گذاری در فناوری های ارائه فاکتور الکترونیکی، پردازش و پرداخت وجود دارد، زیرا آن ها هزینه پردازش فاکتورها و پرداخت به تامین کنندگان را به استفاده از نسبت های مالی طرز قابل توجهی کاهش می دهند.
12- بازده حساب های دریافتنی
بازده حساب های دریافتنی، اثربخشی یک شرکت در جمع آوری بدهی ها و تمدید اعتبارات را نشان می دهد. اگر شرکتی قبض پرداخت نشده یک مشتری را حفظ کند، مانند این است که به جای استفاده از پول برای توسعه تجارت، وام بدون بهره بدهد.
برای محاسبه بازده حساب های دریافتنی، شرکت ها باید ارزش خالص فروش اعتباری طی یک دوره معین را بر میانگین حساب های دریافتنی تقسیم کنند. این محاسبه بسیار شبیه به بازده حساب های پرداختنی است: ارزش خالص فروش اعتباری / حساب های دریافتنی
هرچه این معیار مالی کم تر باشد، کسب و کار دارایی های بیشتری جهت سرمایه گذاری در رشد و نوآوری دارد و کم تر با جمع آوری بدهی ها و پرداخت ها دست و پنجه نرم می کند.
13- گردش موجودی کالا
KPI گردش موجودی کالا نشان می دهد که شرکت با چه کارایی موجودی خود را در مدت زمانی خاص می فروشد و جایگزین می کند. بنابراین نشان دهنده توانایی سازمان در تولید و فروش و جایگزینیِ کالاها است.
برای محاسبه گردش موجودی کالا دو فرمول وجود دارد:
گردش موجودی کالا = فروش / موجودی
گردش موجودی کالا = هزینه کالاهای فروخته شده / موجودی میانگین
14- انحراف بودجه
همچنین انحراف بودجه یک KPI مدیریت پروژه است که اغلب مورد استفاده قرار می گیرد و نشان می دهد که بودجه های پیش بینی شده در مقایسه با کل بودجه واقعی متفاوت است. این معیار برای ارزیابی این که آیا بودجه یا میزان پایه هزینه ها یا درآمد، انتظارات را برآورده می کند، استفاده می شود.
حداقل انحراف بودجه نشان می دهد که هزینه های واقعی برابر یا کم تر از هزینه های پیش بینی شده یا درآمد بالاتر از حد پیش بینی شده است. تغییرپذیری قابل توجه در بودجه معمولاً به دلیل پیش بینی بیش از حد خوشبینانه یا تصمیمات ضعیف مدیریت ایجاد می شود.
15- زمان چرخه تولید بودجه
زمان چرخه تولید بودجه نشان دهنده دوره ای است که برای تحقیق، برنامه ریزی و توافق در مورد بودجه یک شرکت استفاده شده است. یک چرخه طولانی تولید بودجه لزوماً چیز بدی نیست، اما ممکن است منابع ارزشمندی مانند زمان مدیریت را هدر دهد.
16- موارد موجود در بودجه
موارد موجود در بودجه به مدیران پروژه کمک می کند تا هزینه ها را با روش دقیق تری پیگیری کنند. موارد موجود می تواند نشان دهنده پروژه ها، بخش های بازرگانی یا برخی اقدامات حسابداری دیگر باشد تا بتواند نمای بهتری از محل خرج پول ارائه دهد.
علاوه بر این، یک بودجه دقیق باعث می شود شرکت در صورت نیاز به کاهش بودجه، به بخش ها و پروژه های مناسب بپردازد.
17- تعداد تکرار بودجه
هرچه تعداد تکرار بودجه بیشتر باشد، زمان بیشتری برای برنامه ریزی بودجه و درست کردن آن لازم است. تعداد نسخه های بودجه تولیدشده قبل از تصویب نهایی به توانایی مدیریت در برنامه ریزی موثر بودجه دوره بعد بستگی دارد.
طبق یک نظرسنجی، 25 درصد شرکت کنندگان برتر 4 بار تکرار بودجه داشتند، در حالی که پایین ترها قبل از تصویب نهایی به 9 نسخه بودجه عادت کرده اند.
18- نسبت سرانه حقوق و دستمزد
این معیار مالی نشان می دهد که چه تعداد از اعضای تیم در مقایسه با تعداد کل کارمندان درگیر پردازش حقوق و دستمزد هستند.
برای محاسبه نسبت سرانه حقوق و دستمزد، مشاغل باید نسبت موقعیت های تمام وقت منابع انسانی به تعداد کل کارمندان را پیدا کنند.
19- رشد فروش
این معیار مالی تغییر در کل فروش طیِ یک دوره خاص را نشان می دهد. رشد فروش درصد دوره فروش فعلی را نسبت به دوره قبل نشان می دهد، که نشان دهنده رشد یا کاهش فروش کل است.
20- روزهای فروش معوق (DSO)
روزهای فروش معوق میانگین روزهای مشتریان برای پرداخت یک شرکت – از دریافت فاکتور تا زمان پرداخت کامل را نشان می دهد. به بیان دیگر روزهای فروش معوق نشان‌‌دهنده میانگین تعداد روزهایی است که فروش‌‌های اعتباری به پول نقد تبدیل می‌‌گردد و یا حسابهای قابل وصول شرکتی گردآوری میشود. هرچه DSO پایین باشد، یک شرکت می تواند تمرکز بیشتری روی رشد و سفارش لوازم اضافی داشته باشد.
برای مشاهده نمونه داشبورد تجزیه سنی حسابهای دریافتنی بر روی دکمه روبرو کلیک کنید.
21- هزینه های وندورها
این KPI پرداخت های جاری یک شرکت را با به وندورها را نشان می دهد (کسی که کالا یا خدمات را به یک سازمان یا افراد دیگر ارائه می دهد). ممکن است هزینه های بالای وندورها نشان دهد که مشکلاتی برای پرداخت به موقع به فروشندگان و تامین کنندگان وجود خواهد داشت.
22- نرخ خطای پرداخت
نرخ خطای پرداخت، درصد پرداخت های ورودی یا خروجی را نشان می دهد که به دلیل خطای پردازش تکمیل نشده اند. غالباً، دلیل ورشکستگی ها عدم تایید، مستندات ضعیف یا مرجع از دست رفته است.
اگر نرخ خطای پرداخت شرکتی با گذشت زمان افزایش یابد، ممکن است نشان دهنده این باشد که زمان بررسی سیستم پردازش پرداخت است.
23- زمان چرخه بازرسی داخلی
زمان چرخه بازرسی کامل میانگین دوره لازم جهت انجام بازرسی داخلی کامل را نشان می دهد. این رقم به طور عمده مدیر و دینفعان یک شرکت را در نظر می گیرد که باید بر بودجه، هزینه ها، پرداخت ها و غیره مروری داشته باشند.
24- گزارش خطای مالی
این معیار مالی تعداد گزارش های مالی را نشان می دهد که به توضیحات بیشتری نیاز دارند یا حاوی اشتباهاتی هستند و این امر نیاز به بررسی دقیق تر دارد.
25- بازده حقوق صاحبان سهام
این KPI ظرفیت یک تجارت را برای استفاده موثر از سرمایه گذاری سهامداران نشان می دهد و سود بالایی را به همراه دارد. بازده حقوق صاحبان سهام نشان می دهد که شرکت برای هر واحد از سهام صاحبان سهام چه میزان درآمد دارد
26- نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام
به طور مشابه با بازده حقوق صاحبان سهام، این KPI نشان می دهد که یک کسب و کار چگونه از سرمایه گذاری سهامداران خود استفاده می کند. نسبت بالای بدهی به حقوق صاحبان سهام نشان می دهد که یک سازمان به جای سودآوری جدید از سرمایه گذاری ها، سرمایه خود را از دست می دهد و مقروض می شود.
27- هزینه مدیریت فرایندها
این KPI را می توان توسط بخش های تجاری دیگر پیگیری کرد تا هزینه مدیریت کار افراد و برنامه ریزی برای آینده را بسنجد. هرچه هزینه مدیریت فرایندها کم تر باشد، دارایی بیشتری برای اجرای وظایف و رشد شرکت باقی می ماند.
28- بهره برداری از منابع
برای برخی شرکت ها، زمان کارمند باارزش ترین سرمایه ای است که روی آن حساب می کنند. این مورد برای آژانس های خلاق، شرکت های حقوقی و سایر نمونه های تجاری مبتنی بر خدمات صدق می کند.
KPI بهره برداری از منابع نشان می دهد که یک شرکت چگونه از منابع خود (زمان)، با مقایسه زمان قابل پرداخت و کار غیرقابل پرداخت، استفاده می کند. همچنین می تواند در داشبورد پروژه برای نمای بهتر عملکرد پروژه مورد استفاده قرار بگیرد.
29- هزینه کل عملکرد مالی
هزینه کل عملکرد مالی نسبت کل هزینه فعالیت های مالی را نسبت به کل درآمد نشان می دهد. هزینه های مالی یک شرکت شامل پرسنل، سیستم های مدیریتی، مخارج کلی و سایر هزینه های لازم برای فعالیت روزمره سازمان مالی است.
طبق یک نظرسنجی APQC (انجمن کیفیت و بهره وری آمریکا)، میانگین هزینه های کل عملکرد مالی شرکت هایی با عملکرد بالا 0.6 درصد است در حالی که این عدد برای 25 درصد شرکت هایی که عملکرد پایینی دارند، 2 درصد است. شرکت هایی که می خواهند این معیار را بهبود ببخشند، باید برای اتوماسیون و بهینه سازی فرایندهای تجاری خود، از فناوری و نرم افزار مدرن استفاده کنند.
تعریف صورت های مالی و هدف از تهیه آنها
شرکت های حاضر در بورس موظف اند صورت مالی فعالیت های خودشان را ارائه دهند تا کلیه ذینفعان ( سهامداران و سرمایه گذاران و . ) در خصوص وضعیت مالی و نحوه فعالیت شرکت مطلع باشند. در ادامه باختصار تعریفی از صورت های مالی و انواع آن و نیز توضیحاتی درباره هدف از تهیه این گونه صورت های مالی ارائه می شود.
صورت های مالی چیست ؟
نتیجه فعالیت یک شرکت در یک دوره زمانی خاص در گزارش هایی ارائه می شود که به آنها "صورت های مالی " گفته می شود. این گزارش ها دارای چارچوب و شکل خاصی می باشند که برای تهیه آن ها باید اصول حسابداری و استانداردهای مربوطه رعایت شود تا دقیق ترین و جامع ترین گزارشات درباره وضعیت و فعالیت شرکت ارائه گردد.
هدف از تهیه صورت های مالی یا گزارش های مالی :
انعکاس اطلاعات به صورت خلاصه و طبقه بندی شده درباره وضعیت، عملکرد و انعطاف پذیری مالی واحد تجاری، به گونه ای که ذینفعان بتوانند از آن برای اتخاذ تصمیمات اقتصادی خود ( به منظور پیش بینی، مقایسه و ارزیابی مبلغ یا زمان، عدم قطعی نبودن جریان های نقدی احتمالی )، استفاده کنند.
انواع صورت های مالی :
1- ترازنامه
2- صورتحساب سود و زیان انباشته
3- صورت حساب گردش سود و زیان جامع
4- صورت گردش وجوه نقد
5- صورت مالی میان دوره ای
6- صورت سرمایه
شماره های 1 الی 4 مهمترین صورت های مالی هستند که به آنها " صورت های مالی اساسی " اطلاق استفاده از نسبت های مالی می شود.
۱- ترازنامه :
ترازنامه وضعیت مالی یک واحد تجاری را در یک زمان مشخص نشان می دهد. در بخش های مختلف ترازنامه سه گروه دارایی ، بدهی و سرمایه ( عناصر ترازنامه ) مشخص می گردد. ترازنامه به زبان ساده مشخص می نماید که یک واحد تجاری چه میزان دارایی ، بدهی و سرمایه دارد.
۲- صورت سود و زیان :
صورت سود و زیان، نتیجه فعالیت یک واحد تجاری را با نمایش میزان درآمد و هزینه و سود یا زیان در یک دوره مشخص زمانی، نمایش می دهد.
۳- صورت سود و زیان جامع :
گزارشی که کلیه تغیرات افزایشی یا کاهشی ناشی از درآمدها یا هزینه ها اعم از تحقق یافته و یا تحقق نیافته را طی دوره مالی نشان دهد " صورت سود و زیان جامع " نامیده می شود.
۴- صورت جریان وجوه نقد :
صورت جریان وجوه نقد گزارشی است که تغییرات در وجه نقد یک واحد تجاری را که ناشی از فعالیت های عملیاتی، سرمایه گذاری و تامین مالی در یک دوره زمانی مشخص است، نمایش می دهد.
برخی از زمینه های تجزیه و تحلیل صورت های مالی :
بررسی نسبت های نقدینگی، ارزیابی و بررسی میزان توان مالی شرکت در بازپرداخت بدهی های کوتاه مدت و بازپرداخت تسهیلات مالی دریافتی.
بررسی استفاده بهینه از دارایی های ثابت و منابع سرمایه ای.
بررسی وضعیت ساختار سرمایه و ساختار منابع انسانی.
ارزیابی پروژه ها و طرح های در دست اجرا.
بررسی توان و قدرت واحد تجاری در جذب مشتریان جدید و حفظ مشتریان قدیم.
تجزیه تحلیل اقلام هزینه و بهای تمام شده کالای ساخته شده و فروش رفته.
بررسی نسبت های عملیات از جمله گردش کالا و تولید به طوری که بتوان فرآیند را از هنگام تامین مواد اولیه، تولید و مدت انتظار برای توزیع و فروش و نهایتا دوره نقد شوندگی آن را بررسی و تحلیل نمود.
طبق تعریف سیستم اطلاعاتی حسابداری یکی از عملکرد های این سیستم تولید و ارایه گزارش استفاده از نسبت های مالی های مالی و تفسیر نتایج حاصل از آنهاست.که نتایج تجزیه و تحلیل صورتهای مالی اساسی یکی از خروجی های سیستم اطلاعاتی حسابداری است.
در چند سال اخیر با رشد توسعه بنگاه های اقتصادی و رقابت پذیرشدن فعالیت های اقتصادی و نیز نیاز مدیران به اطلاعات مالی با ارزش و قابل استفاده برای استفاده از نسبت های مالی تصمیم گیری تولید و ارایه اطلاعات مالی بیش از پیش اهمیت خود را نمایان ساخته است.
هم اکنون هر حسابداری که دارای مهارت تولید و ارایه گزارشهای مالی و تفسیر آنهاست ، به مراتب نسبت به سایر حسابداران فاقد این مهارت از نظر شغلی و کسب درآمد و امنیت شغلی از وضعیت بهتری برخوردار است .
یکی از گزارشهای مالی استاندارد که از سیستم اطلاعاتی حسابداری استخراج می شود، صورتهای مالی اساسی است که شامل ترازنامه ،صورت سود وزیان ، صورت سود وزیان جامع ، صورت جریان وجوه نقد و یادداشت های توضیحی است .
تهیه و تولیدو تفسیر و ارایه صورتهای مالی اساسی نیازمند دانش ، مهارت و تجربه است که متاسفانه عده کثیری از حسابداران از داشتن این مهارت بهره ای ندارند علی الرغم اینکه در دانشگاه واحدهای درسی به این منظور ایجاد شده و فارغ التحصیلان دانشگاهی آن را گذرانده اند.
برای تجزیه و تحلیل صورتهای مالی اساسی هر حسابداری علاوه بر دارابودن دانش حسابداری از جمله استانداردهای حسابداری ،باید نسبتا از دانش ریاضی ، مهارت استفاده ار نرم افزار Excel و بینش حسابداری برخوردار باشد. مهارت تهیه ،تفسیر و ارایه صورتهای مالی اساسی از مهارتهای سطح بالاو از باکیفیت ترین واثر بخش ترین مهارتهای حسابداری است.
در این مطلب سعی شده است مراحل بعد از تولید صورتهای مالی اساسی که همانا تجزیه و تحلیل صورتهای مالی اساسی است ،به طور خلاصه توضیح داده شود ، چنانچه حسابداران همینقدر در مورد مراحل تجزیه و تحلیل صورتهای مالی اساسی بدانند و آنرا به اجرا درآورند کمک بزرگی در ارایه اطلاعات مالی با ارزش به مدیران شرکتها کرده اند.
تجزیه و تحلیل صورتهای مالی اساسی :
تجزیه وتحلیل صورتهای مالی فرایندی است که میزان انعکاس واقعیت های اقتصادی توسط ارقام حسابداری شرکت را ارزیابی می کند.
از جمله کارکردهای تجزیه و تحلیل صورتهای مالی اساسی را می توان : ارزیابی ریسک و کیفیت عایدات شرکت ، برآورد قدرت سودآوری ،انجام تعدبلات لازم برای صورتهای مالی در جهت انعکاس بهتر واقعیت های اقتصادی و کمک به تجزیه وتحلیل مالی را برشمرد.
تکنیک های تجزیه وتحلیل صورتهای مالی یا همان نسبت های مالی برای تحلیلگر حکم کارکرد جعبه ابزار را دارد.
از دلایل مهم انجام تجزیه و تحلیل صورتهای مالی ، تولید اطلاعات با ارزش برای تسهیل اخذ تصمیات اقتصادی است.
مراحل استفاده از نسبت های مالی تجزیه و تحلیل صورتهای مالی اساسی :
1. بیان اهداف و زمینه
4.تجزیه وتحلیل و تفسیر اطلاعات
5.گزارش نتایج و پیشنهادها
6.به روز کردن تجزیه و تحلیل ها
تجزیه و تحلیل صورتهای مالی بعنوان :
1- یک شیوه و ابزار برای ارزیابی مطرح است .
2- مورد نیاز برنامه ریزی و تصمیم گیری مدیران و سایر استفاده کنندگان صورتهای مالی است.
3- هدفمند ، سیستماتیک به اجرا درمی آید.
4- برای پیش بینی آینده با استفاده از اطلاعات گذشته دردسترس،مورد استفاده قرار می گیرد.
منابع تحلیل گری مالی
1- اطلاعات مالی ( صورتهای مالی اساسی )
2- اطلاعات کمی غیر مالی ، آمار تولید ، رشد اقتصادی ، آمار اشتغال بیکاری
3- اطلاعات کیفی ، گزارش حسابرسی ( مستقل و داخلی ) گزارش هیئت مدیره ، گزارش مدیریت
4- اطلاعات اظهارنظر گروه ها، شامل اظهارنامه بازار سرمایه ، واسطه گران مالی
اهداف تجزیه و تحلیل صورتهای مالی
1- تامین اطلاعات موردنیاز مدیران جهت ( برنامه ریزی ، تصمیم گیری و سرمایه گذاری )
2- به عنوان یک معیار، ابزار برای تجزیه و تحلیل وضعیت مالی،عملکرد مالی مورد استفاده قرار می گیرد.
3- برای مدیریت سبدسهام( پرتفوی )از تحلیل ها استفاده شود.
4- به عنوان یک ابزار برای ارزیابی عملکرد مدیران مورد استفاده قرار می گیرد.
5- ابزاری برای سنجش سودآوری ، کارایی ، اثر بخشی در یک واحد انتفاعی است.
سه مورد از روش های تجزیه وتحلیل صورتهای مالی اساسی
1- روش تجزیه وتحلیل با استفاده از نسبتهای مالی
نسبت نقدینگی ، نسبت فعالیت ، نسبت اهرمی ، نسبت سودآوری
2- تجزیه و تحلیل افقی
3- تجزیه و تحلیل عمودی
نسبت نقدینگی :
نسبت نقدینگی امکان ارزیابی و سنجش سرعت پرداخت تعهدات کوتاه مدت بنگاه اقتصادی از محل دارایی های جاری را فراهم می کند.
1- نسبت جاری : بدهیهای جاری /جمع دارائیهای جاری
2- نسبت آنی : بدهی جاری/جمع دارائیهای جاری منهای موجودی کالا و سفارشات
3- نسبت وجه نقد : جمع بدهی های جاری /جمع موجودی نقد ،اوراق مشارکت و سپرده ها
4- سرمایه در گردش : جمع بدهی های جاری – بدهی جاری
نسبت فعالیت ( کارایی ):
از این نسبت برای ارزیابی توانایی و قدرت دارایی های شرکت در جهت پیشبرد فروش استفاده می شود .
1- نسبت گردش دارایی : کل داراییها / فروش خالص
2- گردش دارایی جاری : جمع دارائیهای جاری/فروش خالص
3- گردش دارایی غیر جاری : جمع دارائیهای غیرجاری /فروش خالص
4- گردش دارایی استفاده از نسبت های مالی ثابت : جمع دارایی ثابت مشهود و نامشهود/فروش خالص
نسبت اهرمی ( بافت مالی یا ساختار مالی ) :
نتایج این نسبت امکان ارزیابی و سنجش سرعت پرداخت تعهدات از محل حقوق صاحبان سهام و کل دارایی ها را فراهم می کند .
1- نسبت کل بدهی : کل دارائیها/ کل بدهی وکل حقوق صاحبان سهام/ کل بدهی
2- نسبت بدهی جاری : کل دارائیها/ کل بدهی جاری وکل حقوق صاحبان سهام/ کل بدهی جاری 3- نسبت بدهی غیر جاری : کل دارائیها/ کل بدهی غیر جاری وکل حقوق صاحبان سهام/ کل بدهی غیرجاری
4- نسبت پوشش هزینه بهره هزینه مالی و بانکی ( بهره) / سود عملیاتی
نسبت سود آوری :
از این نسبت برای ارزیابی و سنجش بازدهی فروش ، بازدهی دارایی ها و بازدهی سودآوری واحد انتفاعی استفاده می شود و این نسبت رابطه بین فروش ، سود و دارایی ها را مورد سنجش و ارزیابی قرار می دهد .
مهمترین نسبتهای آن عبارتند از :
1- نسبت سود ناخالص : فروش /سود ناخالص
2- نسبت سود عملیاتی : فروش / سود عملیاتی
3- نسبت سود خالص به فروش : فروش /سود خالص حاشیه فروش یا بازده فروش
4- بازده دارایی ها : کل دارایی ها/ سود خالص
5- بازده حقوق صاحبان سهام : حقوق صاحبان سهام / سود خالص
تجزیه و تحلیل افقی صورتهای مالی اساسی :
در این روش یک سال مالی را به عنوان سال پایه در نظر گرفته و سال های مالی بعد را نسبت به سال پایه مورد سنجش و ارزیابی قرار می دهند . از این تجزیه و تحلیل برای افزایش یا کاهش هر یک از اقلام صورت های مالی نسبت به سال پایه استفاده می کنند.
تجزیه استفاده از نسبت های مالی وتحلیل عمودی صورتهای مالی اساسی :
دراین روش یکی از اقلام صورتهاي مالی را به عنوان اقلام مهم در نظرگرفته و سایراقلام را نسبت به
این قلم مهم مورد سنجش و ارزیابی قرار می دهند.مثلاً فروش را به عنوان اقلام مهم در نظرگرفته و
دارایی ها- بدهی ها- سرمایه- درآمد وهزینه را نسبت به فروش موردسنجش و ارزیابی قرار می دهدو نام دیگر این تجزیه و تحلیل؛ تجزیه و تحلیل درونی گفته می شود.
نقاط قوت تجزیه وتحلیل صورتهای مالی اساسی :
1- معیاری برای شناخت شرکتها و موسسات و تحقق اهداف آنها است.
2- به عنوان ابزاری برای پیش بینی آینده استفاده می شود .
3- معیاری برای ارزیابی عملکرد و کارایی و اثربخش واحد انتفاعی
4- اطلاعات مورد نیاز مدیران را برای برنامه ریزی و تصمیم گیری فراهم می کند.
5- معیار مناسبی برای ارزیابی دارایی ها و پروژه های سرمایه گذاری است.
6- معیار مناسب برای کنترل ریسک عملیاتی – مالی و ورشکستگی مد نظراست.
نقاط ضعف تجزیه وتحلیل صورتهای مالی اساسی :
1- نیازمند دانش فنی و تجربه متعارف می باشد برای افراد غیر مختصص قابل استفاده نیست .
2- تغییرات محیطی را در نظر نمی گیرد .
3- در زمان تورم بعلت فاصله زیاد بهای تمام شده و ارزش جاری قابل استفاده نیست .
4- بعلت اینکه تهیه صورتهای مالی نیازمند تجربه و توانایی لازم می باشد ممکن است قضاوت شخصی و یا دستکاری صورتهای مالی صورت پذیرد.
تهیه شده در: موسسه سرمایگان ارایه دهنده خدمات حسابداری ممتاز و کارآموزی حسابداری پیشرفته و آموزش مالیات
در صورتیکه علاقمند یادگیری مهارتهای پیشرفته تهیه و تفسیر و ارایه صورتهای مالی اساسی هستید پیشنهاد شرکت در کارگاه زیر را می دهیم .
موفق باشید . موسسه سرمایگان ( مشاورین مالی و اولین مبتکر ومجری کارگاه های نوابغ حسابداری وجهش به بازار کار حسابداری ایران)
نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام را چگونه محاسبه کنیم؟
نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام (D/E)، که به وسیله تقسیم کل بدهی شرکت به حقوق صاحبان سهام آن شرکت محاسبه می شود، یک نسبت بدهی است که برای اندازه گیری اهرم مالی شرکت استفاده می شود.
Debt Equity Ratio
نسبت D/E نشان می‌دهد که یک شرکت برای تامین مالی دارایی‌های خود از چه مقدار بدهی نسبت به ارزش سهام صاحبان سهام استفاده می‌کند. فرمول محاسبه نسبت D/E به صورت زیر است:
نتیجه می‌تواند به صورت یک عدد و یا به صورت درصد بیان شود.
? از آنجا که نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام بدهی شرکت را نسبت به ارزش کل سهام آن اندازه‌گیری می‌کند، اغلب برای روشن ساختن وسعت استفاده شرکت از بدهی به عنوان اهرم استفاده میشود. (تلاش برای افزایش ارزش خود با استفاده از پول قرض گرفته شده برای تامین مالی پروژه های مختلف)
✔ نسبت بالا به‌طور کلی به این معنی است که یک شرکت در تامین مالی رشد خود با بدهی تهاجمی عمل کرده است. اهرم‌های تهاجمی اغلب با سطوح بالاتری از ریسک مرتبط است.این کار باعث ایجاد نقدینگی موقت به قیمت هزینه‌های بیشتر بهره میشود.
? به عنوان مثال شرکت فیسبوک در سال مالی منتهی به ۲۰۱۷ میزان کل بدهی خود را ۱۰ میلیارد و ۱۷۷ میلیون دلار و ارزش کل سهام شرکت را ۷۴ میلیارد و ۳۴۷ میلیون دلار گزارش کرده است. بنابراین نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام برای این شرکت برابر است با:
۱۰۱۷۷۰۰۰۰۰۰/۷۴۳۴۷۰۰۰۰۰۰ = ۰/۱۳۶ = ۱۳/۶٪
در همین سال مالی شرکت، ترازنامه شرکت آمازون ۱۰۳ میلیارد و ۶۰۱ میلیون دلار بدهی و ۲۷ میلیارد و ۷۰۹ میلیون دلار حقوق صاحبان سهام را نشان می‌دهد. نسبت D/E برای این شرکت برابر است با:
۱۰۳۶۰۱۰۰۰۰۰۰/۲۷۷۰۹۰۰۰۰۰۰ = ۳/۷۳ = ۳۷۳٪
نسبت‌ها نشان می‌دهند که آمازون به نسبت خیلی بیشتری از فیسبوک متکی به بدهی در برابر سهام است.
✖️ نسبت بالاتر الزاما به معنای بهتر یا بدتر بودن وضعیت شرکت نیست هر یک از روش‌های تامین مالی، بدهی یا سهم، دارای مزایا و معایبی هستند که برخی از آنها را در اینجا می‌توانید ببینید.
دیدگاه شما