چرا سرمایه‌گذاری در بورس

کارایی بازار، چرا عده‌ای در بورس سودهای کلان می‌کنند؟

آیا در بازارهای مالی توزیع اطلاعات یکسان است؟ آیا همه افراد از اطلاعاتی که در رابطه با یک سهم منتشر می‌شود، در یک زمان با‌خبر می‌شوند؟ در مقالات قبل به توضیح انواع بازارهای مالی پرداختیم. یکی از بازارهای مالی معرفی شده، بازار سرمایه بود. در تعریف بازار سرمایه گفتیم بازاری است که در آن نیازهای بلند‌مدت سرمایه‌گذاران و نهادهای مالی تامین می‌شود. در این مقاله قصد داریم راجع‌به کارایی بازار سرمایه صحبت کنیم. این‌که یک بازار در چه صورت کارا به‌حساب‌می‌آید و آیا بازار سرمایه ایران کارا هست یا نه، از موارد مهمی است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

فرضیه بازار کارا (EMH)

فرضیه بازار کارا (Efficient Market Hypothesis) توسط اوینگه فاما در سال 1970 مطرح شد. او در فرضیه خود ادعا کرد، اطلاعاتی که در بازار سهام وجود دارد، به‌سرعت بر قیمت سهم‌ها تاثیر می‌گذارد. بنابراین هیچ سرمایه‌گذاری نمی‌تواند به دلیل داشتن اطلاعات بیشتر، سود بیشتری نسبت به دیگران از بازار کسب کند.

این نظریه چنین بیان می‌کند که با توجه به یکسان بودن اطلاعاتِ در دست سرمایه‌گذاران، هیچ سرمایه‌گذاری نمی‌تواند سهمی را پایین‌تر از ارزش واقعی آن بخرد، چون اطلاعات موجود به سرعت بر قیمت آن تاثیر گذاشته‌اند. با توجه به تاثیر سریع اطلاعات بر قیمت، می‌توان گفت کسب سودی بیشتر از متوسط سود بازار تقریبا غیر‌ممکن است. مگر این‌که حاضر به پذیریش ریسک بیشتر باشید.

ویژگی‌های بازار کارا

1. در این بازار اطلاعات به‌طور کامل، با سرعتی زیاد و با کمترین هزینه در اختیار فعالان بازار قرار می‌گیرد.

2. این بازار نباید برای ورود یا خروج افراد به آن محدودیتی داشته باشد. یعنی افراد باید بتوانند به‌طور آزادانه در آن فعالیت کنند.

3. هزینه مبادلات در این بازار نباید بالا باشد و افراد باید این اطمینان را داشته باشند که قیمت فعلی سهم به ارزش ذاتی آن بسیار نزدیک است.

4. از دیگر ویژگی این بازار می‌توان گفت افرادی که اطلاعات زیادی دارند، منجر به افزایش کارایی بازار می‌شوند. اما نمی‌توانند از این اطلاعات جهت کسب سود نامتعارف استفاده کنند.

5. شرایط رقابت باید در بازار وجود داشته باشد و تعداد زیادی خریدار و فروشنده در بازار فعالیت کنند.

6. بازار از نظر اطلاعاتی دو‌طرفه باشد. این یعنی دو گروه خریدار و فروشنده باید بر این باور باشند که خریدن و یا فروختن سهم در این زمان به‌نفع آن‌ها است. این ویژگی باعث می‌شود فعالیت بازار در جریان باشد و در بازار صف‌های خرید و فروش عمده وجود نداشته باشد.

7. در این بازار ابزارهای مالی متنوعی نظیر اوراق اختیار معامله وجود دارند که هر کدام نقش خاصی در بازار ایفا می‌کنند.

8. ورود اطلاعات به بازار و تاثیر آن بر روند قیمت‌ها و الگوهای رفتاری سرمایه‌گذاران تصادفی است و از قانون خاصی تبعیت نمی‌کند.

9. در این بازارها باتوجه به عملکرد گذشته نمی‌شود عملکرد آینده را پیش‌بینی کرد.

بازار سرمایه کارا، ساز و کاری مناسب پدید می‌آورد که به‌واسطه آن منابع مالی خرد و کلان به بهترین شکل ممکن مورد استفاده قرار می‌گیرند.

کارایی بازار سرمایه

این که بازار سرمایه بتواند کارا باشد، باعث می‌شود که قیمت‌ها به‌درستی تعیین شوند و سرمایه هم به سمت صنعت‌ها و شرکت‌های درست هدایت شود. بازار سرمایه کارا، ساز و کاری مناسب پدید می‌آورد که به‌واسطه آن منابع مالی خرد و کلان به بهترین شکل ممکن مورد استفاده قرار می‌گیرند. به‌طور کلی، سه نوع کارایی عملیاتی، تخصیصی و اطلاعاتی در بازارهای مالی وجود دارد، که در ادامه هر کدام را به صورت جداگانه توضیح می‌دهیم.

کارایی عملیاتی

میزان رقابتی که بین کارگزاران و معامله‌گران وجود دارد، کارایی عملیاتی بازار را مشخص می‌کند. اگر بازار از لحاظ عملیاتی کارا باشد، مبادلات با سرعت بیشتر و آسان‌تر انجام می‌شوند. این نوع کارایی سرعت انجام مبادلات را افزایش می‌دهد و هزینه‌ی آن‌ها را به کم‌ترین حالت ممکن می‌رساند. از طریق تنوع‌بخشیدن به نهادها و ابزارهای مالی می‌توان بازار را از لحاظ عملیاتی کاراتر کرد.

کارایی تخصیصی

زمانی یک بازار از لحاظ تخصیصی کارا محسوب می‌شود که بتواند منابع مالی رو به سمت شرکت‌ها و صنایع درست هدایت کند. منظور از شرکت‌های درست، شرکت‌هایی است که مزیتی نسبی نسبت به سایر شرکت‌ها دارند و مستعد رشد هستند. همچنین میزان معقولی ریسک و بازده را می‌شود از آن‌ها انتظار داشت.

اگر این شرایط به‌وجود بیاید، بیشترین بخش سرمایه موجود در بازار به سمت سود‌آورترین شرکت‌ها حرکت می‌کند. اگر بازار نقش تخصیصی خود را به‌طور کامل ایفا کند، در این صورت قیمت‌گذاری اوراق بهادار بستگی به بازده مورد انتظار آن‌ها و هزینه تامین مالی سرمایه‌گذاری‌های مشابه خواهد داشت.

برای مثال در صورت وجود کارایی در بازار، افراد برای انتخاب پروژه و یا شرکتی مناسب برای سرمایه‌گذاری، می‌توانند ریسک و بازده پروژه‌های متشابه را با هم مقایسه کنند. همچنین هزینه‌هایی که شرکت‌ها برای تولید محصولات و یا خدمات مشابه انجام می‌دهند نیز می‌تواند مورد بررسی قرار بگیرد. پس از مقایسه، شرکت‌هایی که با ریسک و هزینه کمتر بازدهی بالاتری دارند، از آن‌ها انتظار می‌رود که در جذب منابع مالی بهتر از رقبا عمل کنند. یعنی اگر بازار از لحاظ تخصیصی کارا باشد، سرمایه به سمت پروژه‌ها و شرکت‌های درست حرکت می‌کند. می‌توان گفت در این بازار شرکت‌هایی موفق هستند که علاوه بر ریسک و بازده متناسب، سرمایه‌گذاران نیز نسبت به آینده آن‌ها دیدگاهی مناسب داشته باشند.

برای این‌که بازار به کارایی تخصیصی برسد و منابع بتوانند به سمت شرکت‌های مولد حرکت کنند، لازم است که شرایطی در بازار ایجاد شود چرا سرمایه‌گذاری در بورس تا مانعی برای ورود و خروج معامله‌گران و سرمایه‌گذاران جدید وجود نداشته باشد و شاهد وجود تعادل در بازار باشیم.

کارایی اطلاعاتی

وقتی می‌گوییم بازار از لحاظ اطلاعاتی کارا است، منظورمان چیست؟

یعنی اطلاعات به‌سرعت و به‌طور کامل بر قیمت‌ها تاثیر می‌گذارند. یعنی قیمت یک سهم یا ورقه بهادار نشان‌دهنده‌ی تمامی اطلاعات موجود در بازار است و این قیمت‌ها با ارزش واقعی آن سهم یا ورقه بهادار برابر است.

چه مواردی می‌تواند کمک کند تا بازار از لحاظ اطلاعاتی کارا شود؟

بازار زمانی از لحاظ اطلاعاتی کارا می‌شود که اطلاعات به‌طور کامل و شفاف در اختیار همه‌ی افراد قرار بگیرد. زمان در اختیارِ افراد قرار گرفتن اطلاعات نیز مهم است، اطلاعات باید به‌موقع و سریع منتقل شوند. اگر قرار باشد اطلاعات با چند روز تاخیر بین همه منتشر شود، دیگر کاربردی نخواهد بود و بازار را از سمت این نوع کارایی دور خواهد کرد. مورد دیگری که می‌تواند بازار را از لحاظ اطلاعاتی کارا کند ارائه اطلاعات با حداقل هزینه است، یعنی سرمایه‌گذاران بدون هزینه، به اطلاعاتی که در حال حاضر راجع‌به آینده سهم وجود دارند، دسترسی پیدا کنند. از دیگر کارهایی که می‌شود انجام داد، افزایش و تقویت تعداد نهادهای نظارتی بر بازار است. وقتی نظارتی سخت‌گیرانه بر بازار همه ساعته وجود داشته باشد، شرکت‌ها مجبور می‌شوند اطلاعات را به‌طور شفاف در اختیار همه قرار دهند. واکنشی که سرمایه‌گذاران نسبت به اطلاعات نشان می‌دهند هم قضیه‌ای قابل توجه است. عکس‌العمل سریع سرمایه‌گذاران هم می‌تواند کارایی اطلاعاتی بازار را افزایش دهد.

کارایی اطلاعاتی خود به سه دسته تقسیم می‌شود:

1. کارایی اطلاعاتی ضعیف
2. کارایی اطلاعاتی نیمه قوی ‌
3. کارایی اطلاعاتی قوی

کارایی اطلاعاتی ضعیف

در شکل ضعیف کارایی اطلاعاتی، اطلاعات گذشته تاثیر خود را بر قیمت سهام گذاشته‌اند. در این نوع بازار هیچ‌کس نمی‌تواند با توجه به اطلاعاتی که در رابطه با گذشته دارد، بازدهی بیشتر از دیگران به‌دست بیاورد. در بازار با کارایی ضعیف قیمت سهام به‌صورت تصادفی تغییر می‌کند.

کارایی اطلاعات نیمه‌قوی

در این سطح از کارایی، اطلاعاتی که در رابطه با سهام وجود دارد تنها محدود به اطلاعات گذشته نیست و علاوه بر اطلاعات گذشته، اطلاعات عمومی در رابطه با درآمد شرکت، میزان سود تقسیمی و همچنین اطلاعاتی نظیر راه‌اندازی خط تولید جدید و یا تغییر در رویه‌های حسابداری و. نیز بر قیمت کنونی سهم تاثیر گذاشته‌اند. همان‌طور که در شکل زیر می‌بینید، شکل نیمه‌قوی بازار، شکل ضعیف آن را نیز در بر می‌گیرد.

کارایی اطلاعاتی قوی

در این شکل از کارایی تمامی اطلاعات عمومی، غیر‌عمومی (اطلاعات نهفته شرکت‌ها) و اطلاعات گذشته تاثیر خود را بر قیمت سهم منعکس کرده‌اند. وقتی کارایی اطلاعاتی در بازار قوی باشد، دیگر هیچ‌کس نمی‌تواند به‌خاطر داشتن اطلاعات بیشتر از دیگران، سود اضافی کسب کند. در این شکل از بازار همه‌ افراد از همه اطلاعاتی که پیرامون یک سهم می‌تواند وجود داشته باشد با‌خبر هستند و می‌توانند با اطلاعات کافی در ارتباط با سهام تصمیم‌گیری کنند. اگر بازار کاملا کارا باشد، قیمت اوراق بهادار معادل با ارزش ذاتی آن است.

انواع کارایی اطلاعاتی بازار

همان‌طور که در تصویر بالا می‌بینید، شکل قوی و کاملا کارای بازار، شکل نیمه‌قوی و ضعیف بازار را کاملا در خود جای داده است.

آیا بازار سرمایه ایران، بازاری کارا است؟

با توجه به صحبت‌هایی که راجع‌به بازار کارا شد، آیا می‌توانیم بگوییم که بورس اوراق بهادار بازاری کارا است؟ برای پاسخ به این سوال هر کدام از کارایی‌ها را به‌طور جداگانه بررسی می‌کنیم.

• در بخش اول کارایی عملیاتی مطرح شد و در آن اشاره شد که بازار، زمانی از لحاظ عملیاتی کارا است که رقابت بین کارگزاران و معامله‌گران وجود داشته باشد و همچنین معاملات با سرعت بالا و به سهولت انجام شوند. آیا شما به‌عنوان یک فعال بازار سرمایه این ویژگی‌ها را در بازار می‌بینید؟ در بازار ایران از لحاظ گوناگونی و تعداد کارگزاری‌ها شاید بتوانیم بگوییم بازار از لحاظ رقابتی کارایی عملیاتی دارد اما نمی‌توانیم بگوییم که معاملات با سرعت و سهولت انجام می‌شوند و هیچ کارگزاری نیست که در رابطه با این مورد نسبت به سایر کارگزاری‌ها برتری داشته باشد. بارها شاهد چرا سرمایه‌گذاری در بورس مشکلات هسته‌ی عملیاتی به‌خصوص در روزهای عرضه اولیه بوده‌ا‌‌یم. در این روزها اختلالات زیادی در معاملات به‌وجود می‌آید. گاها دیده می‌شود، اعداد و ارقامی که در پنل کارگزاری‌ها نشان داده می‌شود با اطلاعات و ارقام تابلو معاملاتی در سایت Tsetms تفاوت دارند. علاوه‌بر مشکلات ذکر شده در این روزها ممکن است برخی سفارشات نیز به طور درست ثبت نشوند و یا با تاخیر سفارش گذاشته شود. پس اگر بخواهیم نتیجه‌گیری کنیم، بازار ما از لحاظ عملیاتی کارایی لازم را ندارد.
• دومین نوع کارایی معرفی شده، کارایی تخصیصی است. آیا می‌توانیم بگوییم بازار ما از لحاظ هدایت سرمایه‌ها به سمت شرکت‌های مستعد رشد خوب و دقیق عمل می‌کند؟ جواب این سوال را به‌طور قطعی نمی‌توان داد. بارها در شبکات اجتماعی دیده‌ایم که شرکت‌هایی مستعد رشد و جا مانده از بازار معرفی می‌شوند. بعضی از این شرکت‌ها با وضعیت بنیادیِ مناسبی هم که دارند باز سرمایه‌گذاران را به خود جذب نمی‌کنند، در حالی که گاها می‌بینیم، بعضی شرکت‌ها با وجود این‌که زیان‌ده هستند اما سرمایه بالایی را به خود جذب می‌کنند و به اصطلاح رشد حبابی دارند. در این‌جا می‌توان گفت بازار از لحاظ تخصیصی کارا نیست اما به‌طور قطع نمی‌توان این موضوع را به عدم کارایی تخصیصی ربط داد، شاید افرادی هستند که به یک سری اطلاعات نهانی دسترسی دارند و می‌دانند که در این شرکت اتفاقات خوبی خواهد افتاد و دلیل سرمایه‌گذاریشان در این شرکت‌ها نیز همین باشد. اگر این موضوع را به ضعف کارایی تخصیصی مرتبط ندانیم. آن را می‌توانیم به ضعف کارایی اطلاعاتی بازار سرمایه ارتباط دهیم.
• اگر بازار سرمایه از لحاظ اطلاعاتی کارا بود، پس دیگر افرد نمی‌توانستند به سودهای نامتعارف برسند و اطلاعاتی وجود نداشت که فقط در اختیار یک عده خاص باشد و اطلاعات به طور کامل در اختیار همه قرار می‌گرفت. بازار ایران را از لحاظ کارایی اطلاعاتی می‌توان چیزی بین کارایی اطلاعاتی ضعیف تا نیمه‌قوی در نظر گرفت. اما هیچ‌گاه نمی‌توان گفت که بورس اوراق بهادار ایران از لحاظ کارایی اطلاعاتی قوی است. ممکن است بارها بدون هیچ دلیلی شاهد ورود و خروج‌های سنگین پول به یک شرکت بوده باشید. این ورود و خروج‌ها ممکن است از نظر ما بدون دلیل باشد، اما افرادی که دست به این کار می‌زنند حتما دلیلی منطقی پشت رفتارشان است. پس آن‌ها اطلاعاتی دارند که ما نداریم.

نظرات ارزشمند شما

لطفا اگر این مقاله برایتان مفید بود و یا نظری درباره آن داشتید، در انتهای همین صفحه، نظر خود را برای من ثبت بفرمایید. همچنین می‌توانید نظرات خود را در ارتباط با کارایی بازار سرمایه ایران (بورس اوراق بهادار) با ما به اشتراک بگذارید.

می‌توانید ویدیوهای بیشتری از تالاربورس را در آپارات (شبکه اشتراک ویدیو) و همچنین کانال یوتیوب تالاربورس مشاهده کنید.

رپورتاژ: سرمایه گذاری در بورس، چرا و چگونه ؟

سرمایه‌تان را در کجا سرمایه‌گذاری می‌کنید؟ چقدر با بازار سهام و بورس آشنایی دارید؟ یکی از سوالاتی که در ذهن اکثر افراد چرا سرمایه‌گذاری در بورس شکل می‌گیرد این است که سرمایه‌های خود را در کدام بازار سرمایه گذاری کنند که بیشترین سود و بازدهی را به همراه داشته باشد. بازار سرمایه (بورس)، مسکن و بازار ارز از مواردی هستند که می‌توان بعنوان سرمایه‌گذاری انتخاب کرد.

سپرده‌گذاری در بانک یکی از راه‌هایی است که تا همین چند سال قبل بسیاری از افراد به چرا سرمایه‌گذاری در بورس سراغ آن می‌رفتند. در این مطلب سعی می‌کنم بصورت ویژه بازار سرمایه و بورس اوراق بهادار را مورد بررسی قرار دهم.

در هر سرمایه‌گذاری باید نکاتی را مورد توجه قرار داد. نقد‌شوندگی سریع، قانونی بودن، شفاف بودن، در دسترس بودن و کسب سود مناسب از جمله مواردی هستند که قبل از هر گونه سرمایه‌گذاری باید مورد بررسی قرار بگیرند.

بازار مسکن

اگر سرمایه بالایی داشته باشید، یکی از بازارهایی که می‌توان در آن سرمایه‌گذاری کرد بازار مسکن است که البته نقد شوندگی کمی دارد و برای فروش مسکن حداقل نیاز به چند ماه زمان است. بازار املاک جز بازارهای کم ریسک به حساب می‌آید و بازدهی در این بازار متفاوت بوده و می‌توان آنرا جز بازارهایی با بازدهی متوسط در نظر گرفت. همچنین از آنجایی که قانون خاصی برای قیمت‌گذاری در بازار مسکن وجود ندارد، شفافیت در این بازار در سطحی پایین قرار دارد.

بازار ارز

بازار ارز جز بازارهای سرمایه‌گذاری با قابلیت نقدشوندگی و ریسک نسبتا بالاست و به دلیل همین ریسک بالا، باید انتظار بازدهی متناسب با ریسک را نیز از این بازار داشته باشید. البته خرید و فروش ارز از جمله فعالیت‌هایی است که به نظر من هیچ کمکی به چرخ اقتصاد نمی‌کند.

خرید دستگاه لیزر الکساندرایت

خرید ساک پارچه ای

آزمایشگاه

خرید سرور مجازی

سپرده‌گذاری در بانک

سپرده‌گذاری در بانک یکی دیگر از مطمئن‌ترین راه‌ها برای سرمایه‌گذاری است که بسیاری از افراد جامعه را به خود جذب کرده است. می‌توان ریسک بسیار پایین و نقد شوندگی بالا را بعنوان مزایای آن نام برد. اما این گزینه بازدهی پایینی دارد و حتی بیشتر اوقات این روش، برای جلوگیری از کاهش ارزش پول (ناشی از تورم) چندان موثر نیست.

بازدهی‌ بازارها

طبق آمار منتشر شده بین سال‌های ۷۹ تا ۹۳ ، میانگین بازدهی بازار مسکن حدودا ۲۲ بوده است. این درصد در سپرده‌گذاری‌های بانکی دارای متوسط حدودا ۱۸ درصد و در بازار سکه و طلا دارای میانگینی حدود ۲۵ درصد است. درحالیکه میانگین بازدهی بورس اوراق بهادار در بین سال‌های ۷۹ تا ۹۳ حدودا ۴۱ درصد رسیده و از این حیث در رتبه اول بازدهی قرار دارد.

این نکته قابل ذکر است که میزان میانگین تورم در بازه زمانی ذکر شده حدودا ۱۹ درصد بوده است. در ادامه به معرفی بیشتر بازار بورس اوراق بهادار می‌پردازم و در انتها نحوه ورود و سرمایه گذاری در این بازار را شرح خواهم داد.

روش شروع سرمایه‌گذاری در بورس

هرچند بازار بورس دارای بازدهی بالایی است، اما در صورت عدم اتخاذ تصمیم درست در سرمایه‌گذاری می ‌تواند باعث ضرر و زیان شود.

همچنان که برای سپرده‌گذاری در نزد بانک‌ها، افتتاح حساب در یکی از بانک‌ها نیاز است، در بازار بورس نیز برای شروع سرمایه گذاری باید سراغ یکی از کارگزاری‌های کشور رفته و کد بورسی دریافت کرد.

در حال حاضر بیش از ۱۰۰ شرکت کارگزاری بورس در کشور فعالیت دارند. در بین کارگزاری‌های کشور، با بررسی‌هایی که انجام شده، شرکت کارگزاری آگاه را که کارگزار رتبه الف در ارائه خدمات بورس اوراق بهادار، بورس کالا و انرژی فعال است، به دلیل خدماتی که ارائه می‌دهد نسبت به سایرین مناسب‌تر دیدیم.

این کارگزاری در زمینه ارائه کد معاملات بورس اوراق بهادار کلیه خدمات مورد نیاز سرمایه‌گذاران در این خصوص از جمله دریافت کد سهامداری، کد معاملات برخط، امکان خرید و فروش حضوری، اینترنتی و آنلاین را ارائه می‌دهد.

برخی از خدمات این کارگزاری عبارت است از:

• بآشگاه مشتریان با مسابقات آموزشی
• ارائه تخفیف‌ها و مشوق‌های دیگر

دریافت کد بورسی آنلاین

کد بورسی شناسه ‌ای ثابت و غیر تکراری است که با دریافت آن می ‌توانید به صورت حضوری به معامله در بازار بورس اوراق بهادار بپردازید. اما با دریافت کد معاملات برخط (آنلاین) می ‌توان بصورت آنلاین و مستقیم اقدام به خرید و فروش سهام کرد. این روش توصیه مورد علاقه اکثر معامله‌گران در بازار سهام است.

دریافت کد بورسی از کارگزاری آگاه به دو شکل مقدور گردیده؛ در حالت اول با در دست داشتن مدارک شناسایی اعم از اصل و تصویر شناسنامه از صفحه اول و صفحه توضیحات، اصل و تصویر رو و پشت کارت ملی و کپی آخرین مدرک تحصیلی به یکی از شعب کارگزاری آگاه مراجعه کرده و پس از تکمیل فرم ‌های مربوطه کد بورسی پس از چند روز کاری صادر خواهد شد.

در بلاگ کارگزاری آگاه در مورد روش دوم دریافت کدبورسی اینگونه توضیح داده شده: برای دریافت کدبورسی و کد آنلاین دیگر نیازی به حضور در شعب کارگزاری آگاه نیست و پس از تکمیل فرم‌‌ها از طریق سیستم دریافت کد بورسی و کد آنلاین غیرحضوری کارگزاری آگاه با نام آگاه اکسپرس ( از منزل، محل کار و …)، تماسی از کارگزاری آگاه جهت هماهنگی تاریخ و مکان دریافت مدارک و امضا فرم ‌ها گرفته خواهد شد. اگر وقت کافی برای مراجعه به شعب کارگزاری آگاه ندارید و یا اینکه کارگزاری آگاه در شهر شما دارای شعبه نیست، روش غیرحضوری مناسب شماست.

دو روش سرمایه‌گذاری در بورس

پس از دریافت کد بورسی و کد معاملاتی از کارگزاری آگاه، نوبت به انتخاب روش سرمایه ‌گذاری در بازار بورس اوراق بهادار می ‌رسد.

سرمایه گذاری در بازار بورس معمولا به دو روش انجام می ‌گردد.

روش مستقیم سرمایه‌گذاری در بازار بورس

در روش اول که از آن به روش مستقیم یاد می ‌شود، فرد با مسئولیت خود اقدام به خرید و فروش سهم می ‌نماید. سرمایه ‌گذار در روش مستقیم می ‌تواند بصورت کوتاه مدت، میان مدت، بلند مدت و نوسان گیری اقدام به خرید و فروش سهام نماید.

در سرمایه گذاری کوتاه مدت سهامدار پس از ۳ تا ۴ ماه اقدام به فروش سهام خریداری شده می ‌کند. این بازه زمانی در سرمایه گذاری میان مدت به یک سال و در سرمایه ‌گذاری بلند مدت به بیش از یک سال افزایش پیدا می ‌کند.

اما در خرید و فروش سهام به شکل نوسان گیری، سهامدار پس از مدت یک تا دو هفته و پس از شناسایی سود اندک اقدام به فروش سهام خریداری شده می ‌نماید. بدیهی است که این روش نیاز به تخصص و مهارت بالاتری نسبت به روش‌های میان‌مدت و بلندمدت دارد.

روش غیرمستقیم سرمایه‌گذاری در بازار بورس

روش دوم سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار که از آن روش غیر مستقیم سرمایه گذاری در بورس نیز یاد می ‌شود، فرد بطور مستقیم درگیر خرید و فروش سهم نشده و سرمایه خود را بطور قانونی در اختیار موسساتی دارای مجوز قرار می ‌دهد و آن موسسه به نیابت از این فرد اقدام به خرید و فروش سهام می ‌کند.

صندوق ‌های سرمایه گذاری یکی از نمونه ‌‌های سرمایه گذاری غیر مستقیم و متداول است. معمولاً صندوق ‌های سرمایه گذاری دارای ریسک پایین تر از سرمایه گذاری مستقیم بوده و سودی مناسب برای افرادی که وقت کافی یا تخصص کافی برای سرمایه گذاری مستقیم در بازار بورس ندارند به حساب می آید.

کارگزاری آگاه نیز دارای چندین صندوق است که معروف ‌ترین آنها عبارتند از صندوق ‌های سرمایه گذاری آگاه و عقیق.

سخن آخر

سرمایه‌گذاری در بازار بورس در صورتی که بصورت اصولی و با دانش صورت گیرد می‌تواند بازدهی بالاتری نسبت به سایر بازارها برای شما داشته باشد. کارگزاری آگاه برنامه جامعی برای ارائه آموزش‌های رایگان بورس به علاقه‌مندان دارد که در این لینک می‌توانید مشاهده نمایید. پس از آشنایی اولیه با بازار بورس اوراق بهادار، برای ورود به این بازار می ‌توان از طریق سیستم آگاه اکسپرس (دریافت کد بورسی و کد معاملاتی غیر حضوری) اقدام نمود.

چرا باید سرمایه گذاری را یاد بگیریم؟

اگر در حال خواندن این مقاله هستید حتما می دانید که سرمایه گذاری کار خوبی است. هنوز باورتان نشده؟ خب بهتر است که چنین طرز فکری را کنار بگذارید. برای سرمایه گذاری موفق باید آدم اهل ریسکی باشید. این ریسک ها باید هوشمندانه باشند. همه باید یاد بگیرند که چگونه سرمایه گذاری موفق داشته باشند، این بهترین راه برای ایجاد ثروت در طول زمان است. مهم ترین نکته سرمایه گذاری موفق زمان است. ممکن است در مدت زمان کوتاهی مقداری از پولتان را از دست بدهید اما در دراز مدت سود می کنید. دراز مدت یعنی 20 تا 30 سال .هنوز قانع نشدید که چرا باید سرمایه گذاری را یاد بگیرید؟ خب در ادامه به ده دلیل مهم که چرا باید سرمایه گذاری را یاد بگیریم می پردازیم.

1. سرمایه گذاری می تواند بازده خوبی داشته باشد

سرمایه گذاری نسبت به نگه داشتن پول در یک حساب پس انداز بازده بسیار بیشتری دارد.چرا سرمایه‌گذاری در بورس

بله ، در بازار سهام فراز و نشیب هایی وجود خواهد داشت اما با سرمایه گذاری موفق می توانید پیشرفت کنید. بازده سرمایه گذاری در دراز مدت بسیار بیشتر از حساب پس انداز است و از همه مهم تر اگر سرمایه گذاری را یاد بگیرید و بتوانید سرمایه گذاری موفقی داشته باشید در دوران تورم ضرر نمی کنید.

1. با تقسیم کردن دارایی ها یک قدم بیشتر به سرمایه گذاری موفق نزدیک شوید

یک ضرب المثل چینی معروف است که می گوید تمام تخم مرغ هایت را در یک سبد نگه ندار. اگر به دنبال سرمایه گذاری موفق هستید باید یاد بگیرید که دارایی های خود را تقسیم کنید. هیج آدم عاقلی تمام پول هایش را بصورت نقدی، در خانه یا ماشین اش نگه نمی دارد. در زمینه سرمایه گذاری هم همینطور است. شما باید یاد بگیرید که چگونه دارایی های خود را تقسیم کنید. در این زمینه باید مدیریت ریسک و سرمایه را فرا بگیرید.

برای سرمایه گذاری موفق باید یاد بگیرید که چگونه می توان از سود مرکب استفاده کرد. با استفاده از سود مرکب می توانید پول بیشتری بدست آورید.ممکن است شروع آن کند باشد و سودی که سالهای اول سرمایه گذاری به دست می آورین به نظر شما مبلغ کمی باشد اما بعد از سال 10 قطعا مبلغ زیادی می شود. یک بار سرمایه گذاری کردن فایده ای ندارد و اگر به دنبال سرمایه گذاری موفق هستید باید این کار را ادامه دهید. به این صورت می توانید ثروت خود را به میزان قابل توجهی افزایش دهید.

1. اگر قوانین سرمایه گذاری را بلد نباشید، ممکن است اشتباهات بزرگی بکنید

برای سرمایه گذاری موفق باید اصول آن را بلد باشید. بدون دانستن اصول اولیه شما مدام شکست می خورید و در نتیجه بعد از مدتی تمام مال خود را از دست می دهید. دوست دارید میلیون ها تومان ضرر کنید؟ این طور فکر نمی‌کنم.

نکته مهمی که باید به خاطر داشته باشید این است که یادگیری سرمایه گذاری ساده است ، بنابراین می توانید از انجام این اشتباهات پرهزینه خودداری کنید.

1. بیشتر افراد مشهور سرمایه گذاری می کنند

حتما نام یکی از غول های بازار سهام یعنی وارن بافت مشهور را شنیده اید. ایشان با سرمایه گذاری کردن توانسته است تبدیل به یک مولتی میلیونر موفق شود. زندگی بافت یکی از بهترین الگو ها برای یادگیری سرمایه گذاری اصولی است. پس چرا از او الگو نمی گیرید؟

اگر نگاهی به لیست ده سرمایه گذار برتر تاریخ بیندازید می بینید که اکثر آنها مثل وارن بافت در اویل با مبلغ بسیار کمی شروع کرده اند. وارن بافت از همان دوران جوانی با فقط چند صد دلار شروع به سرمایه گذاری کرد. و الان همان سرمایه گذاری های اولیه اش تبدیل به بیش از 50 میلیون دلار شده اند!. او با یادگیری سرمایه گذاری و سرمایه گذاری موفق توانست زندگی خود را برای همیشه تغییر دهد، شما هم می توانید.

آیا می دانستید از نظر مالیاتی بهتر است پول خود را سرمایه گذاری کنید تا اینکه آن را وارد کاری کنید؟ این نکته یکی از رازهای ثروتمندان است. مهم نیست در کجای جهان زندگی می کنید، سرمایه گذاری همیشه از نظر مالیاتی به صرفه تر است .ادارات مختلف از بیمه تامین اجتماعی گرفته تا اداره دارایی، اوقاف و تعزیرات حکومتی بسته به شغل شما مالیات هنگفتی دریافت می کنند. اگر می خواهید که مالیات کم تری بپردازید باید پول درون حساب بانکی خود را سرمایه گذاری کنید. با سرمایه گذاری موفق و پرداخت مالیات کمتر می توانید درآمد خود را افزایش دهید. اگر از دادن مالیات متنفر هستید ، باید یاد بگیرید که سرمایه گذاری کنید!

1. دیگر نیازی به کار کردن زیاد ندارید

بالاخره زمانی می رسد که شما می خواهید بازنشسته شوید و دیگر اینقدر زحمت زیادی نکشید. تنها راه نجات شما یادگیری سرمایه گذاری است. بله ، بیمه تامین اجتماعی حقوق بازنشستگی شما را می پردازد و حتی وام هایی هم می دهد اما همه اینها کفاف زندگی را نمی دهند!

آیا در مورد تورم چیزی می دانید؟ تورم یعنی افزایش قیمت ها در هر سال. مردم کشورهایی که دچار تورم هستند هر سال بدبخت تر می شوند. چرا؟ خب بگذارید مثالی بزنم. در حال حاضر چه میزان سود بابت حساب پس انداز خود کسب می کنید؟ اگر خوش شانس باشید شاید 1 درصد، درسته؟

این یعنی اینکه اگر فقط پس انداز کنید ، هر ساله 2 درصد از قدرت خرید خود را از دست می دهید. به عبارت دیگر ، مثلا شما الان ماهی دو میلیون تومان اجاره می دهید. خب اگر کاری انجام ندهید، به طور متوسط در سال دیگر باید دو میلیون و سی هزار تومان اجاره بدهید. خب حالا اگر این دو میلیون را پس انداز کنید سال بعد باید دو میلیون و بیست هزار تومان اجاره بدهید. در این صورت فقط 10 هزار تومان سود کرده اید.خب حالا اگر همین مبلغ را سرمایه گذاری کنید، سال آینده هشت درصد یا بیشتر سود کرده اید. حالا شما پنج-دو از تورم جلو تر هستید. با سرمایه گذاری موفق این سود دهی می تواند ادامه دار باشد.

1. بالاخره باید سرمایه گذاری را یاد بگیرید

من تضمین می کنیم که بالاخره شما در برهه ای از زمان مجبور به یادگیری سرمایه گذاری می شوید. مبلغ فیش حقوقی شما مهم نیست بالاخره یک زمانی مقداری پول زیاد می آورید که باید آن را سرمایه گذاری کنید. از آنجا که سرمایه گذاری اجتناب ناپذیر است ، پس بهتر است هر چه زودتر آن را یاد بگیرید و شروع به سرمایه گذاری کنید. شما با داشتن بودجه بندی شخصی مناسب میتوانید هر ماه مبلغی برای سرمایه گذاری کنار بگذارید.

یک جمله مشهور است که می گوید: “شما می توانید برای هر چیزی وام بگیرید ، اما نمی توانید برای بازنشستگی وام بگیرید.” وقتی پیر شوید ، هیچ کس به شما کمک نمی کند. ( بالاخره فرزندانتان هم تا حدی به شما کمک می کنند)

پس شما باید برای خود پس انداز کنید. پس بهتر است هر چه سریعتر سرمایه گذاری را یاد بگیرید. هر چقدر پس انداز کنید کافی نیست. با بیمه تأمین اجتماعی نمی توان خرجی زندگی را داد. اگر واقعا می خواهید که هنگام بازنشستگی آسوده باشید باید راه و روش سرمایه گذاری موفق را یاد بگیرید.

چرا بورس ایران و سرمایه‌گذاری در آن موجب افزایش تولید نمی‌شود؟

دکتری اقتصاد بین‌الملل و مدرس دانشگاه‌های اردبیل گفت: وابسته و رانتی بودن شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و دخالت دولت و شبه‌دولتی‌ها در بورس از جمله مهم‌ترین دلایلی است که سبب شده است بورس ایران نتواند به‌صورت جدی نقشی در تولید ملی و رشد و توسعه اقتصادی داشته باشد.

هاشم مظفری در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: عدم استفاده از سرمایه مازاد، عدم شفافیت در بورس، استفاده ابزاری دولت از فروش سهام و دخالت مدیریت دولتی در مدیریت بورس از دیگر مواردی است که سبب چرا سرمایه‌گذاری در بورس چرا سرمایه‌گذاری در بورس چرا سرمایه‌گذاری در بورس شده است بورس ایران نتواند در افزایش تولید و رشد اقتصادی نقش‌آفرینی کند.

وی با بیان اینکه وابسته و رانتی بودن شرکت‌های پذیرفته شده در بورس از مهم‌ترین عامل عدم موفقیت در سوق دادن سرمایه به تولید و واحدهای اقتصادی است، ادامه داد: از شرکت‌های موجود در بورس اوراق و بهادار ایران بیش از ۷۰ درصد دولتی یا شبه‌دولتی وابسته به دولت و سازمان‌های دولتی و نهادها است و این بدان معنا است که در عمل عرصه رقابت برای شرکت‌های غیردولتی از میان می‌رود.

مدرس دانشگاه‌های اردبیل با اشاره به اینکه بازار سهام، از بازارهای پرخطر و درعین‌حال پرسود به شمار می‌رود و برای ورود به این بازار باید از سرمایه مازاد استفاده کرد، افزود: زمانی که منابع لازم برای تولید از اطمینان کامل برخوردار نباشد، نقش چندانی در تولید نخواهد داشت.

مظفری اضافه کرد: اکثر خریداران سهام و سرمایه‌گذاران در ایران، سرمایه‌گذار کوتاه‌مدت هستند و منابعی هم که برای خرید سهام تخصیص می‌دهند، از محل سرمایه و منابع مازاد نیست بلکه از محل استقراض و وام و فروش اقلام اساسی و اولیه زندگی است و به همین خاطر انتظار برگشت سود آنی را دارند درحالی‌که در تولید و سرمایه‌گذاری در بورس که قرار است در تولید به چرخه دربیاید، باید انتظار سود کوتاه‌مدت همانند سپرده‌گذاری در بانک را نداشت.

این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: دخالت دولت و شبه‌دولتی‌ها در بورس نیز یکی از دلایل به‌هم‌ریختگی سهام در ایران و کاهش تأثیر آن در تولید است زیرا بازار باید از طریق عرضه و تقاضا به تعادل می‌رسد.

به گفته مظفری، اقتصاد دستوری در تمام بازارها به‌ویژه در بورس منجر به رهم ریختگی آن می‌شود بنابراین دولتمردان باید بدانند، تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی از دخالت دولت در اقتصاد بخصوص بورس متضرر می‌شوند و این باعث می‌شود آن نقشی که سرمایه‌گذاری بورس در تولید داشته باشد، ممکن نشود.

دکتری اقتصاد بین‌الملل و مدرس دانشگاه‌های اردبیل تصریح کرد: یکی از دلایل عدم موفقیت بورس در سوق دادن به تولید، عدم شفافیت در ارائه اطلاعات لازم و دقیق توسط بازارگردان‌ها و کارگزاران بورس به خریداران سهام است.

وی تشریح کرد: اصل شفافیت در تبادل اطلاعات مالی از شروط اصلی برای اعطای کارگزاری و بازارگردانی است اما بنا به دلایلی این کار توسط آنها به‌درستی انجام نمی‌شود.

چرا بورس ایران و سرمایه‌گذاری در آن موجب افزایش تولید نمی‌شود؟

چگونه اعتماد به بورس بر می‌گردد؟

مظفری با بیان اینکه یکی از راه‌هایی که دولت در ایران برای تأمین کسری بودجه خود انتخاب می‌کنند، دست بردن در جیب سهام‌داران و خریداران سهام است، ادامه داد: دولت در ایران برای تأمین و جبران کسری بودجه از طریق تشویق مردم برای خرید سهام از بورس، اعتماد عمومی به این بازار را از بین برد.

این مدرس دانشگاه‌های اردبیل بیان کرد: کسری بودجه در سنوات اخیر که بایستی از طریق کاهش هزینه‌های غیرضروری دولت، افزایش درآمدهای نفت و گاز، افزایش درآمدهای مالیاتی از طریق پایه‌های مالیاتی و جلوگیری از فرارهای مالیاتی و فروش اموال و دارایی‌های مازاد دولتی یا در نهایت استقراض از منابع داخلی و خارجی جبران می‌شد، بنا به دلائلی از محل فروش سهام انجام شد که این موضوع ضربه شدیدی به پیکر بازار جدید و نوپای بورس در ایران زد که آثار و تبعات منفی آن به این زودی‌ها ترمیم نخواهد شد.

مظفری گفت: از مجموع شرکت‌های موجود در بورس که شامل شرکت‌های دولتی، شرکت‌های شبه‌دولتی، شرکت‌های وابسته به نهادها و شرکت‌های خصوصی است بیشترین سهام مربوط به ۳ شرکت اول یعنی دولتی، شبه‌دولتی و وابسته به نهادها است که اینها خودشان ذاتاً و اصالتاً زیان‌ده و دارای بدهی و کسری تراز عملیاتی هستند و اگر کسری بودجه دولت را هم به آن اضافه کنیم طبیعتاً حرف از تولید و موفقیت شرکت‌ها در بورس بی‌معنا خواهد بود.

این کارشناس اقتصادی تشریح کرد: در مدیریت اقتصاد دولتی ایران، دغدغه‌ای برای هزینه و مفهومی بنام اثربخشی و کارائی وجود ندارد و اهداف به‌صورت متمرکز تعیین و دیکته می‌شود اما در مدیریت اقتصاد بخش خصوصی که با هزاران چالش مواجه است بایستی خود کسب سود کرده و برای رسیدن به اهداف سهام‌داران، برنامه‌ریزی و برای تداوم چرخه تولید و فروش محصول، از طریق بهره‌وری و کارائی به‌عنوان اصلی‌ترین ابزارها اقدام کند که کار بسیار سخت و طاقت‌فرسایی است.

مظفری ادامه داد: برای بازگشت اعتماد عمومی به بورس و اثرگذاری آن در تولید، دولت بایستی ضمن برگشت دادن اصل سرمایه و مابه‌التفاوت سود سرمایه همراه با کاهش عوامل منفی اقدام کند تا شاهد افزایش تولید ملی و رونق اقتصادی باشیم.

وی اضافه کرد: بنگاه‌های اقتصادی از راه‌های مختلفی مانند منابع مالی یا آورده سهام‌داران، دریافت وام از بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری دولتی و غیردولتی و درنهایت از طریق فروش سهام می‌توانند نسبت به افزایش سرمایه و از آن طریق نسبت به افزایش سرمایه‌گذاری و تولید اقدام کنند.

چرا گاهی اوقات شاخص بورس منفی می‌شود؟

سرمایه‌گذاری در بورس به یکی از روش‌های پرطرفدار سرمایه‌گذاری تبدیل شده است و افراد زیادی برای کسب سود و پس‌انداز به دنبال شناخت اصول و روش‌های درست سرمایه‌گذاری در این بازار هستند. یادگیری اصول و مفاهیم بازارهای مالی، مزایا و معایب و ویژگی‌های آن، قبل از شروع سرمایه‌گذاری می‌تواند بسیار راهگشا باشد. یکی از آن مفاهیم شاخص بورس است که ممکن است در اخبار شنیده باشید که برای مثال امروز شاخص بورس منفی یا مثبت بود، یا شاخص به دنبال شکست مقاومت 1300 هزار واحد است.

شاخص بورس چیست؟

پیش از آن که به دلایل منفی شدن شاخص بورس بپردازیم در ابتدا به مفهوم شاخص می‌پردازیم. شاخص بورس، عددی است که نمایانگر روند صعودی یا نزولی بودن بازار است. بورس اوراق بهادار، چندین شاخص دارد که هر کدام کاربرد خاص خودش را دارد.

شاخص‌های اصلی بورس شاخص کل و شاخص کل (هم وزن) هستند که برای مشاهده آن می‌توانید به سامانه کارگزاری یا سایت اطلاعات فناوری بورس مراجعه کنید. شاخص کل بورس که سرمایه‌گذاران و افرادی که در بورس فعال هستند دائما از آن صحبت می‌کنند، نشان‌دهنده‌ی سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است. در واقع تغییرات شاخص کل بورس، می‌تواند معیاری برای میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس باشد.

علاوه بر شاخص‌هایی که گفته شد، شاخص‌های دیگری مثل شاخص 50 شرکت برتر، شاخص 30 شرکت بزرگ، شاخص صنعت و شاخص واسطه‌گری‌های مالی نیز وجود دارد.

نکته اینجاست که مثبت یا منفی بودن شاخص همیشه به معنای مثبت یا منفی بودن کل بورس یا سبد سرمایه‌گذاری شما نیست. شاخص کل، وضعیت کل بورس را در نظر می‌گیرد.

شاخص بورس منفی، دلهره‌ای برای سهامداران

کارشناسان عوامل مختلفی را در منفی شدن شاخص بورس عنوان کرده‌اند. به طور کلی، انتظار اینکه قیمت‌ها و به دنبال آن شاخص کل همیشه روند صعودی و مثبت داشته باشد، تصوری کاملا خیالی و واهی است. چرا که اصل اساسی بورس بر این است که قیمت‌ها بر مبنای عرضه و تقاضا شکل می‌گیرد و ممکن است گاهی اوقات عرضه بر تقاضا پیشی بگیرد و باعث فروش بیشتر و در ادامه شاخص بورس منفی شود.

عواملی همچون کاهش نرخ ارز، جذابیت بازارهای موازی و خروج پول از بازار، شیوه‌های نادرست عرضه اولیه سهام، شرایط سیاست داخلی و خارجی و عواملی مثل انتخابات و مذاکرات، نقش مهمی در افت یا صعود شاخص ایفا می‌کنند. با این حال، ممکن است گاهی اوقات، دلایل دیگری مثل دخالت دولت در قیمت‌گذاری‌های دستوری نیز وجود داشته باشد.

نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که سرمایه‌گذاران همواره باید به اصول و استراتژی‌های معاملاتی خود پایبند باشند و برای بازارهای منفی نیز برنامه داشته باشند.

برخی کارشناسان، هجوم تازه‌واردان به بورس را دلیل اصلی ریزش شاخص در سال 1399 می‌دانند و معتقدند رفتار هیجانی آنها باعث چنین ریزشی شده است. برخی نیز انگشت اتهام را به سمت دولت، شرکت‌های حقوقی دراز می‌کنند. پیشرفت‌های تکنولوژیکی مثل معاملات الگوریتمی نیز از این اتهامات مبرا نبوده است.

سخن پایانی

بورس نیز مانند هر بازار دیگری فراز و فرودهای زیادی را تجربه می‌کند. چیزی که اهمیت دارد به‌کارگیری استراتژی‌های درست و اصولی در آن شرایط بازار است. سرمایه‌گذاری در بورس، کاملا تخصصی است و به صرف زمان و تمرکز نیاز دارد. این جمله که بورس شغل دوم، درآمد اول است، کاملا اشتباه است.

سامانه مدیریت ثروت مانو، شرایطی را فراهم کرده است که افراد بتوانند بدون نیاز به کسب دانش تخصصی مالی و اقتصاد و همچنین صرف زمان برای تحلیل فاکتورهای اقتصادی، به صورت غیرمستقیم و حرفه‌ای در بورس سرمایه‌گذاری کنند.