فرق بازار بورس و فرابورس | بررسی کامل تفاوت سرمایه گذاری در این دو بازار سهام
بازارهای مالی ساختارهایی پیچیده از نظر اقتصادی و سازمانی دارند و ورود به آنها نیازمند اطلاعاتی جامع است. به طور کلی به بازارهایی که در آنها معاملات ارز و اوراق بهادار صورت می‌گیرد، مانند بازار سهام، بازار اوراق قرضه و بازار فارکس، بازار مالی گفته می‌شود. یکی از سوالات متداول که از ما پرسیده می‌شود، تفاوت بازار بورس و فرابورس و اینکه بازار بورس بهتر است یا فرابورس می‌باشد. بازار بورس و فرابورس دو مورد از بازارهای مالی در ایران هستند که در آنها سهام شرکت های سهامی به متقاضیان خرید آنها عرضه می‌شود. در این مطلب با بررسی تفاوت های بورس و فرابورس به زبان ساده، فعالیت در این دو نوع بازار مالی را شرح خواهیم داد.
آشنایی با ساختار بازار بورس
بازار بورس ایران بازاری است که در آن دارایی‌ها بین اشخاص حقیقی و حقوقی معامله می‌شود. این بازار به ۳ دسته بورس کالا، ارز و اوراق بهادار تقسیم می‌شود. در بورس کالا، کالاهای معینی خرید و فروش می‌شوند. در این بورس مواد اولیه بین مشتری و فروشنده معامله می‌شود و هر کالایی هم بورس خودش را دارد.
در بورس ارز، پول‌های خارجی خرید و فروش می‌شوند؛ البته توجه داشته باشید که این بورس در ایران فعال نیست. در بورس اوراق بهادار نیز، دارایی‌هایی از جمله سهام شرکت‌ها و اوراق مشارکت معامله می‌شوند. بازار بورس سرمایه‌گذاران و خریداران را در کنار هم قرار می‌دهد تا هردو با تکیه بر دارایی‌ها و توانایی‌های خود موجب ایجاد سود دوطرفه شوند. در مقاله بازار بورس چیست سایت دکتر درخشی میتوانید اطلاعات جامع‌تری درباره بورس ایران به‌دست آورید.
آشنایی با ساختار فرابورس
بازار فرابورس در آبان سال ۱۳۸۷ در ایران فعالیت خود را تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار آغاز کرد. این بازار که دارای جایگاهی قانونی مشابه بورس است، شرایط پذیرش و معامله آسان‌تری نسبت به بورس دارد تا بتواند در تامین مالی اقتصاد کشور تاثیر مثبتی داشته باشد. مهمترین وظیفه این بازار سازمان‌دهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه مانند شرکت‌های کوچک است که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند و خواستار ورود سریع‌تر به بازار هستند. در بازار فرابورس علاوه بر تنوع بالای اوراق بهادار، الزامات و شرایط آسان‌تری برای ورود به آن وجود دارد. در مقاله بازار فرابورس چیست نکات بیشتری درباره این بازار بیان کرده‌ایم که پیشنهاد می‌کنیم مطالعه کنید.
انواع بازارهای فرابورس
فرابورس در ایران دارای ۵ بازار با نام‌های بازار اول، دوم، سوم، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه است. سهام شرکت‌هایی که شرایط لازم را داشته باشند در بازار اول و دوم مبادله می‌شود و شرکت‌هایی که این شرایط را ندارند می‌توانند در بازار پایه معامله شوند. در بازار اول فرابورس، شرکت های سهامی عام که طبق شرایط پذیرش، موفق به رعایت دستورالعمل‌ها می‌شوند، مجاز به ارائه معاملات سهام خود خواهند بود.
در بازار دوم فرابورس نیز مانند بازار اول، معاملات سهام شرکت های سهامی عام صورت می‌گیرد، اما شرایط پذیرش در این بازار از بازار اول آسان‌تر است. بازار پایه فرابورس نیز برای ایجاد قابلیت نقل و انتقال سهام شرکت های سهامی عام که شرایط حضور در بورس و بقیه بازارهای فرابورس را ندارند، ایجاد شده است. در این بازار اکثر شرکت‌های سهامی می‌توانند حضور داشته باشند.
تفاوت اصلی بورس و بازار فرابورس به زبان ساده
در هردو بازار بورس و فرابورس ایران، معاملات از طریق کارگزاری‌هایی انجام می‌شود که مجوز قانونی فعالیت خود را از سازمان بورس اوراق بهادار دریافت کرده‌اند. این کارگزارها نقش واسط بین خریدار و فروشنده را ایفا می‌کنند. حال، به بررسی تفاوت اصلی بورس و فرابورس به زبان ساده می‌پردازیم:
فرق بازار بورس و فرابورس
بازار بورس به ۲ بازار اول و دوم تقسیم می‌شود. عملکرد و رفتار این دو بازار به هم مرتبط است. به این صورت که اگر یک شرکت در بازار اول عملکرد مناسبی نداشته باشد به بازار دوم منتقل می‌شود، و برعکس. همچنین اگر شرکتی در بازار دوم رضایت‌بخش عمل نکند، امکان اخراج او از بازار وجود دارد. اما فرابورس ایران دارای ۵ بازار است که شرایط متعادل‌تری نسبت به بازار بورس دارند.
تفاوت پذیرش سهام در بورس و فرابورس
شرایط پذیرش سهام در بازار بورس کمی دشوارتر از فرابورس است. بازار فرابورس برای این ایجاد شد که شرکت‌های کوچک‌تر که شرایط پذیرش ساختار بازار سرمایه ایران در بازار بورس را ندارند نیز، بتوانند سهام خود را در بازار عرضه کنند. در این بخش به دو تفاوت بورس و فرابورس در خصوص شرایط پذیرش سهام اشاره می‌کنیم:
- حداقل سرمایه ثبت شده شرکت: در تابلوی اصلی بازار اول ۱۰۰ میلیارد تومان و در تابلوی فرعی بازار اول ۵۰ میلیارد تومان است. این میزان در بازار دوم ۲۰ میلیارد تومان است. اما در فرابورس، برای بازار اول ۱ میلیارد تومان و برای بازار دوم ۱۰۰ میلیون تومان نیز کافی است.
- حداقل سهام شناور: فرق بین بازار بورس و فرابورس در سهام شناور به این صورت است که در تابلوی اصلی بازار اول ۲۰ درصد و در تابلوی فرعی بازار اول ۱۵ درصد است. این میزان در بازار دوم ۱۰ درصد است. اما در بازار فرابورس، برای بازار اول ۱۰ درصد و برای بازار دوم ۵ درصد کفایت میکند.
تفاوت ساعات معامله بورس و فرابورس
از دیگر تفاوت های بورس و فرابورس، تفاوت ساعات معامله در این دو بازار است. بازار بورس هر هفته از شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ (به غیر از ایام تعطیلات رسمی) در حال فعالیت است. اما ساعات کار فرابورس انعطاف بیشتری دارد و فقط در زمان اداری تعریف نمی‌شود.
مزیت فرابورس نسبت به بورس در امکان خروج
اگر شرکتی تصمیم به خروج از فرابورس را بگیرد، راه حلی برای این موضوع وجود دارد که با گذراندن فرآیند خاصی، امکان خروج از این بازار و حتی تبدیل شرکت به یک شرکت سهامی خاص وجود دارد. ضمن اینکه شرکت‌های فرابورس ایران، می‌توانند خیلی راحت‌تر به بازارهای مالی دیگر انتقال پیدا کنند.
مزایای پذیرش در فرابورس نسبت به بورس چیست؟
فرابورس به علت شرایط پذیرش آسان‌تری که نسبت به بورس دارد، بستر مناسبی را برای حضور شرکت‌ها در بازار اوراق بهادار ایجاد کرده است. این تفاوت بین بورس و فرابورس باعث شده تا مشارکت بیشتری در بازارهای مالی ایران اتفاق بیافتد. همچنین شرکت‌های فعال در فرابورس این امکان را دارند که از طریق فروش سهام خود از مزایای تامین مالی ارزان قیمت از طریق بازار سرمایه استفاده کنند. علاوه بر این، شرکت‌های پذیرفته شده در بازار فرابورس، امکان برخورداری از معافیت مالیاتی تا ۱۰ درصد درآمد خود را دارند.
با علم به تفاوت های بازار بورس و فرابورس سرمایه گذاری صحیحی داشته باشید!
آشنایی با تفاوت های بازار بورس و فرابورس ایران باعث می‌شود تا در صورتی که قصد ثبت شرکت خود در این بازارها را دارید، مسیر خود را پیش‌بینی کنید و از سرمایه‌گذاری خود نهایت بهره را ببرید. در این مطلب، با مقایسه فرابورس و بورس برخی از ویژگی‌های این دو بازار مالی ایران را برشمردیم و سعی کردیم تا حدودی راه انتخاب بین این دو بازار را برای شما آسان‌تر کنیم.
البته، آنچه در این مقاله شرح آن رفت، تنها مقدماتی بر شناخت و مقایسه بورس و فرابورس به زبان ساده است و بسیاری از موارد دیگر، مانند پیچیدگی تشکیلات و ساختار سازمانی و اقتصادی آنها و نیز استراتژی‌هایی که با استفاده از آنها میتوانید دست به معاملاتی کم ریسک، پرتنوع و سودساز در این دو بازار بزنید حرفی به میان نیامد. برای اطلاع از این موارد و مابقی نکات تکمیلی، پیشنهاد ما به شما سرمایه گذاری در دوره آموزش جامع بورس مجموعه بورس اینوست است. این دوره دقیقا همان جایی است که می‌تواند زیر چتر مدیریت سرمایه، شما را به سودآوری دائم و ثبات در بازار فرابورس و بورس برساند.
امیدواریم از این مقاله و بررسی فرق بازار بورس و فرابورس بهره برده باشید و اکنون بر مبنای این تفاوت‌ها، بدانید که برای شما بورس بهتر است یا فرابورس. اگر هر سوالی درباره این موضوع برای شما پیش آمده، در قسمت نظرات پایین صفحه مطرح کنید تا کارشناسان سایت دکتر درخشی در سریع‌ترین فرصت پاسخگوی شما عزیزان باشند.
نسبت حقوق رقابت و بازار سرمایه ایران
بورس، با توجه به برخورداری از ساختار متشکل و خاص، از ضوابط ویژه‌ای تبعیت میکند. از این منظر تحلیل مسائل ناظر به نسبت .
بورس، با توجه به برخورداری از ساختار متشکل و خاص، از ضوابط ویژه‌ای تبعیت میکند. از این منظر تحلیل مسائل ناظر به نسبت .
256,290 ریال (0.04%) 90-
294,750 ریال (0%) 0+
69,810 ریال (0%) 0+
358,180 ریال (0%) 0+
245,689 ریال (1.63%) 4010-
288,924 ریال (1.63%) 4715-
66,900 ریال (1.63%) 1092-
247,921 ریال (1.63%) 4046-
291,548 ریال (1.63%) 4758-
67,508 ریال (1.63%) 1102-
1,763 ریال (0%) 0+
24 ریال (0%) 0+
974 ریال (0%) 0+
2,627 ریال (0%) 0+
46,850,000 ریال (0%) 0+
10,828,000 ریال (0%) 0+
14,437,000 ریال (0%) 0+
107,010,000 ریال (0%) 0+
111,440,000 ریال (0%) 0+
57,000,000 ریال (0%) 0+
35,500,000 ریال (0%) 0+
22,300,000 ریال (0%) 0+
1,415,288 ریال (0.53%) 7525.7+
68 ریال (0%) 0+
70 ریال (0%) 0+
70 ریال (0%) 0+
- اخبار
- نسبت حقوق رقابت و بازار سرمایه ایران
نسبت حقوق رقابت و بازار سرمایه ایران
کیفیت دارایی ها و درآمد غیرمشاع و سودهی بانک ها
نسبت حقوق رقابت و بازار سرمایه ایران
اعلام زمان جدید پایان ثبت سفارش محصولات پتروشیمی در ۳ تالار بورس کالا
اعلام زمان جدید پایان ثبت سفارش محصولات پتروشیمی در ۳ تالار بورس کالا
لورم ایپسوم
لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است. چاپگرها و متون بلکه روزنامه و مجله در ستون و سطرآنچنان که لازم است و برای شرایط فعلی تکنولوژی مورد نیاز و کاربردهای متنوع با هدف بهبود ابزارهای کاربردی می باشد. کتابهای زیادی در شصت و سه درصد گذشته، حال و آینده شناخت فراوان جامعه و متخصصان را می طلبد تا با نرم افزارها شناخت بیشتری را برای طراحان رایانه ای علی الخصوص طراحان خلاقی و فرهنگ پیشرو در زبان فارسی ایجاد کرد.
تماس با ما
آدرس : کرج -بلوار هفتم تیر- خیابان کیانپور-ابتدای خیابان خراسانی - روبروی مرکز بهداشت - پلاک 123
بررسی رابطۀ بین ساختار سرمایه و نقدشوندگی سهام در ایران
یکی از مباحثی که در ادبیات مالی، مورد تحقیق و بحث و بررسی قرار گرفته است، بررسی رابطه بین اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام، به عنوان معیار نقدشوندگی سهام و ساختار سرمایه می‌باشد. عوامل مختلفی در تحقیقات پیشین، مورد بررسی قرار گرفته‌اند و وجود رابطه آنها با ساختار سرمایه، مورد تأیید قرار گرفته است. این عوامل، شامل نقدشوندگی سهام (اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام)، اندازه شرکت، نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام، خالص اموال، ماشین آلات و تجهیزات و سودآوری می‌باشد. ما در این تحقیق به بررسی رابطه بین این عوامل به عنوان متغیرهای مستقل و اهرم مالی به عنوان متغیر وابسته در بورس اوراق بهادار تهران می‌پردازیم. در راستای این هدف، تعداد 60 شرکت از بین جامعه آماری که اطلاعات مورد نیاز برای دوره 4 ساله مورد تحقیق (1383-1380) در مورد آنها قابل دسترسی بود انتخاب گردید. برای آزمون فرضیه‌های تحقیق از روش رگرسیون ترکیبی استفاده شده است. آزمون معنی‌دار بودن الگوها با استفاده از آماره‌های TوF صورت گرفت.
نتایج حاصل از آزمون فرضیات، بیانگر این مسئله است که بیش از57% تغییرات در اهرم مالی توسط متغیرهای مستقل نقدشوندگی سهام، اندازه شرکت، نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام، خالص اموال، ماشین‌آلات و تجهیزات و درآمد قبل از سود تسهیلات دریافتی، مالیات و استهلاک، توضیح داده می‌شود. بین ساختار سرمایه و متغیرهای مستقل نقدشوندگی سهام شرکت و درآمد قبل از سود تسهیلات دریافتی، مالیات و استهلاک (سودآوری) رابطه معنی‌داری در سطح اطمینان 95 درصد وجود ندارد. نتایج تحقیق بیانگر رابطه منفی و معنی‌دار بین اندازه شرکت و ساختار سرمایه در سطح اطمینان 95 درصد می‌باشد. بین متغیرهای نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام و خالص اموال، ماشین آلات و تجهیزات و ساختار سرمایه در سطح اطمینان 99 درصد رابطه مثبت و معنی‌دار وجود دارد.
کلیدواژه‌ها
- ساختار سرمایه
- نقدشوندگی سهام
- اندازه شرکت
- نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری
- سودآوری
عنوان مقاله [English]
A Survey on the Relationship between Capital Structure and Stock Liquidity in Iran
نویسندگان [English]
- Shapour Salavati 1
- Amir Rasaiian 2
1 Faculty member of Payame Noor Aran and Bidgol University
2 Master of Accounting, Mazandaran University
چکیده [English]
In recent years, studies about effective factors on capital structure have been performed in different countries that all of them attempt to determine and make clear the factors that affect on decisions about capital structure. The effect of stock liquidity on capital structure and the effect of other factors such as firm size, market to book value of equity, tangible fixed assets and profitability on capital structure have been studied in previous researches. We examine the effect of these variables on capital structure. Therefore, 60 sample firms that their required data for a four years period (1380-1383) was available are selected. The panel data regression is used to examine the hypotheses. Significance of the estimates and models are examined by T and F statistics.
مقایسه بورس ایران با سایر کشورها در دنیا
مقایسه بورس ایران با سایر کشورها به شما کمک میکند تا تفاوت های بورس ایران با بازارهای جهانی و فرق بورس ایرانی و خارجی را به صورت کامل دریابیم. همان طور که می دانید، بازار بورس ایران کمی با بورس سایر کشورهای دنیا متفاوت است و در این مطلب قصد داریم دقیقا به همین موضوع بپردازیم و مقایسه بورس ایران با سایر کشورها را به زبانی ساده خدمت شما عزیزان ارائه دهیم. لذا اگر شما هم دوست دارید تفاوت بورس ایران و خارج را کاملا رایگان یاد بگیرید، این مطلب برای شما نوشته شده است.
مقایسه بورس ایران با سایر کشورها
آیا می دانید بازار سرمایه ایران چه تفاوت هایی با بورس های بزرگ دنیا دارد؟ این سوالی است که به ذهن بسیاری از سرمایه گذاران خطور کرده است. زمانی که صحبت از مقایسه بورس ایران با بورس سایر کشورها به میان می آید، نخستین چیزی که به ذهن ما می رسد، قوانین و سازوکار معاملاتی است که در آن ها تفاوت ایجاد می کند. به عنوان مثال همه می دانیم که پدیده دامنه نوسان مختص بورس ایران است، پس مفاهیم صفوف خرید و فروش نیز تنها به بازار بورس ایران تعلق دارد و در بورس سایر کشورها، شاهد همچین عناوین و مفهوم هایی نیستیم!
درصورتی که تمایل دارید تا از خدمات ۲۵ درصد تخفیف کارمزد در بورس، سرمایه گذاری بر روی حق تقدم و یا فروش آن و … بهره مند شوید میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید.
جالب است بدانید که مفاهیم حجم مبنا و گره معاملاتی نیز همین شرایط را دارند یا در مثالی دیگر می توان به فروش تعهدی اشاره داشت که در جهان بسیار مرسوم است ولی بورس ایران تا به حال پیاده سازی نشده است. ولی به صورت کلی شاید بهتر باشد به مقایسه بورس ایران و جهان از منظری جدی تر و ریشه ای نگاه کنیم، بنابراین توصیه می کنم حتما تا انتها همراه ما باشید، چرا که در ادامه فرق بورس ایرانی و خارجی را در قالب ۱۰ مورد برای شما به زبان ساده توضیح داده ایم؛
۱) نقش دولت در بازار بورس
یکی از مشکلات عمده بازار بورس و از دلایل غیررقابتی و کم عمق بودن آن نسبت سهامداران حقیقی و حقوقی و فعالیت های معاملاتی نامتوازن به حساب می آید. به علاوه امکان دخالت دولت از طریق شورای عالی بورس بر بازار، دولت قادر است در قالب شرکت های حقوقی که معمولا بانک ها و صندوق های بازنشستگی هستند، در نقش سهامداران عمده شرکت های بورسی حاضر شود و روند معاملات را به گونه ای که دوست دارد پیش ببرد!
لذا سهامداران حقوقی به دلیل وزن و سهم بالایی که دارند، از قدرت بازاری بیشتری به نسبت سهامداران حقیقی برخوردار اند و در حقیقت یکی از موانع اصلاح ساختاری بازار بورس همین نسبت بالای حقوقی به حقیقی در بیشتر سهام های بورس است که باعث ایجاد ریسک و رویگردانی سهامداران حقیقی از بورس می گردد.
رویگردانی سهامداران حقیقی تنها یک وجه منفی از حضور گسترده سهامداران حقوقی را نمایش می دهد و وجه منفی دیگر را باید عدم توانایی رقابت بخش خصوصی و نهاد‌های مستقل تامین مالی با شرکت های حقوقی دانست که باعث شده است موسسات اینچنینی که مستقل از دولت هستند، تمایلی برای ورود سرمایه های خود به بورس نداشته باشند.
البته این در حالی است که در دیگر بورس های دنیا با تصویب قوانینی در راستای حمایت از سهامداران خرد برآمده اند و در نهایت با تشکیل مجمع سهامداران خرد در بعضی از این بورس ها، مانع از تمرکز قدرت بازاری برای بعضی سهامداران حقوقی یا حتی حقیقی دارای رانت اطلاعاتی نیز شده اند، ولی در ایران همواره تصمیم بر این است که خلاف جهت اصول و امور درست قدم برداشته شود!!
۲) تاثیر رانت و اخبار داخلی
این را نمی توان انکار کرد که در کل جهان افرادی که مطلع و صاحب رانت هستند، از آن در راستای سودآوری در بورس بهره می گیرند، ولی رویکرد صحبت ما در مورد نقش دولت و سازوکاری است که در آن عدم شفافیت سهام بزرگ، موجب باز شدن میدان برای رانت می گردد. به علت عدم ارائه اطلاعات کافی و مناسب به وسیله سهام بزرگ دولتی، سرمایه گذاران بزرگ به طرف کسب اطلاعات میدانی کشیده می شوند، بدین معنی که این افراد که از نفوذ یا روابط مناسبی برخوردارند، از وضعیت شرکت ها اطلاعاتی کسب کنند که برای عموم در دسترس نمی باشد.
این افراد از ساختار بازار سرمایه ایران اطلاعات درونی شرکت ها به صورت غیر‌رسمی بهره گرفته و سود‌های کلانی به جیب می زنند و این در حالی است که سهامداران خرد از این قضیه ضررهای بسیاری را متحمل خواهند شد. البته باید این را در نظر داشت که نمی توان مطمئن گفت که یک اتفاق خاص در بازار سرمایه، ناشی از رانت است یا خیر، ولی دقیقا مشکل همینجاست، چرا که نمی توان این اطمینان را کسب کرد و به همین دلیل همواره بازار شائبه ها داغ است.
دلیل این که نمی توان این اطمینان را کسب کرد، همان عدم شفافیت های مقطعی محسوب می شود. به عنوان مثال یکی از سهم های بازار است که به صورت معمول در زمان آغاز اصلاح شاخص بسته شده و همزمان با پایان اصلاح و صعود مجدد، بازگشایی می شود. این رفتار که چند مرتبه تکرار شده، شائبه استفاده این شرکت از رانت و اخبار دولتی را مطرح کرده است، شائبه ای که به علت عدم ارائه توضیحات شفاف، نمی توان آن را به درستی اعتبارسنجی کرد!
۳) عدم ارتباط با بازارهای جهانی
در ایران به علت وجود تحریم های بسیار زیاد، متاسفانه ارتباطی با سایر بازارهای بورس در دنیا به چشم نمی خورد! به عنوان مثال شما در بورس ایران قادر نیستید سهم های بین المللی را مورد معامله قرار دهید، ولی بازار بوس سایر کشورها شما این امکان را دارید که سهم های سایر کشورها را به سادگی خرید و فروش نمایید. بازار بورس ایران در سایر بازارهای بین المللی تنیده نشده است، از همین روی بحران ها و نوسانات بزرگ در بازار های جهانی نمی تواند بازار ما را متحول کند که این موضوع فواید و مضرات خودش را به همراه خواهد داشت.
۴) شاخص نقدینگی پایین تر
بازار بورس ایران از نقدینگی پایین تری به نسبت سایر بازارهای جهانی برخوردار است، از همین روی در آن معاملات خرد بیشتری صورت می پذیرد و معامله گران خرد به مراتب زیاد تری نیز در آن حضور فعال دارند، ولی در بورس های جهانی، معاملات انجام شده از نقدینگی های بسیار بیشتری برخوردارند و معامله گران کلان و خرد بسیار زیادی همواره در حال معامله بر سر دارایی های مختلف هستند.
۵) شرکت های تامین مالی
نکته دیگری که در مقایسه بورس ایران با سایر کشورها باید به آن توجه داشته باشید، گردانندگان بازار در ایران می باشد. گردانندگان بورس تهران، معمولا شرکت های تامین مالی یا همان تامین سرمایه هستند که این شرکت ها در واقع واسطه هایی به حساب می آیند که فعالیت های مختلفی در بازار بورس شامل کارگزاری، معامله گری، بازارگردانی، سبدگردانی، مشاوره سرمایه گذاری، پذیره نویسی و تعهد آن، ارزیابی ریسک مالی، افزایش سرمایه و … را انجام می دهند. از طرف دیگر چنانچه شرکتی بخواهد در قالب عرضه اولیه برای ورود به بورس اقدام کند، شرکت های تامین مالی تمام مراحل ثبت و اخذ مجوز را بر عهده خواهند داشت.
ولی در دیگر کشورها این بانک های سرمایه گذاری هستند که عهده دار این موارد هستند. ساختار و اساس نامه شرکت های تامین مالی در ایران به کلی با آنچه در بانک های سرمایه گذاری در جهان وجود دارد، متفاوت است. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که بهتر بود سازمان بورس ایران، ساختار بزرگ ترین بانک های سرمایه گذاری جهان مثل گلدمن ساکس را به جای شرکت های تامین سرمایه، به عنوان الگو بر می گزید.
۶) دامنه نوسان
همان طور که می دانید، اساس بورس بر نوسانات قیمتی بنا شده است. به عنوان مثال شما یک سهم را خریداری می کنید و می بینید که در عرض یک ماه، قیمت آن ۲۰ درصد افزایش داشته است و یا ۲۰ درصد کاهش قیمت را تجربه کرده است و از آن جایی که در ایران دامنه نوسان قیمت، ۵ درصد است، این بدین معنی است که نهایتا در یک روز شما حداکثر ۵ درصد سود یا ۵ درصد ضرر می کنید.
اما بورس های جهانی از همچین قانونی پیروی نمی کنند. دامنه نوسان در بازار بورس جهان محدودیتی برای نوسان قیمت ایجاد نمی کند و این یعنی ممکن است فردی در بازار بورس جهانی در یک روز ۲۰ درصد با سهم خود سود کند و یا امکان دارد در عرض یک روز ۲۰ درصد ضرر کند. به عنوان مثال گفتنی است که چند مدت قبل، تنها در عرض یک روز قیمت سهم آمازون ۱۳ درصد افزایش را تجربه کرد.
جالب اینجاست که افزایش قیمت این سهم به علت رونق گرفتن خرید اینترنتی در زمان کرونا بود. نمی توان مطمئن گفت که کدام قانون بهتر است؛ ایران یا دنیا. این که بورس ایران در یک روز بیش از ۵ درصد نوسان را تجربه نمی کند، موجب جلوگیری از ضرر زیاد افراد می شود ولی از آن طرف، مانع بزرگی بر سر راه رشد سریع شرکت های سودآور نیز هست!
۷) پرداخت سود به وسیله شرکت ها
مقایسه بورس ایران با سایر کشورها بی آن که بخواهیم به موضوع پرداخت سود اشاره کنیم، امکان پذیر نیست. نکته دیگر در زمینه اصلاح قانون مالیات های مستقیم است که امروزه در مجلس در دست بررسی است ولی متاسفانه بورس از این فرصت استفاده ای نکرده است. در بورس های بزرگ جهان، شرکت ها دوست دارند که سود را درون شرکت نگهداری کنند.
این عمل موجب بخشودگی مالیاتی روی سود خواهد شد که آورده آن برای افزایش سرمایه شرکت به کار می رود. ولی در بورس تهران، نه تنها بیشتر شرکت ها سود نقدی می پردازند، بلکه مقدار بالای این پرداخت سود یک مزیت محسوب شده و سرمایه گذاران را برای خرید سهام آن شرکت ترغیب می نماید! تفاوت پرداخت سود نقدی به جای نگهداری آن در شرکت برای افزایش سرمایه، دقیقا مثل آن است که شما به جای سرمایه گذای برای آینده فرزندتان، تنها برای او اسباب بازی خریداری کنید!
۸) وجود شرکت های خصوصی کمتر
اگر خوب دقت کنید، خواهید دید که در ایران بیشتر شرکت های بورسی دولتی هستند و این به معنای واقعی کلمه خطرناک است. در واقع این موضوع موجب می شود تا با عملکرد بد اقتصادی دولت، بازار بورس هم روند ریزشی به خود بگیرد و از آنجا دولت می تواند در بورس دستکاری هایی انجام دهد که انجام هم می دهد، مشاهده خواهیم کرد که چگونه یکباره شاخص در عرض چند ماه از ۲ میلیون به ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار واحد رسید!
در بورس سایر کشورها ولی شرکت های خصوصی فعالیت های بسیار گسترده تری دارند و دولت تنها امور نظارتی خود بر بازار بورس را دنبال می کند. بسیاری از سهام مطرح جهان امروزه شرکت های خصوصی هستند، در حالی که در ایران، سهامداران تماما به دنبال خرید سهام دولتی هستند تا از این طریق روند سودآوری خود را تسهیل کنند که این موضوع می تواند واقعا عواقب بدی به همراه داشته باشد و باید برای آن فکری کرد. در این خصوص می توان گفت که یک راه حل وجود دارد و آن هم این است که فعالیت بخش خصوصی در بورس افزایش یابد و اصلاحات دیگری در قوانین بورس انجام شود که فکر نمی کنم شاهد همچین موارد اصلاحی باشیم!
۹) تنوع کمتر سهام و اوراق بهادار
در ایران تنوع سهام و اوراق بهادار نسبت به سایر بازارهای جهانی بسیار پایین می باشد. در بازارهای بورس جهانی، برای موضوعات خاص اوراق بهادار مختلفی در نظر گرفته شده است که می توان آنها را مورد معامله قرار داد. در بورس دیگر کشورهای جهان، شما شاهد صدها نوع اوراق بهادار، سهام بی نام، ممتاز و اقسام اوراق قرضه دولتی و غیردولتی هستید که تریدرها آن ها را مورد معامله قرار می دهند، ولی در ایران خبری از تنوع در انواع سهام نیست.
بورس ایران را می توان تک محصولی در نظر گرفت که اصلی ترین محصول آن در واقع سهام شرکت هاست. به عنوان مثال در بورس نیویورک، اوراق بهادار جدیدی را برای ایجاد پویایی بیشتر در بازار مسکن در نظر گرفته اند که این اوراق توانست موجبات رونق و رواج بیشتر بازار مسکن برای مدتی فراهم آورد، در حالی که در بازار مسکن ایران، رکود شدیدی دیده می شود ولی هیچ گونه راه حلی برای آن در بورس و یا غیر از بورس در نظر گرفته نمی شود!
جالب است که خود بورس کالا هم متاثر از این رکود است، از همین روی معامله خاصی در این بازار روی میلگرد و شمش صورت نمی پذیرد. بورس ایران در راستای خارج شدن از این وضعیت تک محصولی باید از تجربه های سایر بازارها مثل بازارهای مالزی، ترکیه و سایر کشورها بهره لازم را ببرد.
۱۰) تفاوت قیمت پایانی و آخرین قیمت
در بورس ایران بر خلاف دیگر بورس های معتبر دنیا، با دو نوع قیمت مواجه ایم! یکی قیمت پایانی به عنوان قیمتی که نماد طبق آن بسته و در روز بعد باز می گردد و دیگری آخرین قیمت به عنوان قیمتی که آخرین معامله روی آن قیمت انجام شده است. به بیانی ساده تر در بورس تهران میانگین قیمت معاملات در طول یک روز را به عنوان قیمت پایانی در نظر می گیرند که با لحاظ کردن قانون حجم مبنا، بعضا قیمت پایانی سهام در بورس تهران با آخرین قیمت معامله اختلاف زیادی پیدا می کند.
بر اساس مجموع این قوانین، دو قیمتی بودن بورس تهران باعث شده سهمی که در ساعاتی از روز مورد اقبال بازار قرار گرفته، در نهایت و در ساعات پایانی سقوط قیمتی را تجربه کند و در روز معاملاتی بعد این سقوط قیمتی کاملا حذف شده و به عبارتی دیگر میانگین قیمت های روزانه موجب می شود قیمت پایانی در روز معاملاتی بعد واقعی نباشد، البته این در حالی است که در بورس های مطرح جهان تغییرات قیمتی به صورت لحظه ای بوده و اخبار ناگهانی در طول روز می توانند نوسانات سنگینی را بر قیمت ها وارد کنند و مبنا قرار دادن قیمت های لحظه ای به جای قیمت های میانگین باعث شده است، روند طبیعی قیمت ها به صورت کامل تغییر کند.
نتیجه گیری و کلام پایانی
بورس ایران در حال حاضر روند خوب و مطمئنی را طی نمی کند و افراد زیادی در حال حاضر از این بازار زده شده اند. بورس ما با سایر بورس ها در دنیا تفاوت دارد ولی این دلیل خوبی برای این وضعیت بسیار بد نمی باشد. از موارد تفاوت بورس ایران با جهان می توان به دامنه نوسان ۵ درصدی در بورس ایران، تنوع محصول کمتر برای معامله گری، عدم ارتباطات با بورس های سایر کشورها، نقدینگی کمتر، وجود شرکت های خصوصی کمتر، تسلط تقریبا کامل دولت بر بورس و … اشاره داشت.
البته در متن اصلی ما سعی کردیم ۱۰ مورد از اصلی ترین آن ها را برای شما عزیزان بیان کنیم که از بین این موارد شاید تنها دامنه نوسان ۵ درصدی شاید در مواقعی فواید داشته باشد، وگرنه سایر موارد، نقطه ضعف بازار بورس ایران به حساب می آیند و باید در قوانین اینچنینی تجدید نظر کرد و اصلاحیه های بسیاری را در بورس انجام داد.
همان طور که در ابتدای مطلب قول دادیم، در این مطلب به مقایسه بورس ایران با سایر کشورها پرداختیم
اگر دوست دارید در مورد تاثیر تغییر قیمت نفت بر بورس و شرکت های پالایشی پتروشیمی اطلاعات کسب کنید، این مطلب بهترین راهنمای شماست.
از نظر شما مهم ترین تفاوت بورس ایران و خارج کدام مورد است؟
ساختار بازار و شرایط رقابتی در سیستم بانکی ایران
موضوع رقابت در صنعت بانکداری در راستای اصلاح ساختار یکی از سیاست‌های عمومی نظام بانکی در دهه‌های اخیر می‌باشد. این مطالعه با هدف تعیین ساختار بازار و شرایط رقابتی در سیستم بانکی ایران و شناسایی الگوی مناسب سیستم بانکی در راستای بهبود رقابت انجام شده است. پس از بررسی مطالعات انجام شده در این زمینه در داخل و خارج کشور، با توجه به میزان دسترسی به اطلاعات، از هر دو روش ساختاری و غیر ساختاری به منظور برآورد وضعیت رقابت در سیستم بانکی ایران استفاده می‌شود. از شاخص هرفیندال-هریشمن بعنوان روش ساختاری و از روش غیر ساختاری مدل پانزار-رز با استفاده از داده‌های ترکیبی 10 بانک کشور طی سال‌های 1381-1395، وضعیت فضای رقابتی سیستم بانکی تخمین زده شد. نتایج حاکی از وجود وضعیت رقابت انحصاری در سیستم بانکی ایران است. سپس به منظور ارزیابی بهتر فضای رقابتی سیستم مالی و تعیین مهمترین متغیرهای موثر بر این فضا، با استفاده از تحلیل حساسیت الگو نسبت به هر یک از متغیرها، این نتیجه به دست آمد که افزایش نرخ سود، افزایش هزینه پرسنلی و کاهش تعداد پرسنل، کاهش هزینه هر واحد سرمایه فیزیکی، افزایش دارایی‌های ریسکی و تسهیلات پرداختی، افزایش دارایی کل، کاهش سرمایه و کاهش تعداد شعب در بهبود فضای رقابتی اثرگذار است ضمن اینکه حساسیت الگو نسبت به هزینه پرسنلی و سرمایه فیزیکی کمتر از سایر متغیرها می‌باشد
کلیدواژه‌ها
- "ساختار بازار"
- "سیستم بانکی ایران"
- "روش پانزار-رز"
- "شاخص هرفیندال- هریشمن"
20.1001.1.24767077.1398.3.9.3.0
مراجع
پژویان، جمشید و افسانه شفیعی (1387)."تحلیل ساختار در صنعت بانکداری ایران:کاربرد تجربی شاخصUدیویس". فصلنامه اقتصاد مقداری، 5(4)، صص 105-81.
حسینی، سید صفدر؛ شعبانی، زهره و حامد رفیعی (1384). "بررسی قدرت بازاری شبکه بانک‌های دولتی ایران". بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
خدادادکاشی، فرهاد و پری جعفری لیلاب (1391). "بررسی ساختار بازار در صنعت بانکداری ایران (1380-1385)". بررسی‌های بازرگانی، شماره 52، صص 34-40.
خیابانی، ناصر و مهدی حمیدی صحنه (1387). "اندازه‌گیری کارایی هزینه و کشش جایگزینی مکملی عومل هزینه در سیستم بانکی ایران". فصلنامه برنامه و بودجه، شماره 110، صص 55-75.
رئیسی، شهرام (1382). "بررسی تأثیرات متقابل شاخص‌های نظام بانکی ایران و متغیرهای کلان اقتصادی در ایران". پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان.
عیسی‌زاده، سعید و زینب شاعری (1391). "ساختار بازار وکارایی نظام بانکی مطالعه موردی کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا". پژوهشنامه علوم اقتصادی، سال ششم، شماره12، صص84-63.
قندی‌نژاد، مرجانه (1385). "بررسی ساختار اندازه گیری تمرکز در صنعت بانکداری ایران و هزینه‌های اجتماعی انحصار". دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات.
Al-Moharami A., Mathews K. and Y. Khabari (2006). "Market Structure and Competitive Condition in the Arab GCC Banking System", Journal of Banking and Finance.
Arnod W., Boot A. and M. Marinc (2005). "Competition in Banking: Implication for Stability and Regulation". IMF Working paper.
Berger A. (2003). “The Economic Effects of Technological Progress: Evidence from the Banking Industry”, Journal of Money, Credit, and Banking, 35(2), pp. 141–76.
Bikker J.A. and K. Haaf (2002). "Competition, Concentration and their Relationship: An Empirical Analysis of the ساختار بازار سرمایه ایران ساختار بازار سرمایه ایران Banking Industry", Journal of Banking and Finance. 24(11), pp.2191- 214.
Bain J.S. (1951). “Relation of Profit Rate to Industry Concentration: American Manufactoring”. 1936-40, Quarterly Journal of Economics, No. 65, pp. 293-324.
Bresnahan T.F. (1982). The Oligopoly Solution Concept is Identified. Economics Letters, No.19, pp.87–92.
De Bandt and O. Davis (2000). "Competition, Contestability and Market Structure in European Banking Sector", Journal of Banking and Finance. Vol. 24. pp. 1045- 66.
Demsetz H. (1973). “Industry Structure Market Power Rivalry and Public Policy”. Journal of law and Economics, 16(1), pp. 1-10.
Gonzalez F. and V. Gonzalez (2008). “Influence of Bank Concentration and Institutions on Capital Structure: New International Evidence”. Journal of Corporate Finance, No. 14, pp. 363-375
Koetter M. (2013). “Market Structure and Competition in German Banking”.German Council of Economic Experts.
Kyung So Im, Pesaran M. and Yongcheol Shin (2003). “ Testing for unit Roots in Heterogeneous Panels”. Journal of Econometrics, 115(1), pp. 53-74
Panzar j. and j. Ross (1987). “Testing for Monopoly Equlilbrium”. Journal of Industrial Economics. No. 35, pp. 443-456.
Smith R.T. (1998). “Banking Competition and Macroeconomic Performance”, Journal of Money, Credit and Banking,30(4), pp.793–815.
victor M. Gonzalez and Frannciso (2012). “Firm size and Capital Structure: Evidence using Dynamic Panel data”. Journal Applied Economics 44(36).
دیدگاه شما