سود غیرعملیاتی چیست؟

نکته: درآمد هر دوره باید مربوط به ارائه خدمات و یا فروش کالا در همان دوره باشد و اگر مبلغی بابت خدماتی که در آینده انجام خواهد شد و یا کالایی که در آینده تحویل خواهد گردید، دریافت گردد، درآمد آن دوره به حساب نمی آید و به حساب پیش دریافت درآمد ثبت می گردد.

حسابداری مالی- تهیه گزارش صورت سود و زیان

تهیه گزارش سود و زیان
گزارش سود و زیان به دو روش یک و دومرحله ای تهیه می شود.
• در روش تک مرحله ای ابتدا کلیه درآمدها و در ادامه کلیه هزینه ها در زیر آن ها آورده می شود و در نهایت از تفاضل آن ها، سود یا زیان قبل از کسر مالیات نمایش داده می شود.
• در روش دو مرحله ای، ابتدا درآمدهای عملیاتی و سپس هزینه های عملیاتی در زیر آن ها آورده می شود سپس از تفاضل این دو سود یا زیان ناویژه به دست می آید. در مرحله بعد درآمدهای غیرعملیاتی و هزینه های غیرعملیاتی آورده می شود که نتیجه تفاضل این مرحله و مرحله قبل به سود و زیان قبل از کسر مالیات می رسیم.

روش محاسبه صورت سود و زیان
در محاسبه صورت سود و زیان ابتدا درآمدها محاسبه می شود و سپس هزینه ها از آن کسر می گردد.
هزینه های دوره مالی – درآمد دوره مالی = سود دوره مالی
در صورت فزونی درآمد به هزینه شرکت سود داشته است.
درآمدهای دوره مالی – هزینه دوره مالی = زیان دوره مالی
و در صورت فزونی هزینه به درآمد شرکت متحمل زیان شده است.

انواع سود درحسابداری
منظور از عملکرد مالی، فعالیت‌هایی است که به‌نوعی باعث تغییر در دارایی، بدهی‌ها و سرمایه گردد. همچنین صورت سود و زیان دارای 3 نوع سود است:
الف) سود ناخالص
سود ناخالص از کسر میزان فروش کالا از هزینه تمام‌شده کالا به دست می‌آید و معادله آن به شکل زیر است:
سود ناخالص = هزینه تمام‌شده کالا – میزان فروش کالا
ب) سود عملیاتی
سود عملیاتی یا سود قبل از کسر مالیات از کسر سود ناخالص از هزینه‌های عملیاتی و هزینه‌های استهلاک ساختمان و اثاثیه به دست می‌آید. معادله آن به‌صورت زیر است.
سود عملیات= هزینه استهلاک – هزینه‌های عملیاتی – سود ناخالص
ج) سود خالص
سود خالص از کسر مالیات از درآمدهای غیرعملیاتی (مواردی نظیر سود بانکی) بعلاوه هزینه‌های غیرعملیاتی کسر از سود عملیاتی به دست می‌آید.
سود خالص = مالیات – درآمدهای غیرعملیاتی + هزینه‌های غیرعملیاتی – سود عملیاتی
مهم‌ترین بخش صورت سود و زیان قسمت پایانی آن یعنی سود یا زیان ویژه است که نتیجه فعالیت یک شرکت را نشان می‌دهد و با مطالعه آن می‌توان فهمید که نتایج فعالیت کسب و کار سودآور بوده یا زیان ده.

عناصراصلی صورت سود و زیان سود غیرعملیاتی چیست؟

صورت سود و زیان شامل عناصر اصلی زیر است:

1- درآمد یا میزان فروش
درآمد فروش بیانگر عایدی شرکت از فروش محصول یا خدمات است که در قسمت بالای صورت نوشته می شود. این مقدار ناخالص بوده و هزینه های مرتبط با تولید کالای فروخته شده یا ارائه خدمات در ان لحاظ نمی شود. در این بین برخی از شرکت‌ها نیز دارای درآمد چندگانه هستند که مجموع این درآمدها به کل درآمد اضافه می شود.
درآمد حاصل از فعالیت اصلی موسسه در صورت سود و زیان نوشته می شود. سؤال اصلی اینجاست که درآمد اصلی و فرعی چیست؟ برای روشن شدن موضوع را با مثالی ادامه می‌دهیم؛ صاحب یک پمپ‌بنزین را فرض کنید، درآمد اصلی حاصل از فروش بنزین به دست می‌آید همچنین در کنار جایگاه بنزین یک مغازه نیز وجود دارد که درآمد حاصل از آن به‌عنوان درآمد فرعی ثبت می شود.

2-بهای تمام‌شده کالای فروش رفته یا هزینه‌های فروش
هزینه‌های فروش نشان‌دهنده هزینه کالاهای فروخته‌شده و یا خدمات ارائه‌شده در طول دوره حسابداری است. از این رو برای یک موسسه خرده‌فروشی، هزینه فروش برابر خواهد بود با مجموع موجودی در آغاز دوره به اضافه خرید در طول دوره منهای موجودی انتهای دوره. بهای تمام شده کالای فروخته شده نشان دهنده هزینه‌های مستقیم مرتبط با تولید و فروش محصولات است.
همچنین اگر شرکت ارائه دهنده خدمات باشد، این بخش یه عنوان هزینه فروش ثبت می شود. این بخش از صورت حساب سود و زیان خروجی حسابداری صنعتی یک شرکت است. بهای تمام شده عمدتا شامل نیروی انسانی، مواد اولیه، سربار تولید و سایر هزینه های دیگر مانند استهلاک است. در صورتی که موسسه تولیدکننده محصولی باشد هزینه‌های فروش علاوه بر موارد بالا شامل هزینه‌های محتمل شده برای تولید محصول که در طول دوره است. هزینه‌های تولید مانند: دستمزد مستقیم یا کار مستقیم، مصرف مواد مستقیم، استهلاک کارخانه و ماشین‌آلات، سربار ساخت و …

3-سایر درآمدها
سایر درآمدها شامل درآمدی می شود که از فعالیت اصلی موسسه به دست نمی‌آید به عبارت دیگر فعالیت فرعی موسسه است. به‌طور مثال درآمد مغازه کنار جایگاه پمپ‌بنزین فروشی.
نکته: درآمد حاصل از سود سپرده موسسه در بانک و یا درآمد حاصل از فروش ارزهای خارجی جزو درآمد فرعی موسسه است.

4- هزینه‌های توزیع و فروش
هزینه‌های توزیع و فروش شامل هزینه‌های محتمل شده برای ارائه کالا از محل موسسه به مشتریان است مانند: هزینه بازاریابی و نقل و انتقال محصول. اکثر کسب و کارها هزینه‌هایی مربوط به فروش کالاها یا ارائه خدمات دارند. این هزینه‌ها عمدتا شامل بازاریابی، تبلیغات و ترویج مصرف است که با یکدیگر گروه بندی می شوند زیرا تمامی آن‌ها هزینه های مشابه صرف شده جهت افزایش فروش است.

5-هزینه‌های اداری
هزینه‌های اداری به‌طور کلی از هزینه‌هایی است که به‌طور مستقیم در تولید و عرضه کالا و خدمات ارائه‌شده توسط موسسه نیست. مانند هزینه‌های مربوط به مدیریت و پشتیبانی. هزینه های عمومی و اداری عمدتا شامل هزینه‌های بخش فروش، خدمات عمومی و بخش اداری است. این بخش از هزینه ها دربرگیرنده تمام هزینه‌های غیرمستقیم دیگر مرتبط با اداره کسب و کار است. اصلی ترین بخش‌های آن شامل حقوق و دستمزد کارکنان غیر تولیدی، هزینه‌های جاری اعم از بیمه و هزینه‌های ماموریت و… است. هزینه استهلاک نیز گاهی در این بخش لحاظ می شود اما بسته به تصمیمات شرکت متفاوت است.

نمونه‌هایی از هزینه‌های اداری عبارت‌اند از:
• هزینه حقوق و دستمزد مدیریت اجرایی
• هزینه‌های حقوقی و حرفه‌ای
• استهلاک ساختمان اداری
• اجاره بهای دفاتر مورداستفاده برای مدیریت
• هزینه بخش‌های مالی، بخش منابع انسانی و بخش مدیریت

6-سایر هزینه‌ها
شامل هزینه‌هایی است که در دسته هزینه‌ها آورده نمی شود. کسب و کارها غالباً هزینه های دیگری دارند که مختص صنعت آن‌ها است. هزینه های دیگر ممکن است شامل مواردی از قبیل توسعه فناوری، تحقیق و توسعه (R&D)، غرامت مبتنی بر سهام یا Stock-Based Compensation که بطور خلاصه با SBC نمایش داده می شود. هزینه های اختلال سود غیرعملیاتی چیست؟ در ارزش، سود و زیان ناشی از فروش سرمایه گذاری‌ها و بسیاری از هزینه های دیگر باشد که خاص یک صنعت یا شرکت است.

7-هزینه‌های مالی
هزینه‌های مالی معمولاً از بهره وام‌های دریافتی و بهره اوراق قرضه تشکیل می‌شوند.

8- مالیات بر درآمد
هزینه مالیات بردرآمد شناسایی‌شده در طول دوره به‌طور کلی از سه عنصر زیر تشکیل شده است:
• مالیات برآوردی دوره فعلی
• مالیات دوره قبل
• هزینه مالیات معوق

9- هزینه استهلاک
استهلاک بیانگر هزینه‌های غیر نقدی است که توسط حسابداران ایجاد گردیده‌است. دلیل استفاده از این نوع از هرینه‌ که عملا به صورت نقدی پرداخت نمی شود بحث مالیات است. با کسر این هزینه از سود خالص می‌توان مالیات پرداختی شرکت را کاهش داد. این هزینه توسط روش‌های استاندارد ارائه شده و بر اساس قانون مالیات‌های مستقیم و غیر مستقیم محاسبه می‌گردد. دارایی‌های بلند مدت یک شرکت همچون تجهیزات ، ساختمان‌ها، وسایل نقلیه و … ممکن است در طول زمان دچار کاهش ارزش شده و هزینه استهلاک به آن تعلق گیرد.

استفاده ازصورت سودوزیان چه اهمیتی برای سازمان دارد؟
اقلام بااهمیت صورت سود و زیان شامل درآمدها و هزینه است. صورت سود و زیان اندازه‌گیری عملکرد یک نهاد در طول دوره حسابداری را فراهم می‌نماید. عملکرد یک نهاد را در صورت سود و زیان می‌توان در شرایط زیر ارزیابی نمود به عبارت دیگر کاربرد صورت سود و زیان در موارد زیر است:
• تغییر در درآمد فروش در دوره در مقایسه با رشد صنعت
• تغییر در حاشیه سود ناخالص، عامل حاشیه سود خالص و ناخالص در طول دوره
• افزایش یا کاهش در سود خالص، سود عملیاتی و سود ناخالص در دوره
• مقایسه سودآوری واحد تجاری با دیگر سازمان‌های فعال در صنایع و یا بخش مشابه

موجودی کالا در صورت سود و زیان
موجودی کالا در مؤسسات بازرگانی قسمت عمده و قابل‌توجه دارایی‌های موسسه را تشکیل می‌دهد. موجودی کالا هم در ترازنامه به‌عنوان دارایی و هم در سود و زیان به‌عنوان بهای تمام‌شده کالای فروش رفته محاسبه می‌گردد به همین دلیل از اهمیت بالایی برخوردار است.

آشنایی با حساب درآمد و انواع درآمدهای عملیاتی و غیر عملیاتی

در این آموزش از مجموعه آموزش های شناخت جامع حسابها در حسابداری ، با حساب درآمدها و انواع عملیاتی و غیر عملیاتی و روش تشخیص و زمان شناسایی درآمدهای شرکتها آشنا خواهید شد.

آشنایی با حساب درآمد و انواع درآمدهای عملیاتی و غیر عملیاتی

در این آموزش از مجموعه آموزش های شناخت جامع حسابها در حسابداری ، با حساب درآمدها و انواع عملیاتی و غیر عملیاتی و روش تشخیص و زمان شناسایی درآمدهای شرکتها آشنا خواهید شد.

آشنایی با حساب درآمد و انواع درآمدهای عملیاتی و غیر عملیاتی

در این آموزش از مجموعه آموزش های شناخت جامع حسابها در حسابداری ، با حساب درآمدها و انواع عملیاتی و غیر عملیاتی و روش تشخیص و زمان شناسایی درآمدهای شرکتها آشنا خواهید شد.

حساب درآمد چیست و در سیستم حسابداری کی شناسایی می شود؟

به مبالغی که از ارائه خدمات و فروش کالا عاید موسسه می شود سود غیرعملیاتی چیست؟ درآمد گفته می شود در صورتی که این درآمد به صورت نقدی عاید موسسه شود باعث افزایش در حساب وجوه نقد خواهد شد و در صورتی که تعهد گردد که بعدا به موسسه پرداخت شود، موجب افزایش حسابهای دریافتی و یا اسناد دریافتنی می گردد (فروش یا ارائه خدمات نسیه).

باید دقت داشت که هرگونه افزایش درحساب وجوه نقد و کاهش در حسابهای دریافتنی و یا اسناد دریافتنی خواهد شد و دریافت وام باعث افزایش حساب وجوه نقد و نیز افزایش بدهی ها می شود.

باید به این نکته توجه داشت که گاهی افزایش در حساب وجوه نقد و نیز حساب سرمایه به دلیل سرمایه گذاری های مجدد مالک و یا مالکان موسسه است واین مورد کاملا متفاوت از درآمد است؛ بنابراین بهترین تعریف برای درآمد به این صورت خواهد بود:

نکته: درآمد هر دوره باید مربوط به ارائه خدمات و یا فروش کالا سود غیرعملیاتی چیست؟ در همان دوره باشد و اگر مبلغی بابت خدماتی که در آینده انجام خواهد شد و یا کالایی که در آینده تحویل خواهد گردید، دریافت گردد، درآمد آن دوره به حساب نمی آید و به حساب پیش دریافت درآمد ثبت می گردد.

درآمد در شرکت ها به صورت ارائه خدمات، فروش محصولات و سایر درآمدها شامل سود سپرده بانکی، درآمد ناشی از فروش دارایی ها و . می باشند.

برای ثبت حساب درآمد، به دلیل آنکه افزایش این حساب باعث افزایش در سرمایه می گردد، بنابراین در معادله حسابداری نیز باعث افزایش بستانکار می گردد و در نتیجه این حساب نیز همانند حساب سرمایه دارای ماهیت بستانکار است و بنابراین از قواعد حسابهای دارای ماهیت بستانکار تبعیت می کند:

افزایش حساب هزینه ها موجب بدهکار شدن آن و افزایش حساب درآمدها موجب بستانکار شدن آن می شود.

ﻧﻜﺘﻪ: به فعالیت های اصلی مولد در یک واحد تجاری، فعالیت های عملیاتی گفته می شود. مثال هایی از فعالیت های عملیاتی عبارتند از:

• دریافت های نفدی حاصل از فروش کالا و ارائه خدمات
• دریافت های حاصل از امتیاز، حق الزحمه، کارمزد
• پرداخ های نقدی به فروشندگان کالا و خدمات
• پرداخت های نقدی به کارکنان واحد تجاری یا از جانب آنها
• دریافت ها و پرداخت های نقدی یک شرکت بابت بیمه، خسارات، مستمریها و سایر پرداخت های بیمه ای و …
• پرداخت های نقدی بابت مزایای پایان خدمت و هزینه سازماندهی مجدد

هزینه و درآمد عملیاتی چیست و چه تفاوتی با غیر عملیاتی دارند؟

هرگونه درآمدها یا هزینه‌ها ناشی از این فعالیت ها در دسته هزینه ها و درآمدهای عملیاتی طبقه بندی می گردد و در صورتی که هزینه و درآمد، ناشی از فعالیت های غیر اصلی شرکت باشد، درآمد یا هزینه های غیر عملیاتی خوانده می شوند.

محاسبه سود و زیان در حسابداری

شرکت‌ها و موسسات تجاری هر ساله با موضوعی به نام محاسبه سود و زیان در حسابداری مواجه هستند و برای انجام این کار لازم است قوانین ویژه‌ای را به کار گیرند.

صورت سود و زیان هر شرکت که عموما در دوره مالی یکساله تهیه می‌شود، نشان‌دهنده نحوه عملکرد آنجاست. هر میزان سودی که توانسته کسب کند و یا هر میزان ضرری که متحمل شده است را در آن ثبت می‌کند و در نهایت، این صورت نشانگر سودده بودن یا زیان‌ده بودن آن موسسه می‌باشد.

در این مطلب می‌خواهیم شما را با نحوه محاسبه سود و زیان آشنا کنیم و اصول و قوانین این کار را معرفی نماییم. برای آشنایی با این موضوع شما را به مطالعه این مقاله تنخواه گردان دعوت می‌کنیم.

صورت سود و زیان شامل چه اطلاعاتی است؟

این صورت همانطور که اشاره کردیم به خوبی کیفیت عملکرد موسسات را نشان می‌دهد. اگر کسی قصد سرمایه‌گذاری در سود غیرعملیاتی چیست؟ موسسه‌ای را داشته باشد، بهتر است که حتما صورت‌حساب سود و زیان آن موسسه را بررسی کند تا متوجه شود موسسه‌ای سودده است یا زیان‌ده!

اما چه اطلاعاتی در صورت سود و زیان وارد می‌شوند؟ مواردی که باید در آن درج نماییم این‌ها هستند:

1. فروش خالص
2. بهای تمام شده کالای فروش رفته
3. سود یا زیان ناخالص
4. هزینه‌های عملیاتی
5. سود یا زیان خالص

وقتی این موارد را به همان ترتیب ذکر شده محاسبه کنیم، در نهایت به سود یا زیان خالص شرکت دست می‌یابیم. به صورت خلاصه ابتدا خالص فروش کالا یا خدمات را محاسبه می‌کنیم، سپس بهای تمام شده کالای فروش رفته را از آن کسر می‌نماییم تا مشخص شود سود یا زیان ناخالص چقدر است. حال برای اینکه سود یا زیان کسب شده را خالص کنیم باید هزینه‌های عملیاتی را از آن کم کنیم.

در ادامه هر 5 مورد را به صورت تفصیلی شرح می‌دهیم تا با درک کامل آن‌ها بتوانید محاسبه سود و زیان در حسابداری را انجام دهید.

فروش خالص چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

یک شرکت یا کارخانه در طول سال، کالاها یا خدمات مختلفی را به فروش می‌رساند. اما مساله مهمی که در این بین وجود دارد، این است که همه آن‌ها را نمی‌توان در حساب مذکور وارد کرد. به دو دلیل:

الف. ممکن است برای برخی از کالاها یا خدمات تخفیفات نقدی لحاظ کرده باشند.

ب. بعضی از کالاها پس از به فروش رفتن، توسط خریدار برگشت داده می‌شود.

بنابراین هر دو این موارد را باید در پایان سال از کل فروش کم کرد تا به فروش خالص رسید.

بهای تمام شده کالای فروش رفته چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

کالا یا خدماتی را که شما به مشتری خود می‌فروشید، برای خودتان هزینه‌های مختلفی داشته است و برای اینکه قیمت تمام شده آن‌ها را محاسبه کنید، باید آن هزینه‌های مختلف را شناسایی نمایید.

برای مثال یک کارخانه مصالح ساختمانی اگر می‌خواهد در پایان سال بهای تمام شده کالای فروش رفته‌اش را محاسبه کند باید هزینه‌هایی مثل حمل و نقل را نیز در نظر بگیرد و البته تخفیفاتی را که هنگام خرید کسب کرده را هم لحاظ نماید.

پس برای محاسبه آن اینگونه عمل می‌کنیم: موجودی کالای ابتدای دوره را به همراه خرید خالص طی دوره و هزینه‌های حمل را کالا را جمع می‌نماییم. مورد اول که همان مقدار کالایی است که از سال گذشته در انبار مانده و آماده فروش است. مورد دوم هم که به خرید خالص طی دوره اشاره دارد، شامل تمام خریدهایی است که در سال جاری داشته‌ایم و همچنین، کسر کردن آن از مواردی مانند: برگشت از خرید و تخفیفات، تخفیفات نقدی خرید و … .

وقتی موجودی کالای ابتدای دوره، خرید خالص طی دوره و هزینه‌های حمل کالا را جمع نمودیم، در واقع توانسته‌ایم قیمت تمام شده کالای آماده برای فروش را به دست آوریم. حالا نوبت مرحله آخر می‌رسد که باید موجودی کالای پایان دوره را از جمع آن سه تا (قیمت تمام شده کالای آماده برای فروش) کسر کنیم. عدد به دست آمده نمایانگر بهای سود غیرعملیاتی چیست؟ تمام شده کالای فروش رفته موسسه است.

سود یا زیان ناخالص چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

حالا که با فروش خالص و بهای تمام شده کالای فروش رفته آشنا شدید و ماهیت آن‌ها را درک نمودید، می‌توانید سود یا زیاد ناخالص را حساب کنید.

انجام این کار هم ساده است، فروش خالص را منهای بهای تمام شده کالای فروش رفته می‌نمایید و جواب بدست آمده همان سود یا زیان ناخالص است. این عدد به شما می‌گوید که در سال جاری چقدر سود یا زیان کسب کرده‌اید ولی برای اینکه تحلیل درستی نسبت به فعالیت موسسه داشته باشید و سود غیرعملیاتی چیست؟ بتوانید از سوددهی یا زیان‌دهی آنجا مطمئن شوید، باید آن را خالص سازید.

هزینه‌های عملیاتی چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

هزینه‌های عملیاتی هر شرکت، موسسه و کارخانه‌ای طیف وسیعی از هزینه‌هایی را در برمی‌گیرد که هر کدام از آن‌ها نیاز به شناسایی دارند. این ویژگی هم محاسبه این مورد را اندکی سخت و پیچیده نموده است.

وقتی یک شرکت برای کسب و کار مشخصی تاسیس می‌شود، در طول سال هزینه‌های مستمر و جاری خود را دارد تا بتواند کالا یا خدمات مورد نظر را تهیه کرده و به فروش برساند. از جمله آن‌ها:

• هزینه‌های عمومی
• هزینه‌های فروش
• هزینه‌های اداری
• هزینه‌های تحقیق و توسعه

این هزینه‌ها در واقع به خاطر فعالیت‌های عادی شرکت به وجود می‌آیند و یک ابزار خوب برای تحلیل میزان بهره‌وری آنجاست. بدین گونه که هزینه‌های عملیاتی ثابتی در هر سال تعریف شده‌اند و شرکت هر قدر بتواند در برابر آن‌ها سود بیشتری کسب کند، بهره‌وری بیشتری داشته است.

قبل از اینکه به سراغ ادامه موضوع مقاله برویم، یک نکته کاربردی را هم برای‌تان شرح می‌دهیم و آن تفاوت هزینه‌های عملیاتی و هزینه‌های سرمایه‌ای است. هزینه‌های سرمایه‌ای شامل این موارد می‌شود: دستمزد، هزینه‌های صدور پروانه، تعمیرات جزئی، هزینه‌های اداری، هزینه‌های توزیع، لیزینگ، مواد اولیه، بیمه و مالیات اموال ….

یکی از نکاتی که حسابداران برای محاسبه دقیق هزینه‌های عملیاتی به آن توجه می‌نمایند، تفاوت‌های ظریفی است که بین این دو وجود دارند. برای مثال، وقت صحبت از تجهیزات می‌شود باید ببینیم که شرکت یا کارخانه آن تجهیزات را اجاره نموده و یا اینکه خریداری کرده است. اگر تجهیزات خریداری شده باشند جزء هزینه سرمایه‌ای محسوب می‌شوند و اگر اجاره شده باشند، جزء هزینه‌های عملیاتی به حساب می‌آیند.

و در پاسخ به این سوال که چرا به جای هزینه سرمایه‌ای از هزینه‌های عملیاتی استفاده می‌شود، می‌توان گفت که هزینه‌های عملیاتی به فعالیت‌های عادی و مستمر شرکت نزدیکی بیشتری دارند و راحت‌تر می‌توان آن‌ها را کاهش داد.

پس از اینکه کل هزینه‌های عملیاتی را محاسبه کردیم، یعنی توانسته‌ایم ناخالصی سود یا زیان شرکت را شناسایی نماییم پس به سراغ آخرین مرحله خواهیم رفت.

سود یا زیان خالص چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

تا اینجا سود و زیان ناخالص را محاسبه نموده‌ایم و در کنارش کل هزینه‌های عملیاتی را شناسایی کرده‌ایم. پس در این مرحله این هزینه‌ها را از سود یا زیان ناخالص کسر می‌نماییم و سود یا زیان خالص را به دست می‌آوریم.

اصول و نکات مهم برای محاسبه سود و زیان در حسابداری

تا اینجا نحوه تهیه صورت‌حساب سود و زیان را معرفی کردیم ولی در ادامه لازم است به دو اصل مهمی که حسابداران باید به آن ملزم باشند را هم ارائه می‌نماییم. این دو اصل عبارتند از:

الف. اصل تحقق: طبق اصل تحقق باید زمانی درآمد سود غیرعملیاتی چیست؟ را شناسایی کرد که تحقق یافته باشد. در واقع زمان تحقق یافتن آن لزوما زمانی نیست که ما وجه نقد را دریافت می‌نماییم.

ب. اصل تطابق: طبق اصل تطابق باید زمان ثبت درآمد، هزینه آن را هم ثبت کرد. در اصل ما وقتی درآمدی را به دست می‌آوریم، برای آن هزینه‌هایی را هم انجام داده‌ایم. پس لازم است که این هزینه‌ها را با درآمد تطابق دهیم.

در پایان، برای یادگیری درست محاسبه سود و زیان در حسابداری یک مثال کامل آورده‌ایم. تصور کنید یک شرکت 8 میلیون تومان فروش خالص داشته است. در حالیکه بهای تمام شده کالای فروش رفته آن 400 هزار تومان است و به همین خاطر سود ناخالص (یا ناویژه) آن 7 میلیون و 600 هزار تومان می‌باشد.

برای خالص‌سازی سود آن شرکت، هزینه‌های عملیاتی را از آن کسر می‌نماییم. در این مثال، هزینه‌های عملیاتی و هزینه‌های استهلاک اثاثه، ساختمان و اتوموبیل 400 هزار تومان است و پس از کسر این موارد از عدد قبلی، به عدد 7 میلیون و 200 هزار تومان می‌رسیم. به این عدد سود خالص گفته می‌شود که البته با عنوان سود قبل از بهره و مالیات یا سود عملیاتی هم شناخته می‌شود.

اگر هزینه‌های غیرعملیاتی از جمله هزینه بهره و مالیات را هم از آن کسر نماییم، به سود خالص نهایی رسیده‌ایم.

تفاوت هزینه‌های عملیاتی و غیر عملیاتی در چیست؟

در رابطه با هزینه‌هایی که برای شرکت‌ها صورت می‌گیرد دو نام تعلق گرفته است که به آن هزینه‌های عملیاتی و غیر عملیاتی گفته می‌شود که این دو فاکتور می‌توانند دارای معانی متفاوتی باشند و همین طور این که کاربرد‌های خاص به خود را نیز دارند که در این مقاله قصد آشنا کردن افرادی که نسبت به این دو مورد اطلاعاتی در دست ندارند را خواهیم داشت.
در این رابطه باید گفت که هزینه‌ها می‌توانند شکل‌های خاص به خود را داشته باشند و هیچگونه حالت دیگری را نمی‌توان برای آن‌ها در نظر داشت.
در اصل هر کسب و کار و فعالیتی که بخواهد در جامعه ابراز انجام دادن هر کاری را داشته باشد باید ابتدا هزینه‌هایی را که برای فعالیت خود باید بپردازد را مشخص نماید.
در این رابطه باید از اصولی که برای هر هزینه وجود دارد پیروی کرد و همین طور این که میزان و درصدی که برای هزینه‌ها شکل می‌گیرد را نیز مشخص کرد تا بتوان حالت بهتری را برای آن به دست آورد و بودجه بندی مشخص و معینی را نیز ایجاد کرد.

هزینه عملیاتی چیست؟

یکی از هزینه‌هایی که باید از آن نام برد هزینه عملیاتی می‌باشد این هزینه دارای تعریفی جداگانه نسبت به هزینه غیر عملیاتی می‌باشد که ابتدا باید آن را به صورت کامل توضیح داد.
هزینه‌های عملیاتی، هزینه‌های جاری یک سازمان و یا شرکت می‌باشند که برای ایجاد و یا تولید یک محصول به کار برده می‌شود و یا این که انجام دادن یک کسب و کار که نیاز به هزینه داشته باشد در دسته بندی هزینه‌های عملیاتی قرار داده می‌شود.
هر فعالیت و یا کسب و کاری که باید مدت زمانی را برای شروع اولیه خود اختصاص دهد و همین طور این که هزینه‌هایی را برای راه اندازی آن نیز بپردازد می‌تواند در قسمت هزینه‌های عملیاتی قرار داده شود که بهتر است محاسبه‌ی این امور را به کارشناسان شرکت حسابداری در اصفهان واگذار کنید.
البته برای هزینه‌های عملیاتی می‌توان این مطلب را نیز در نظر داشت که هر یک از آن‌ها می‌توانند دارای قسمت‌های متفاوتی از هزینه باشند و شکل و نام آن‌ها با یکدیگر یکی نیست.
با این حال باید دسته بندی مطلوبی را برای هزینه‌های عملیاتی ایجاد کرد در این راستا باید گفت که هزینه‌های عملیاتی شامل:

• قیمتی که برای فروش محصول به وجود آمده است
• هزینه‌هایی در رابطه با فروش
• هزینه‌های عمومی
• هزینه‌های مربوط به تحقیق و توسعه
• هزینه‌های مربوط به فعالیت اداری

تمامی هزینه‌هایی که در یک سازمان وجود دارد به شکل بالا به صورت دسته بندی شده به وجود آمدند در این رابطه باید گفت که تمامی سازمان‌هایی که بتوانند فعالیت‌های خود را به شکل ممتد و مستمر ادامه دهند در نتیجه هزینه‌هایی را نیز می‌آفریند که زیر مجموعه آن خواهند بود.

در رابطه با هزینه‌های عملیاتی و اهدافی که یک سازمان نسبت به آن خواهد داشت باید گفت که هر سازمان و یا شرکتی برای هزینه‌هایی که به صورت عملیاتی انجام می‌دهند اهدافی را در آینده در نظر دارد که یکی از آن‌ها میزان بهره وری بالایی است که از آن به دست می‌آید که البته بستگی به میزان کار و شرایطی دارد که باید با توجه به آن بتوان فعالیت مورد نظر را انجام داد.
بنابراین هزینه‌های عملیاتی در طول زمان مشخص می‌شوند که به چه صورت بوده‌اند و آیا میزان بهره وری مطلوبی از آن‌ها ارائه شده است؟

هزینه‌های غیر عملیاتی چیست؟

یکی از هزینه‌های دیگری که برای یک سازمان می‌تواند وجود داشته باشد هزینه‌های غیر عملیاتی می‌باشد. هزینه‌های غیر عملیاتی همان طور که از نام آن نیز مشخص است جدای هزینه‌هایی می‌باشد که به صورت عملیاتی به وجود می‌آیند.
در اصل هزینه‌هایی که به شکل مستقیم بر روی فروش و همین طور تولیدات آن نقش دارند هزینه‌های عملیاتی به حساب می‌آیند و اما هزینه‌های دیگری که در این رابطه وجود دارند در اصل هزینه‌های غیر عملیاتی می‌باشند که به این صورت از آن‌ها یاد می‌شود.
گاهی اوقات امکان دارد که هزینه‌هایی که در یک سازمان و یا فعالیتی صورت می‌گیرد در کم شدن اصل دارایی تاثیر داشته باشد و این مورد نیز در مواقعی به وجود می‌آید که معاملاتی به صورت تصادفی ایجاد شوند در این حالت اصل دارایی کم می‌شود.
بنابراین رویداد‌ها و شرایطی که بتواند یک واحد و یا سازمان را تحت تاثیر خود قرار دهد و این تاثیر بر روی هزینه‌هایی باشد که صورت می‌گیرد را می‌توان به هزینه‌های غیرعملیاتی نسبت داد.

برای هزینه‌هایی که به صورت عملیاتی هستند دسته بندی‌های زیادی وجود دارد که با آشنا شدن با آن‌ها می‌توان تمایز خوبی را بین هزینه‌های عملیاتی و غیرعملیاتی به وجود آورد.
در این رابطه باید گفت که هزینه‌هایی که به صورت عملیاتی هستند می‌توانند به این شکل باشند که شامل:

• اجاره
• تجهیزات
• هزینه‌های انبار
• بازاریابی
• حقوق و دستمزد
• بیمه

یکی از مطالب دیگری که در رابطه با هزینه عملیاتی وجود دارد این نکته می‌باشد که در هزینه‌های عملیاتی که برای یک حوزه به وجود می‌آید باید ابتدا تمامی مسئولیت‌هایی را که در رابطه با این هزینه‌ها وجود دارد را مدیر ارشد آن مجموعه بپذیرد و بتواند نسبت به هزینه‌های عملیاتی که به وجود آمده است بدون این که در میزان کیفیت هر محصول و کالایی اندکی سهل انگاری شود میزان آن را کاهش دهد.
گاهی اوقات امکان دارد هزینه‌هایی که به صورت عملیاتی به وجود می‌آید به شدت زیاد باشد و کل مجموعه را با نگرانی‌های زیادی رو به رو سازد.
بنابراین باید تعادل خوبی را بین هزینه‌های عملیاتی و همین طور هزینه‌هایی که به صورت غیر عملیاتی به وجود می‌آید ایجاد کرد تا بتوان نتیجه مساعدی را از آن به دست آورد.
مطلب دیگر در رابطه با هزینه عملیاتی به این شرح است که اینگونه از هزینه‌های را به راحتی می‌توان کاهش داد البته باید مدیریت درست و مطلوبی را برای آن ایجاد کرد تا بتوان به این نتیجه رسید.
با این حال تفاوت فاحشی که بین سود غیرعملیاتی چیست؟ هزینه‌های عملیاتی و هزینه‌های غیر عملیاتی وجود دارد میزان و درصد آن‌ها می‌باشد که برای هر حوزه و سازمانی نیز می‌تواند متفاوت باشد و نمی‌توان رقم خاصی را برای آن در نظر داشت.
بنابراین با مشخص کردن هزینه، دستیابی به اموری که قابل به استفاده هستند راحت خواهد شد و به نوعی بودجه بندی درستی به دست خواهد آمد که این قابلیت را ایجاد می‌کند که از آن به شکل هدفمندی بهره برد.

آشنایی با سود عملیاتی و سود غیر عملیاتی

آموزش تحلیل بنیادی جهت تعریف سود عملیاتی و سود غیر عملیاتی

برای آشنایی با سود عملیاتی و سود غیر عملیاتی در فرآیند آموزش تحلیل بنیادی به شکل کامل این موارد توضیح و تفسیر داده می شود چرا که این سودها از مفاهیم مهم و کاربردی در آموزش تحلیل بنیادی مطرح می شوند. به همین منظور در اینجا به تعریف کلی سود عملیاتی و سود غیر عملیاتی می پردازیم تا با این دو مفهوم نهفته در آموزش بورس نیز بیشتر آشنا گردیم.

مفهوم سود عملیاتی و سود غیر عملیاتی

مسلما هر شرکتی برای توسعه فعالیت های اقتصادی خویش هدف نهایی خود را کسب سود و درآمد در نظر می گیرد و در راستای آن تلاش می کند. به طور کلی درآمد شرکت ها با فعالیت در دو گروه کلی زیر عاید می آید:

1- فعالیت‌ها و درآمدهای مرتبط با موضوع اصلی شرکت
2- فعالیت‌ها و درآمدهای غیر مرتبط با اصلی موضوع شرکت

در صورت نخست سود بدست آمده از فعالیت های در راستای موضوع اصلی شرکت را سود عملیاتی می گویند و چنانچه شرکتی در موضوع دیگری بی ارتباط با موضوع اصلی شرکت به سودآوری برسد، به سود ناشی از آن سود غیر عملیاتی اطلاق می گردد. در ادامه با ذکر مثال های این سودآوری ها را واضح تر بیان می سازیم.

به طور کلی سود غیرعملیاتی چیست؟ می توان گفت که سود عملیاتی مازاد پولی است که پس از محاسبه نمودن هزینه های عملیاتی وابسته به واحد تجاری بدست می آید که علاوه بر روند نرخ گذاری کالای به فروش رفته به کلیه سودهای ناشی از هزینه های اداری، عمومی و هزینه‌هایی نظیر اجاره و بیمه، حمل ‌و نقل و کرایه برآورد شده تلقی می گردد که تمامی این سودها مورد محاسبه قرار می گیرند تا در نهایت سود عملیاتی نهایی مشخص گردد و در صورتی که شرکت علاوه بر سود عملیاتی در راه های غیر مرتبط با موضوع اصلی خود به فعالیت پرداخته و در آن زمینه نیز کسب درآمد نموده است، در علم اقتصاد به این گونه سودها، سود غیر عملیاتی گفته می شود.

ذکر یک مثال برای درک آسان تر موضوع

برای درک آسان تر برآورد سود عملیاتی و سود غیر عملیاتی به این مثال توجه کنید.

چنانچه یک شرکت خودروسازی در پیشبرد فروش اتومبیل های شرکت خویش کسب درآمد کند، با توجه به مرتبط بودن سود با هدف اصلی شرکت به آن سود عملیاتی گفته می شود. اما اگر این شرکت در زمینه فروش زمین یا ساختمان درآمدزایی نماید، با توجه به اینکه این درآمد در حیطه کاری شرکت خودروسازی نیست، به آن سود غیر عملیاتی گفته می شود. بنابراین به طور کلی سود ناشی از فروش دارایی های غیر منقول، سود حاصل از سرمایه گذاری های مختلف از جمله سهام و اوراق بهادار برای هر شرکتی به عنوان سود غیر عملیاتی آن شرکت محسوب می شود.