الگوهای معاملاتی کندل

شناسایی الگوهای کندل برگشتی (بازگشتی)

از ابزارهای مهم تحلیل تکنیکال، بررسی الگوهای کندلی می‌باشد. در این مقاله می‌کوشیم الگوهای کندل برگشتی پرتکرار، نحوه شناسایی و بهترین محل برای شکل‌گیری آن‌ها را بررسی کنیم.

الگو‌های کندل برگشتی

این نوع از الگوهای کندلی به منزله محتمل بودن پایان روند می‌باشند و معمولا بعد از شناسایی آن‌ها تحلیلگران خود را برای معاملات معکوس آماده می‌کنند. تعداد بیشماری الگوی کندل بازگشتی در بازار شناسایی شده است که در این مقاله سعی شده است پرتکرارترین و کلیدی‌ترین آن‌ها مورد بررسی قرار گیرد.

محدودیت‌های کندل برگشتی

همانند سایر ابزار‌های قدرتمند تحلیل تکنیکال، الگوهای کندلی نیز محدودیت‌هایی دارند که آشنایی با محدودیت‌ها قبل از استفاده از این الگوها، مفید خواهد بود. از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. مهم‌ترین محدودی، محل شکل‌گیری الگوها می‌باشد. تنها حالتی از شکل‌گیری الگوهای کندلی که برای تحلیلگران حرفه‌ای ارزش بررسی دارد، شکل‌گیری آن‌ها در محدوده‌های کلیدی حمایت و مقاومت، پیوت‌های ماژور، سقف و کف کانال‌های موازی و مناطق PRZ الگوهای هارمونیک می‌باشد. این مورد به قدری مهم است که تمامی الگوهای شکل گرفته در خارج از این چهارچوب، سیگنال باطل محسوب می‌شوند و غیر قابل بررسی می‌باشند.
2. اعتبار الگوهای کندلی نهایتا تا ۳ یا چهار کندل بعد از تشکیل می‌باشد چرا که شکل‌گیری سریع کندل‌ها خصوصا در تایم فریم‌های پایین، احتمال تغییر در اعتبار الگوهای کندلی را بالا می‌برد.
3. لزوما بلافاصله پس از شناسایی الگوهای کندل برگشتی (بازگشتی)، روند بازار تغییر نخواهد کرد و این امر در صورت برقراری فاکتورهای دیگر از قبیل واگرایی، تغییر در قدرت خریداران و فروشندگان و سایر عوامل مشابه اتفاق خواهد افتاد.
   

شناسایی الگوهای کندل برگشتی در محدوده حمایت و مقاومت

همان‌طور که اشاره شد صرفا الگوهای کندلی اعتبار لازم برای بررسی و تحلیل را دارند که در محدوده حمایت و مقاومت‌های کلیدی شکل بگیرند.

الگوی مرد آویخته (Hanging Man)

خصوصیات این الگو:

1. سایه پایینی این الگو باید حداقل سه برابر سایه بالایی کندل باشد.
2. رنگ بدنه این الگو مهم نمی‌باشد.
3. شکل‌گیری این الگو در سقف و انتهای یک روند صعودی می‌تواند هشدار پایان روند قبلی باشد.
   
4. درصورت شکل‌گیری شکاف با کندل قبلی، اعتبار الگو بیشتر می‌شود.
5. هر اندازه که سایه پایینی بلند‌تر از سایه بالایی باشد، اعتبار شکل‌گیری الگو بیشتر می‌شود.

نکته معاملاتی: پس از شناسایی این الگو، توجه به کندل بعدی مهم می‌باشد. در صورتی که کندل بعدی نزولی باشد و پایین‌تر از قیمت بسته شدن کندل مرد آویخته باشد، وارد معامله می‌شویم.

الگوی چکش (Hammer)

الگوی چکش همانند الگوی مرد آویخته می‌باشد با این تفاوت که در کف و انتهای روند نزولی شکل می‌گیرد.

خصوصیات این الگو:

1. این الگو در کف و در انتهای یک روند نزولی شکل می‌گیرد.
2. شکل کندل این الگو با الگوی مرد آویخته یکسان است و فقط محل شکل‌گیری آن‌ها متفاوت است. الگوی چکش در کف و الگوی مرد آویخته در سقف شکل می‌گیرد.

تصویر زیر مثال مناسبی از این الگوی پرقدرت می‌باشد.

الگوی کندلی چکش وارونه (Inverted Hammer)

خصوصیات این الگو:

1. رنگ بدنه این الگو اهمیتی ندارد اما در صورت صعودی بودن کندل، الگو از اعتبار بیشتری برخوردار خواهد بود.
2. هرچه بدنه کوتاه‌تر و سایه پایینی بلندتر باشد، الگو از اعتبار بیشتری برخوردار خواهد بود.
3. در صورت ایجاد شکاف بین قیمت بسته شدن کندل قبل الگوی چکش وارونه و قیمت باز شدن کندل، اعتبار الگو بیشتر می‌باشد.

نکته معاملاتی: در صورت صعودی بودن کندل پس از الگوی شکل گرفته و بسته شدن آن بالاتر از قیمت پایانی، وارد معامله می‌شویم.

الگوی کندلی ستاره ثاقب (Shooting Star)

همان‌گونه که در تصویر قابل مشاهده است، الگوی ستاره ثاقب همانند الگوی مرد آویخته می‌باشد با این تفاوت که سایه بالایی بلندتر از سایه پایینی می‌باشد. تمام نکات معاملاتی و خصوصیات الگوی ستاره ثاقب با الگوی مرد آویخته مشترک می‌باشد.

تایید الگوهای کندل برگشتی با اندیکاتورها

قدرتمندترین ابزارهای تکنیکالی نیز در الگوهای معاملاتی کندل ترکیب با یکدیگر، معتبرتر و قابل استناد‌تر می‌شوند. به همین منظور برای تایید الگوهای کندلی و بالابردن اعتبار آن‌ها، این الگوها را با اندیکاتورهای اسیلاتور ترکیب می‌کنیم تا از احتمال برگشت روند و معاملات برگشتی خود، اطمینان بیشتری حاصل کنیم.

در ادامه نمونه‌هایی از ترکیب الگوهای کندلی و اندیکاتور اسیلاتور RSI و MACD، به منظور درک بهتر مطلب ارائه شده است.

در تصویر بالا، 1) الگوی کندلی ستاره ثاقب 2) حضور در محدوده مقاومتی قوی 3) وجود واگرایی مخفی در اسیلاتور RSI به عنوان دلایل قدرتمند برای ورود به معامله فروش و پیش‌بینی ریزش بازار می‌باشد.

همچنینی در این نمونه، 1) حضور در محدوده حمایتی پرقدرت، 2) شناسایی الکو کندلی چکش وارونه و 3) وجود واگرایی ساده در اسیلاتور MACD دلایل قانع کننده‌ای برای ورود به معامله خرید و پیش‌بینی رشد قیمت در سهم می‌باشد.

جمع‌بندی

به منظور ورودی مطمئن به معاملات برگشتی (بازگشتی) می‌توان از ابزارهای تکنیکالی بهره برد. از جمله این ابزارها، شناسایی الگوهای کندل برگشتی می‌باشد. در این مقاله به بررسی نحوه شناسایی الگوهای کندل بازگشتی پرداختیم. برای آشنایی بیشتر با الگوهای کندل استیک، مقالات آموزشی سایت کارگزاری اقتصاد بیدار را مطالعه فرمایید.

معرفی الگوهای کندل استیک پیشرفته

الگوهای کندل استیک پیشرفته نوعی از الگوهای کندلی هستند که شاید اسم آن‌ها را کمتر شنیده باشید. همان طور که می‌دانید تعداد الگوهای شمعی ژاپنی بسیار زیاد است و بسیاری از الگوهای ساده‌تر کندل استیک، سیگنال‌های درستی برای ورود به معامله و خروج از آن نمی‌دهند. ما در این مقاله قصد داریم به کندل شناسی حرفه‌ای بپردازیم و الگوهای کندل الگوهای معاملاتی کندل استیک پیشرفته‌تری را به شما معرفی کنیم. این الگوها شامل الگوی کندل استیک جزیره بازگشتی، قلاب بازگشتی، سه شکاف و کیکر می‌شوند.

پیشنهاد مطالعه: فارکس

۱- الگوی کندل استیک جزیره بازگشتی (Island Reversal)

الگوی کندل استیک جزیره، یکی از قوی‌ترین سیگنال‌های بازگشتی در روندهای کوتاه مدت است. این الگو با یک گپ یا فاصله قیمتی میان یک کندل استیک بازگشتی و دو کندل دیگر در دو طرف آن مشخص می‌شود.

نوع صعودی الگوی جزیره را می‌توانید در شکل زیر مشاهده کنید. همان طور که می‌بینید قیمت به سمت پایین حرکت کرده است. بعد از آن یک گپ رو به پایین شکل گرفته و بعد از ظهور یک کندل، یک گپ رو به بالا تشکیل شده و بعد از آن قیمت افزایش پیدا کرده است.

در شکل زیر می‌توانید الگوی کندل استیک جزیره نزولی را ببینید.

الگوی کندل استیک جزیره بازگشتی از جمله الگوهای کندل استیک پیشرفته است که بلاتکلیفی و کشمکش میان خریداران و فروشندگان را نشان می‌دهد.

• الگوی جزیره معمولا با یک کندل دوجی پایه بلند مشخص می‌شود.
• کندل دوجی معمولا حجم معاملات بالایی دارد.
• گپ و کندل دوجی معمولا الگوهای معاملاتی کندل بعد از یک روند طولانی مدت ایجاد می‌شوند.
• بعد از گپ دوم قیمت در جهت مخالف شروع به حرکت می‌کند.

نحوه ورود به معامله در الگوی کندل استیک جزیره بازگشتی

در الگوی جزیره نزولی، بعد از گپ دوم و تغییر جهت قیمت سفارش فروش باز کنید. در الگوی جزیره صعودی هم بعد از گپ دوم و تغییر جهت قیمت، سفارش خرید باز کنید.

نحوه خروج از معامله در الگوی کندل استیک جزیره بازگشتی

خروج از معامله شامل تعیین تارگت یا حد سود و حد ضرر می‌شود. تا زمانی که روند با قدرت در حال حرکت است در معامله بمانید تا وقتی که نشانه‌های ضعف در روند را ببینید. اگر قیمت برای پُر کردن کردن گپ برگردد، الگوی جزیره اثر نکرده و بهتر است فورا از معامله خارج شوید. به همین دلیل می‌توانید استاپ لاس خود را در نزدیکی گپ یا کندل دوجی الگوی جزیره قرار دهید.

۲- الگوی کندل استیک قلاب بازگشتی (Hook Reversal)

الگوی کندل استیک قلاب یا هوک یکی دیگر از الگوهای کندل استیک پیشرفته است که می‌توان از آن به عنوان سیگنالی برای برگشت روند در کوتاه مدت و میان مدت استفاده کرد. شکل زیر نوع صعودی این الگو را نشان می‌دهد.

پیشنهاد ویژه: سیگنال سهام خارجی

در این الگوی دو کندلی، کندل دوم نسبت به کندل اول کف بالاتر ( Higher low ) و سقف پایین‌تر ( Lower high ) دارد.

در شکل زیر می‌توانید الگو قلاب نزولی را مشاهده کنید.

نحوه ورود به معامله در الگوی کندل استیک قلاب یا هوک

در الگوی قلاب صعودی، ابتدا یک روند نزولی وجود دارد و بعد از آن دو کندل صعودی شکل می‌گیرد. اولین یا دومین کندل صعودی، سقف ( High ) آخرین کندل نزولی را می‌شکند. با دومین کندل صعودی می‌توانید معامله خرید باز کنید چون احتمال افزایش قیمتِ بیشتر در آینده وجود دارد.

در الگوی قلاب نزولی، ابتدا یک روند صعودی وجود دارد که پس از آن دو کندل نزولی شکل می‌گیرد. اولین یا دومین کندل نزولی، کف ( low ) آخرین کندل صعودی را می‌شکند. با دومین کندل نزولی می‌توان معامله فروش باز کرد چون احتمالِ کاهش بیشترِ قیمت در آینده وجود دارد.

پیشنهاد ویژه: استراتژی فارکس

نحوه خروج از معامله در الگوی کندل استیک قلاب یا هوک

قبل از وارد شدن به معامله باید نقاط خروج خود را بدانید. در الگوی کندل الگوهای معاملاتی کندل استیک پیشرفته قلاب، برگشت قیمت به شکل شارپ اتفاق می‌افتد بنابراین اگر نشانه‌های ضعف در روند را دیدید به این معنی است که الگو اثر نکرده و باید فورا از معامله خارج شوید.

در الگوی قلاب نزولی، حد ضرر را بالای آخرین سقف می‌گذاریم و در الگوی قلاب صعودی حد ضرر را زیر آخرین کف قرار می‌دهیم.

الگوی کندل استیک قلاب به ما نمی‌گوید که برگشت قیمت تا چه زمانی طول می کشد بنابراین تا زمانی که قیمت در جهت مورد نظر شما حرکت می‌کند در معامله بمانید و زمانی هم که روند ضعیف شد یا یک الگوی دیگر در سمت مخالف شکل گرفت، معامله خود را بسته و سود خود را بگیرید.

پیشنهاد ویژه: اقتصاد کلان

۳- الگوی کندل استیک سه شکاف یا سن کو San-Ku (Three Gaps)

الگوی کندل استیک پیشرفته سَن کو یا سه شکاف، یکی از الگوهایی است که نقطه دقیقی برای برگشت قیمت ارائه نمی‌دهد در عوض تغییر احتمالی روند در آینده را پیش بینی می‌کند. در این الگو سه کندل پشت سر هم با فاصله یا گپ در میانشان شکل می‌گیرند و معمولا دو یا هر سه کندل بدنه بزرگی دارند. در شکل زیر می‌توانید الگوی سن کو صعودی را ببینید.

قیمت در یک روند صعودی در حال شتاب گرفتن است و سه کندلِ پشت سر هم با گپ بالاتر نسبت به یکدیگر به وجود آمده‌اند. در این حالت مومنتوم قیمت زیاد است اما این مومنتوم برای همیشه باقی نمی‌ماند. بالاخره خریداران خسته می‌شوند و قیمت بایستی در جهت دیگر حرکت کند.

نحوه ورود به معامله در الگوی کندل استیک سه شکاف

الگوی سه شکاف یا سه گپ بر اساس این فرضیه عمل می‌کند که پس از یک دوره شتاب قیمت، معامله گران شروع به برداشت سود خود می‌کنند به همین دلیل احتمالا جهت حرکت قیمت در آینده برعکس می‌شود. برای تایید تغییر روند می‌توانید از مناطق اشباع خرید و فروش اندیکاتور RSI ‌ و یا تقاطع خطوط در اندیکاتور مکدی استفاده کنید.

نحوه خروج از معامله در الگوی کندل استیک سه شکاف

الگوی سن کو، تغییر احتمالی روند را پیش بینی می‌کند. بنابراین اگر فقط با دیدن این الگو وارد معامله شدید و اتفاقی رخ نداد سریع از معامله خارج شوید. به یاد داشته باشید که قیمت باید الگوهای معاملاتی کندل در جهت پیش بینی شده حرکت کند تا این الگو تایید شود.

در معاملات فروش، حد ضرر را می‌توان بالای سقف الگو قرار داد. تا زمانی که مومنتوم حرکت به سمت نزولی شدن است در معامله خود بمانید. از آنجایی که معلوم نیست قیمت تا چه زمانی به حرکت نزولی خود ادامه می‌دهد تا وقتی که یک الگو برگشتی در طرف مقابل یا کُند شدن مومنتوم حرکت به وجود نیامده است، در معامله فروش بمانید.

پيشنهادمطالعه: افت مومنتوم

۴- الگوی کندل استیک کیکر (Kicker)

الگوی کیکر یکی دیگر از الگوهای کندل استیک پیشرفته است که به عنوان یکی از قوی ترین و قابل اعتمادترین الگوهای شمعی شناخته می‌شود. در این الگو برگشت قیمت در محدوده دو کندل رُخ می‌دهد. اگر به شکل زیر دقت کنید می‌بینید که قیمت در یک روند نزولی است که با یک گپ و کندل صعودی تغییر مسیر می‌دهد. به اولین کندل صعودی، کندل کیکر می‌گویند و دومین کندل صعودی قوی نشانه تایید الگوی کیکر است.

الگوی کندل استیک کیکر نشان می‌دهد یک گروه از تریدرها توانسته‌اند به گروه دیگر غلبه کنند و یک روند جدید در حال شکل گیری است.

نحوه ورود به معامله در الگوی کندل استیک کیکر

برای شناسایی این الگو باید دنبال یک گپ در حد فاصل آخرین کندل نزولی و کندل صعودی بعد از آن بگردید که حجم معاملات بالایی هم داشته باشد. برای ورود می‌توانید از نقطه‌ای نزدیک به قیمت پایانی کندل کیکر (اولین کندل صعودی) یا نزدیک به قیمت آغازین کندل دوم استفاده کنید.

پیشنهاد مطالعه: بروکر فارکس

نحوه خروج از معامله در الگوی کندل استیک کیکر

استاپ لاس خود را زیر کف کندل کیکر قرار دهید. از آن جایی که کندل کیکر معمولا بزرگ است، فاصله میان استاپ لاس و نقطه ورود شما نسبتا زیاد می شود. زمانی که الگوی کندل استیک کیکر در نمودار ظاهر می‌شود، معمولا روند با قدرت زیادی بر می‌گردد و به همین دلیل است که تریدرها می‌توانند تا زمانی که روند با قدرت در جهت پیش بینی شده حرکت می‌کند، در معامله باقی بمانند. این زمان ممکن است به اندازه یک معامله کوتاه مدت یا میان مدت به طول بیانجامد.

علت روان شناسی اثر کردن این الگوها چیست؟

تمام الگوهای کندل استیک پیشرفته که به آن‌ها اشاره کردیم زمانی اتفاق می‌افتند که بازار در یک روند مشخص در حال حرکت است و چندین کندل در جهت مخالف ظاهر می‌شوند و قدرت روند قبلی را کاهش می‌دهند. چنین اتفاقی باعث می‌شود تریدرهایی که در جهت روند قبلی معامله کرده‌اند، از معامله خارج شوند یا این که استاپ لاس آن‌ها زده شود. همین نکته باعث می‌شود که از فشار روند قبلی گرفته شده و قیمت بیشتر در جهت عکس متمایل شود. علت این قضیه هم به یک الگوی ساده کندل استیک به نام الگوی رانشی ( Thrusting lines ) بر می‌گردد. برای مثال زمانی که در یک روند صعودی، یک کندل نزولی در نیمه بالایی آخرین کندل صعودی شکل بگیرد، روند قبلی آسیب چندانی نمی‌بیند اما اگر کندل نزولی بیشتر از نیمه بالایی آخرین کندل صعودی نفوذ کند، بیشتر از نصف کسانی که در آخرین کندل صعودی، معامله خرید باز کرده‌اند، ضرر می‌کنند و همین قضیه باعث فروش بیشتر نیز می‌شود.

الگوهای کندل استیک پیشرفته که پیشتر آن‌ها را توضیح دادیم، قدرت بیشتری دارند چون تغییر شارپ جهت قیمت، باعث می‌شود افراد بیشتری ضرر کنند و به دلیل خروج این افراد از معاملاتشان، روند در جهت معکوس قدرت می‌گیرد. علاوه بر این حالا که نشانه‌های تغییر جهت در روند مشخص شده است افراد دیگری در جهت جدید وارد معامله می‌شوند.

هر دو مورد بالا (خروج تریدرهای قبلی و ورود تریدرهای جدید) باعث می‌شود که قیمت در جهت جدید به حرکت رو به جلوی خود ادامه دهد.

مشاهده بیشتر: سرمایه گذاری در فارکس

معامله در نقاط برگشتی با الگوهای کندل استیک پیشرفته

تمام الگوهای کندل استیک پیشرفته که در این مقاله آن‌ها را توضیح دادیم جز الگوهای کندل استیک بازگشتی هستند. معامله کردن در مناطق برگشت قیمت یا مخالف روند فعلی ریسک بسیاری دارد. بنابراین سعی کنید همیشه جهت روند در تایم فریم بزرگتر را در نظر داشته باشید (این تایم فریم بسته به سبک معاملاتی هر کس می‌تواند متفاوت باشد).

مثلا در طی یک روند صعودی قوی چند ساله، یک سیگنال بازگشتی ممکن است فقط به اندازه چند روز باعث فروش و کاهش قیمت شود و روند صعودی بلند مدت دوباره به حرکت رو به بالای خود ادامه دهد.

الگوهای کندل استیک پیشرفته‌ای که در این مقاله توضیح دادیم اغلب با یک گپ قیمتی همراه هستند که باعث تغییرات شدید در قیمت می‌شوند. به یاد داشته باشید که این الگوها فقط نقطه ورود را به شما نشان می‌دهند بنابراین شما باید میزان حد سود را با روش‌های دیگری تعیین کنید یا همان طور که گفتیم بعد از ضعیف شدن روند یا دیدن الگوهای بازگشتی در خلاف جهت روند، معامله خود را ببندید. نکته مهم دیگر تعیین استاپ لاس است چون همان طور که می‌دانید هیچ الگویی به صورت صد در صد کار نمی‌کند. در پایان باید به این نکته نیز اشاره کنیم که قبل از استفاده از این الگوها باید آن‌ها را در استراتژی معاملاتی خود تست کنید.

مشاهده بیشتر: آموزش پیشرفته فارکس

سوالات متداول

۱- الگوهای کندل استیک پیشرفته چه تفاوتی با الگوهای معمول کندل استیک دارند؟

الگوهای ساده کندل استیک به دلیل رایج بودنشان در میان تریدرها، معمولا سیگنال‌های درستی ارائه نمی‌کنند اما الگوهای کندل استیک پیشرفته، سیگنال قوی تری ارائه می‌کنند.

۲- آیا می‌توان به تنهایی با الگوهای کندل استیک پیشرفته معامله کرد؟

برای معامله کردن با الگوهای پیشرفته کندل استیک باید مفاهیم اولیه‌ای مثل خطوط روند و حمایت و مقاومت را در نظر بگیرید. علاوه بر این باید با روش‌های دیگری میزان حد سود خود را تعیین کنید.

۳- نام الگوهای الگوهای معاملاتی کندل کندل استیک پیشرفته معرفی شده در این مقاله چیست؟

در این مقاله الگوهای کندل استیک جزیره بازگشتی، قلاب، سه شکاف یا سَن کو و الگوی کیکر را توضیح داده‌ایم.

الگوهای های شمعی (کندل استیک) در تحلیل تکنیکال

الگوهای کندل استیک (نمودارهای شمعی) بیش از ۱۰۰ سال است که از کشور ژاپن سرچشمه میگیرد، قبل از آنکه غربی ها نمودارهای میله ای و نقطه ای شکل را ایجاد کنند. در دهه ی ۱۷۰۰ یک مرد ژاپنی به نام Homma متوجه شد درحالی که بین قیمت عرضه و تقاضای برنج ارتباط وجود دارد، بازارها نیز به شدت تحت تاثیر هیجانات تجار قرار گرفتند.

کندل استیک ها، هیجانات را به صورت تصویری از اندازه قیمت که در رنگ های مختلف در حرکت است بیان می کند. معامله گران الگوهای معاملاتی کندل از الگوهای های شمعی برای تصمیم گیری در معادلات که بر مبنای الگوهای منظم در حال انجام است، استفاده می کنند به طوریکه به پیش بینی جهت کوتاه مدت قیمت نیز کمک می کنند.

مطالب کلیدی :

• الگوهای کندل استیک توسط معامله گران ،برای تعیین حرکت احتمالی قیمت بر اساس الگوهای گذشته، استفاده می شود.
• الگوهای شمعی هنگام معامله بسیار سودمند هستند زیرا چهار نقطه ی قیمتی ( باز، بسته، بالا، پایین) را در طول مدت زمانی که معامله گر مشخص می کند، نشان میدهد.
• بسیاری از الگوریتم های موجود در معاملات الگوریتمی مبتنی بر همان اطلاعات قیمت هستند که در نمودار کندل استیک نشان داده شده اند.
• معامله کردن اغلب با هیجانات و احساسات دیکته می شود که می توانید آن را در نمودار های شمعی مورد مطالعه قرار دهید.

اجزاء موجود در الگوهای های شمعی

درست مانند نمودار میله ای، الگوهای کندل استیک روزانه قیمت های روز بازار را در حالت های باز، بسته، بالا و پایین نشان می دهند. الگوهای های شمعی یک قسمت گسترده دارد که به آن بدنه ی اصلی (real body) می گویند. این بدنه ی اصلی نشان دهنده ی دامنه ی قیمت بین باز و بسته ی معاملات آن روز است. هنگامی که بدنه ی اصلی پر یا سیاه می شود ، این بدان معنی است که قیمت بسته شده پایین تر از قیمت باز آن بوده است. اگر بدنه ی اصلی خالی باشد بدان معناست که قیمت بسته شده بالاتر از باز شده ی آن بوده است.

معامله گران می توانند این رنگ ها را در بستر معاملات خود تغییر دهند به عنوان مثال، یک کندل پایین به جای رنگ مشکی غالباً قرمز است و یک کندل بالا اغلب به جای رنگ سفید به رنگ سبز سایه انداخته می شوند.

مقایسه ای بین نمودار های شمعی و نمودارهای میله ای

درست در بالا و پایین بدنه ی اصلی سایه ها یا فتیله ها قرار دارند. سایه ها قیمت های بالا و پایین معاملات آن روز را نشان می دهند. اگر سایه ی بالایی روی شمع (کندل) پایین کوتاه باشد نشانگر آن است که قیمت های باز شده در آن روز نزدیک به اوج بوده است. یک سایه ی بالایی کوتاه در یک روز نشان می دهد که قیمت های بسته شده نزدیک به اوج است. رابطه ی بین روزهای باز،. بسته،. بالا و پایین، ظاهر الگوهای کندل استیک روزانه را مشخص می کند. بدنه ی اصلی می توانند بلند یا کوتاه، سیاه یا سفید باشند. سایه ها می توانند طولانی یا کوتاه باشند.

نمودارهای میله ای و نمودارهای شمعی همان اطلاعات را نشان می دهند ، فقط به روشی متفاوت. الگوهای کندل استیک به دلیل برنامه نویسی رنگ در میله های قیمت و همین طور بدنه ی اصلی ضخیم تر ،بصری تر هستند که بهتر است تفاوت بین قیمت باز و بسته شده را برجسته کنند.

نمودار بالا همان صندوق قابل معامله در بورس (ETF) را در مدت مشابه زمانی نشان می دهد. نمودار پایین از میله های رنگی استفاده می کند درحالی که نمودار بالا از کندل استیک های رنگی استفاده می کند. برخی معامله گران ترجیح می دهند ضخامت بدنه ی اصلی را ببینند در حالی که برخی دیگر نمای تمیز نمودارهای میله ای را ترجیح می دهند.

الگوهای های شمعی پایه

الگوهای کندل استیک در تحلیل تکنیکال به وسیله ی حرکات بالا و پایین در قیمت ایجاد می شوند. در حالی که این حرکات قیمت گاهی اوقات تصادفی به نظر می رسند، و در زمان هایی دیگر ،آن ها الگوهایی را تشکیل می دهند که معامله گران از آنها جهت تحلیل بنیادی یا اهداف معاملاتی استفاده می کنند. الگوهای های شمعی زیادی وجود دارد. در اینجا نمونه هایی را برای شروع کار شما معرفی می کنیم.

الگوها به دو قسمت صعودی و نزولی تقسیم می شوند. الگوهای صعودی نشان می دهد که احتمالاً قیمت رو به افزایش است، در حالی که الگوهای نزولی نشان دهنده ی سقوط احتمالی قیمت است. هیچ الگویی تمام مدت کار نمی کند زیرا الگوهای کندل استیک تمایلات در حرکت قیمت را نشان می دهد و تضمینی نمی کند.

الگوهای های شمعی از نوع پوشاننده ی نزولی (Bearish Engulfing Pattern)

این نوع از الگوهای کندل استیک برای زمانی است که فروشندگان از خریداران پیشی می گیرند و یک الگوی پوشاننده ی نزولی در روند صعودی شکل می گیرد. این عمل توسط یک بدنه ی اصلی بلند قرمز که دربرگیرنده ی بدنه ی اصلی سبز کوچک است صورت گرفته است. این الگو نشان می دهد که فروشندگان به اوضاع کنترلی خود برگشته اند و اینکه قیمت می تواند به سمت کاهش ادامه دار باشد.

الگوهای های شمعی از نوع پوشاننده ی صعودی (Bullish Engulfing Pattern)

الگوی پوشاننده در سمت صعودی بازار زمانی اتفاق می افتد که خریداران از فروشندگان پیشی بگیرند. و این توسط یک بدنه ی اصلی سبز بلند که دربرگیرنده ی بدنه ی اصلی قرمز کوچک است در نمودار منعکس می شود. و الگوهای کندل استیک در این حالت می توانند دارای قیمت بالاتر باشند.

الگوهای کندل استیک از نوع ستاره عصرگاهی نزولی (Bearish Evening Star)

ستاره ی عصرگاهی یک الگوی ممتاز است و توسط آخرین کندل در الگوی آغازین، و در زیر بدنه ی اصلی کوچک روز گذشته ،مشخص می شود. بدنه ی اصلی کوچک می تواند یکی از دو رنگ قرمز یا سبز باشد. آخرین کندل در بدنه ی اصلی کندل دو روز قبل، عمیقا بسته می شود. این نمونه از الگوهای های شمعی نشان دهنده ی یک جایگاه ویژه برای خریداران و فروشندگان در جهت دست گرفتن کنترل شرایط و مدیریت سرمایه است که سبب توسعه ی فروش بیشتر می شود.

الگوها از نوع هارامی نزولی (Bearish harami)

هارامی نزولی یک بدنه ی اصلی کوچک (قرمز) که کاملا درون بدنه ی اصلی روز قبل است . این الگویی نیست که زیاد به آن عمل کنیم اما یکی از آن هایی است که لازم است به آن تماشا کنیم به طوریکه الگوی عدم اطمینان از طرف خریداران را نشان می دهد. اگر قیمت پس از آن به سمت بالا ادامه یابد ،ممکن است همه با روند صعودی مطابقت داشته باشند اما یک کندل پایین در زیر این الگو نشانگر یک اسلاید بیشتر است.

الگوهای های شمعی از نوع هارامی صعودی (Bullish harami)

این نوع از الگوهای کندل استیک برعکس هارامی نزولی می باشد. روند نزولی در جریان است و یک بدنه ی اصلی کوچک (سبز) در داخل بدنه ی اصلی بزرگ روز قبل ایجاد می شود. و این به تکنسین می گوید که روند در حال توقف است و اگر یک روز دیگر دنبال شود می توان صعود بیش تری داشت.

الگوها از نوع صلیب هارامی نزولی (bearish harami cross)

صلیب هارامی نزولی در یک روند رو به بالا اتفاق می افتد جایی که کندل بالایی توسط یک doji دنبال می شود. به طوری که در این حالت الگوهای های شمعی قیمت باز شده و بسته شده ی برابر دارد. doji در بدنه ی اصلی دوره ی قبل است. و همه ی پیامدها نیز همانند هارامی نزولی است.

الگوها از نوع صلیب هارامی صعودی (Bullish harami cross)

صلیب هارامی صعودی در روند نزولی رخ می دهد جایی که یک کندل پایین توسط یک doji دنبال می شود. Doji در بدنه ی اصلی دوره ی قبل است و همه ی پیامدها نیز همانند هارامی صعودی می باشد.

مقدمه ای از الگوهای کندل استیک در تحلیل تکنیکال

در این استراتژی با الگوی اینگالف صعودی و نزولی و روش معامله با آن آشنا می‌شویم. همچنین الگوی چکش را بررسی می‌کنیم. در واقع با شناخت بهتر الگوهای کندل استیک، می‌توانیم پوزیشن خود را مشخص نماییم. این الگوها، پیشرو حرکات بزرگ قیمتی است.

الگوی اینگالف صعودی (Bullish )

این استراتژی چیست؟

الگوی اینگالف زمانی تشکیل می‌شود که بدنه قیمتی کندل، یک یا چند کندل ماقبل خود را در بر گیرد. کندل اینگالفی که کندل‌های بیشتری را در برگیرد قدرت بیشتری برای ادامه روند وجود دارد. دو نوع الگوی اینگالف داریم: صعودی و نزولی (Bullish and bearish).

الگوی اینگالف صعودی (Bullish) سیگنال روند صعودی رو به جلو را اعلام می‌کند و بالعکس آن، الگوی اینگالف نزولی یا (bearish) سیگنال روند نزولی رو به پایین را اعلام می‌کند.

در نمودار بالا دور کندل‌های اینگالف صعودی دایره سبز رنگی کشیده شده که منجر به افزایش قیمت بعد آن می‌شود.

چگونه با این الگو معامله کنیم؟

الگوی اینگالف صعودی (bullish) پیشرویی در حرکت بزرگ به سمت بالا است. زمانی که شکل کندل اینگالف را مشاهده کردید، بایستی منتظر کندل بعدی بمانید و سپس پوزیشن خود را آغاز کنید.

حد ضرر یا (SL) خود را پایین کندل اینگالف قرار دهید.

الگوی اینگالف نزولی یا (bearish)

الگوی اینگالف نزولی (bearish) چیست؟

این الگو سیگنال کاهش قیمت را اعلام می‌کند. در نمودار بالا دور کندل‌های اینگالف نزولی دایره قرمز رنگی کشیده شده که منجر به کاهش قیمت بعد از آن می‌شود. مجددا کندل اینگالفی که کندل‌های بیشتری را در برگیرد قدرت بیشتری برای ادامه روند ( یعنی روند نزولی) وجود دارد.

چگونه با این الگو معامله کنیم؟

به همان روش الگوی صعودی (Bullish) فقط در جهت عکس (نزولی) عمل می‌کنیم. الگوی اینگالف نزولی (bearish) پیشرو در کاهش شدید قیمت است. زمانی شکل کندل اینگالف را مشاهده کردید، بایستی منتظر کندل بعدی بمانید و سپس پوزیشن خود را آغاز کنید. حد ضرر یا (SL) خود را بالای کندل اینگالف قرار دهید.

الگوی سایه بلند (Long shadow pattern)

الگوی سایه بلند چیست؟

سایه بلند به طول خطی است که به قیمت پایانی (Close) کندل اشاره می‌کند که حداکثر یا حداقل قیمت را نشان می‌دهد. سایه باید حداقل دو برابر طول واقعی کندل باشد. این سایه‌ها تمایل به برگشت دارند و نیز تمایل به حرکت با قیمت‌های بزرگ دارند.

چگونه با این الگو معامله کنیم؟

با بقیه الگوهای کندل استیک، منتظر کندل با سایه بلند می‌مانیم تا قیمت بسته شود و سپس با قیمت آغازین کندل بعدی، معامله خود را شروع می‌کنیم. حد ضرر یا (SL) خود را در بالاترین یا پایین‌ترین سایه کندل قرار می‌دهیم و روند را دنبال می‌کنیم.

الگوی چکش (Hammer patterns)

الگوی چکش یا همر (Hammer) چیست؟

کندل الگوهای معاملاتی کندل چکش زمانی تشکیل می‌شود که سایه پایینی بلند و سایه بالایی کوتاه و بدنه حداکثر یک دوم سایه پایینی باشد (رنگ بدنه تفاوتی ندارد).

این کندل تمایل به تغییر جهت قیمت دارد و سیگنال قوی را برای معامله‌گر صادر می‌کند.

چگونه با این الگو معامله کنیم؟

همان ترفند مشابه را دارد. منتظر می‌مانیم تا کندل چکش خرید بسته شود و معامله خود را با کندل بعدی آغاز می‌کنیم. سپس حد ضرر یا (SL) را در بالاترین یا پایین‌ترین کندل چکش قرار می‌دهیم و روند را دنبال می‌کنیم.

مترجم و نویسنده: خانم هانیه عظیم زادگان

علی صابریان

از سال 1390 که مجموعه خانه سرمایه شروع به کار کرد با برگزاری ۳۱ دوره جامع آموزشی بلند مدت، بیش از ۶۰۰۰ تحلیلگر را وارد بازار سرمایه کرده‌ایم. تمام تلاش من و همکارانم ایجاد مرجعی برای آموزش واقعی و صحیح موفقیت مالی و سرمایه گذاری بوده است مرجعی که کمک می کند زندگی بهتری برای خود و اطرافیانمان بسازیم.

16 الگو کندل استیک که هر تحلیلگر باید بداند

یکی از روش‌های بررسی و ورود به بازار‌های مالی روش تحلیل تکنیکال است. استراتژی‌های متفاوتی در تحلیل تکنیکال وجود دارد که یکی از آنها، بررسی الگو‌های کندل استیک یا شمعی ژاپنی است. ما مدرسه تحلیل‌ها در این مقاله ۱۶ نوع از پر‌کاربردترین الگو‌های کندل استیک (Candle Stick) ( شمعی ژاپنی) را برایتان توضیح می‌کنیم. معاملاگران با استفاده از تحلیل کندل‌ها در نمودار قیمت دارایی‌ها می‌توانند قدرت یا ضعف رفتار جاری بازار را درک کنند.

نمودارهای کندل استیک (شمعی ژاپنی) از کجا آمدند؟

• نمودارهای کندل استیک بیش از 100 سال قبل از اینکه غرب نمودارهای میله‌ای و خطی را توسعه دهد در ژاپن ایجاد شد.

• در دهه 1700، مردی ژاپنی به نام مونیهیسا هوما (Munehisa Honma) متوجه شد که در حالی که بین قیمت و عرضه و تقاضای برنج ارتباطی وجود دارد، بازارها به شدت تحت تأثیر احساسات تاجران هستند.

• رنگ شمعدان‌ها یا کندل‌ها نشان‌دهنده احساس معامله‌گران هستند. معامله‌گران با توجه به الگو‌های کندلی می‌توانند روند کوتاه مدت قیمت را پیش‌بینی کنند و تصمیمات معاملاتی مناسب را بگیرند.

اجزای کندل استیک Candlestick

• درست مانند نمودار میله‌ای، یک کندل روزانه قیمت باز شدن، بیشترین قیمت، کمترین قیمت و قیمت بسته شدن بازار را در روز نشان می دهد. کندل ها قسمت پهنی دارد که به آن بدنه (body) می‌گویند.

• بدنه (body) محدوده بین قیمت باز شدن و قیمت بسته شدن معاملات آن روز را نشان می‌دهد.

• بدنه پر یا سیاه نشان می‌دهد که قیمت بسته شدن از قیمت باز شدن پایین‌تر است. به این کندل‌ها کندل کاهشی یا نزولی می‌گوییم.

• اگر بدنه تو خالی یا سفید باشد، به این معنی است که قیمت بسته شدن بالاتر از قیمت باز شدن است، این کندل را کندل افزایشی یا صعودی می‌گوییم.

• شکل زیر نحوه نمایش قیمت در نمودار میله‌ای را نشان می‌دهد.

• در شکل زیر نحوه نمایش قیمت، بدنه و سایه‌ها بر روی کندل را می‌بینید.

• معامله‌گران می‌توانند این رنگ‌ها را در پلت فرم معاملاتی خود تغییر دهند. به عنوان مثال، کندل‌های نزولی اغلب قرمز و کندل‌های صعودی سبز هستند.

نمودارهای کندل (شمعی ژاپنی) در مقابل نمودار میله‌ای

• درست در بالا و پایین بدنه “سایه” یا “فتیله” (shadow) قرار دارد.

• سایه‌ها بالاترین قیمت و پایین‌ترین قیمت را نشان می‌دهند. سایه‌ها می‌توانند بلند یا کوتاه باشند.

• بدنه می‌تواند بلند یا کوتاه و سیاه یا سفید باشد. بدنه بلند نشان از قدرت کندل است.

• نمودارهای میله‌ای و نمودارهای شمعی ژاپنی اطلاعات یکسانی را فقط به روشی متفاوت نشان می‌دهند. نمودارهای کندل استیک برای تحلیل‌گران واضح‌تر و راحت‌تر هستند.

شکل زیر نحوه نمایش قیمت در نمودار میله‌ای را نشان می‌دهد.

در شکل زیر نحوه نمایش قیمت بر روی کندل استیک را می‌بینید.

الگوهای پایه شمعی ژاپنی

• شمعدان‌ها (کندل‌ها) با حرکات بالا و پایین قیمت ایجاد می‌شوند. در حالی که این حرکات قیمت گاهی تصادفی به نظر می‌رسند، الگوهایی را تشکیل می‌دهند که معامله گران برای تجزیه و تحلیل از آنها استفاده می‌کنند.

• الگوهای شمعی ژاپنی به دو دسته الگو‌های صعودی و نزولی تقسیم می‌شوند.

• الگوهای صعودی نشان دهنده احتمال افزایش قیمت است.

• در حالی که الگوهای نزولی نشان دهنده احتمال کاهش قیمت است.

• دقت کنید الگوهای شمعی ژاپنی نشان دهنده تمایلات بازار به حرکت قیمت هستند و قطعی نیستند.

الگوی پوشا (Engulfing)

• این الگو یکی از مهمترین و موثق‌ترین الگو‌های شمعی ژاپنی است و معادل روز برگشتی تکنیکال کلاسیک است.

• این الگو از دو کندل با رنگ‌های متضاد تشکیل می‌شود، بطوریکه بدنه کندل اول به طور کامل توسط بدنه کندل دوم پوشیده می‌شود.

• الگو پوشا به دو صورت پوشا نزولی (Bearish Engulfing Pattern) و پوشا صعودی (Bullish Engulfing Pattern) است.

فروش با پوشا نزولی Bearish Engulfing Pattern

• زمانی که قدرت فروشندگان از خریداران بیشتر باشد، یک الگوی نزولی در یک روند صعودی ایجاد می‌شود.

• این عمل توسط یک بدنه (کندل) قرمز بلند منعکس می‌شود که یک بدنه (کندل) سبز کوچک را می‌پوشاند.

• این الگو نشان می‌دهد که قدرت فروشندگان بیشتر است و قیمت می‌تواند به کاهش ادامه دهد.

خرید با پوشا صعودی Bullish Engulfing Pattern

• زمانی که خریداران از فروشندگان پیشی می‌گیرند، یک الگوی فراگیر در سمت صعودی بازار اتفاق می‌افتد.

• این در نمودار با یک بدنه (کندل) سبز رنگ که بدنه (کندل) قرمز کوچکی را در بر می‌گیرد منعکس می‌شود.

• در این حالت قدرت خریداران بیشتر از فروشندگان است که به اصلاح می‌گوییم بازار گاوی و قیمت می‌تواند بالاتر رود.

پوشش ابر سیاه Dark choud cover

• الگوی پوشش ابر سیاه الگویی برگشتی نزولی است.

• در این الگو بخش بالایی بدنه کندل برگشتی کمی بالاتر از بالای بدنه روز قبل است.

• لازم است بدنه کندل برگشتی حداقل تا ۵۰٪ بدنه کندل قبلی نفوذ کند.

نافذ Piercing pattern

• الگوی نافذ الگویی برگشتی صعودی است.

• بخش پایینی بدنه کندل برگشتی کمی پایین‌تر از پایین بدنه روز قبل است.

• لازم است بدنه کندل برگشتی حداقل تا ۵۰٪ بدنه کندل قبلی نفوذ کند.

مرد به دار آویخته Hanging man

• در این الگو رنگ بدنه اهمیتی ندارد.

• طول سایه دست کم ۲ برابر بدنه باشد.

• سایه بالایی نباید وجود داشته باشد یا حداقل بسیار کوچک باشد.
• این الگو ماهیت برگشتی دارد که صرفا در مناطق حمایت و مقاومت ارزش پیدا می کند.

الگوی شهاب سنگ Shooting star

توضیحات این الگو نیز مشابه الگوی مرد به دار آویخته است و ماهیت برگشتی دارد.

چکش Hammer

در الگو چکش نیز مشابه الگوی مرد به دار آویخته رنگ بدنه اهمیتی ندارد و طول سایه ۲ تا ۳ برابر بدنه است. این الگو به صورت الگوی چکش (Hammer) و چکش وارونه است. الگوی هامر یا چکش یک الگوی برگشتی است.

الگوی ستاره شامگاهی نزولی Bearish Evening Star

• ستاره شب یک الگوی برگشتی است. با آخرین شمع در باز شدن الگوی زیر بدنه کوچک روز قبل مشخص می‌شود.

• بدنه کوچک می تواند قرمز یا سبز باشد.

• آخرین شمع دو روز قبل در اعماق بدنه شمع بسته می‌شود.

• این الگو پس از یک روند صعودی شکل می‌گیرد و نشان دهنده توقف خریداران و سپس کنترل توسط فروشندگان است بنابراین احتمال برگشت روند و افت قیمت را داریم.

بررسی ستاره صبحگاهی Morning star

• الگوی ستاره صبحگاهی یک الگوی برگشتی محسوب می‌شود.

• خلاف الگوی ستاره شامگاهی است، زمانیکه قیمت در یک روند نزولی است در صورت شکل گیری این الگو احتمال برگشت قیمت و رشد قیمت را داریم.

الگوی هارامی نزولی (Bearish Harami)

• الگو شامل یک بدنه (کندل) کوچک (قرمز) است که کاملاً درون کندل روز قبل قرار دارد.

• این الگو نشان دهنده عدم تصمیم گیری از سوی خریداران است.

• اگر قیمت پس از آن مجدد رشد کند، ممکن است همچنان روند صعودی ادامه یابد. اما یک کندل پایین از این الگو نشان دهنده افت بیشتر قیمت است.

بررسی هارامی صعودی (Bullish Harami)

• این الگو مخالف الگوی (Bearish Harami) است. یک روند نزولی در جریان است و یک بدنه (کندل) کوچک (سبز) در داخل بدنه (کندل) بزرگ (قرمز) روز قبل رخ می‌دهد.

• این به تحلیلگران می‌گوید که روند نزولی در حال توقف است.

• در صورت تشکیل کندل دوم صعودی احتمال شکل گیری روند صعودی تایید می شود.

الگوی هارامی نزولی کراس Bearish Harami Cross

• هارامی نزولی کراس در یک روند صعودی اتفاق می‌افتد، به صورتیکه پس از شکل گیری یک کندل صعودی، یک الگوی دوجی تشکیل می‌شود که قیمت باز شدن و قیمت بسته شدن در بازه زمانی مد نظر یکسان هستند.

• دقت کنید الگوی دوجی درون بدنه کندل صعودی قبلی است.

• مفهوم این الگو مشابه الگوی هارامی نزولی معمولی است با این تفاوت که این الگو سیگنال قوی‌تری صادر می‌کند.

الگوی هارامی صعودی کراس Bullish Harami Cross

• هارامی صعودی کراس مخالف هارامی نزولی کراس در یک روند نزولی اتفاق می‌افتد.

• به صورتیکه پس از کندل نزولی، یک کندل دوجی که درون بدنه کندل نزولی قبل است شکل می‌گیرد.

• مفهوم این الگو مشابه الگو هارامی صعودی است اما سیگنال قوی‌تری محسوب می‌شود.

خرید با سه گانه صعودی گاوی Bullish Rising Three

• این الگو یک الگوی پنج روزه است. به صورتیکه در روز اول شاهد شکل گیری کندل صعودی قوی (بدنه بزرگ و سایه‌های کوچک) هستیم.

• سپس در ادامه سه کندل نزولی ضعیف میبینیم که قیمت قادر به عبور از قیمت باز شدن کندل صعودی روز اول نمی‌شود.

• در روز پنجم مجدد شاهد کندل صعودی پر قدرت هستیم.

• این الگوی در روند صعودی رخ می‌دهد و یک الگوی ادامه دهنده محسوب می شود.

• دقت کنید ممکن است کندل شکل گرفته در روز دوم کمی بالاتر بعد از کندل افزایش روز اول باز شود، ولی سایر کندل مشابه قبل هستند. هنگامی که این تغییر رخ می‌دهد، به آن “الگوی پایداری صعودی” می گویند.

فروش با سه گانه نزولی خرسی (Bearish Falling Three)

• این الگو نیز مشابه الگوی قبل یک الگوی پنج روزه است. با این تفاوت که در میانه روند نزولی رخ می‌دهد.

• در روز اول یک کندل نزولی پر قدرت داریم.

• در ادامه سه کندل صعودی ضعیف مشاهده می‌کنیم به گونه‌ای که قیمت قادر به عبور از قیمت باز شدن کندل نزولی روز اول نیست.

• مجدد در روز پنچم کندل پر قدرت نزولی را میبینیم.

• این الگوی یک الگوی ادامه دهنده است و به معنای ادامه روند نزولی است.

کلام آخر

همانطور که تاجران ژاپنی برنج قرن‌ها پیش کشف کردند، احساسات سرمایه‌گذاران در مورد معامله یک دارایی تأثیر عمده‌ای بر حرکت آن دارایی دارد. کندل‌ها به معامله‌گران کمک می‌کنند تا احساسات پیرامون یک سهام یا سایر دارایی‌ها را بسنجند و به آنها کمک می‌کند تا پیش‌بینی‌های بهتری در مورد اینکه قیمت آن دارایی ممکن است به کدام سمت حرکت کند، داشته باشند.

منابع

“Understanding a Candlestick Chart”, Investopedia, 2022.

S. Nison, Japanese candlestick charting techniques. Soeul, Korea: Shinwon Agency Co., 2001.