قرارداد اتریوم

نمودار دارای‌های قفل شده در اتریوم ۲.۰

قراردادهای هوشمند اتریوم چیست

به یک مثال درباره قراردادهای هوشمند برای شما همراهان مجله ارز دیجیتال شروع میکنیم فرض کنید هم پول و هم حق مالکیت در سیستم ذخیره خواهند شد و در زمانی که توافق صورت گرفت، بین طرفین قرارداد توزیع می‌شود این بهترین توضیح راجع به قراردادهای هوشمند در دنیای کریپتو است .

یک قرارداد معمولی، توافقی بین دو یا چند شخص است که آن‌ها را به چیزی در آینده متعهد می‌‌کند. مثلاً محمد برای استفاده از خانه علی هر ماه به او مبلغی پرداخت می‌کند، که به آن «قرارداد اجاره» هم می‌گویند. یا رضا تضمین می‌کند که قرارداد اتریوم در ازای گرفتن مبلغی پول، خسارت‌های احتمالی ماشین سعید در تصادفات را پرداخت کند که به آن «قرارداد بیمه» هم می‌گویند.

کدهای کامپیوتری هم نوعی قرارداد هستند. به عنوان نمونه وقتی از اینترنت یک فایل خریداری می‌کنید، در پشت صحنه کدهایی وجود دارند که برای آن‌ها تعریف شده است: اگر کاربر پول را پرداخت کرد و مبلغش کافی بود، لینک دانلود فایل را به او نمایش بده، در غیر اینصورت پیغام خطا نشان بده.

ما برای اجرای قراردادهای عادی نیاز به واسطه‌هایی داریم که مجبور هستیم به آن‌ها اعتماد کنیم. این واسطه‌ها می‌توانند سرورهای متمرکز کامپیوتر باشند یا بانک‌ها و دولت‌ها.

تفاوت قرارداد هوشمند و قرارداد معمولی قرارداد اتریوم چیست؟

چیزی که قرارداد هوشمند را نسبت به قرارداد عادی متفاوت کرده، استفاده از فناوری بلاک چین است که ما را از اعتماد کردن به واسطه‌ها بی‌نیاز می‌کند.

به عبارت دیگر، قرارداد هوشمند کدی است که روی بلاک چین فعال می‌شود تا بدون نیاز به واسطه‌ها، شرایط یک توافقنامه بین دو طرف را بررسی و اجرا کند.

زمانی که یک قرارداد هوشمند بر روی یک بلاک چینِ آزاد مثل اتریوم اجرا شود، دیگر قابل توقف نیست و هیچ‌کس نمی‌تواند جلوی اجرای آن را بگیرد. با قراردادهای هوشمند می‌توان برنامه‌ها و پروژه‌هایی را ساخت که بدون هیچ‌گونه واسطه‌ و از کارافتادگی تا ابد به کار خود ادامه دهند. به این برنامه‌ها برنامه‌های غیرمتمرکز (Dapp) هم می‌گویند. حتی خودِ برنامه‌نویس قرارداد هوشمند هم نمی‌تواند کد قرارداد هوشمند ثبت شده در بلاک چین را تغییر دهد.

روش کار قراردادهای هوشمند مشابه با کار دستگاه‌های فروش خودکار است که در مترو و امکان عمومی قرار دارند. وقتی شما قصد خرید یک نوشابه با استفاده از این دستگاه‌ها را دارید، پول را به دستگاه وارد می‌کنید و دستگاه به صورت خودکار پول شما را پردازش می‌کند و نوشابه را تحویل می‌دهد، بدون این‌که پای واسطه‌ای در میان باشد.

همانطور که گفتیم، قرارداد هوشمند روی بلاک چین پیاده‌سازی می‌شود و خاصیت اصلی بلاک چین هم توزیع‌شده بودنِ آن است. جدا از فرایندهای پیچیده فنی، وقتی قرارداد هوشمند روی بلاک چین ثبت شود میان همه اعضای بلاک چین یا همان نودها (Node) به اشتراک گذاشته می‌شود و همه یک نسخه از آن را خواهند داشت، بنابراین جلوگیری از اجرای آن یا دستکاری در آن تقریبا ممکن نیست زیرا همه اعضای بلاک چین آن را اجرا می‌کنند، نه یک یا چند سرور و نهاد متمرکز.

پیاده سازی قرارداد هوشمند

کد قرارداد هوشمند پس از نوشته شدن توسط برنامه‌نویس از طریق یک کلاینت (نرم افزار رسمی که شما را مستقیم به بلاک چین متصل می‌کند) به صورت یک تراکنش بر روی بلاک چین ثبت می‌شود. قراردادهای هوشمند توسط یک یا قرارداد اتریوم چند زبان برنامه‌نویسی نوشته می‌شوند. مثلا زبان برنامه نویسی قراردادهای هوشمند اتریوم، سالیدیتی (Solidity) است. پس برای یادگیری نوشتن یک قرارداد هوشمند برای بلاک چین اتریوم نیاز است تا زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی را یاد بگیرید.

اجرای قرارداد هوشمند

برای انجام تعامل با قرارداد ثبت شده هم باید با تراکنش این کار را انجام داد. البته اگر فقط نیاز به بررسی وضعیت قرارداد باشد، نیاز به تراکنش نیست. یک تراکنش به قرارداد به عنوان ورودی انجام می‌شود. سپس نودها با استفاده از ماشین مجازی اتریوم (EVM) خود و ورودی دریافت شده، قرارداد را اجرا می‌کنند. ماشین مجازی اتریوم فضایی مجازی برای اجرای قراردادها است. اگر کارمزد قرارداد به اندازه کافی باشد، تراکنش تایید می‌شود.

شاید در مورد نحوه کارکرد قراردادهای هوشمند کمی گیج شده باشید اما این طبیعی است زیرا فرایند اجرای این قراردادها پیچیدگی‌های فنی زیادی دارد. برای درک دقیق آن می‌توانید مقاله چگونکی کارکرد اتریوم را بخوانید.

به عنوان یک کاربرد معمولی، برای استفاده کاربردی از قراردادهای هوشمند نیاز نیست که بدانید دقیقا چطور کار می‌کنند، همانطور که برای استفاده از اینترنت نیاز نیست بدانید که اینترنت دقیقا چطور کار می‌کند.

برای ایجاد یک قرارداد هوشمند به چه چیزهایی نیاز دارم؟

به طور کلی برای ایجاد یک قرارداد هوشمند علاوه بر مواردی که بالا ذکر شد، به موارد زیر هم نیاز است:

موضوع قرارداد و دسترسی

این برنامه باید به محصول یا خدمات تحت قرارداد دسترسی داشته باشد تا به طور خودکار آن‌ها را در فرایند عرضه یا خرید کنترل کند. مثلا اگر قرارداد قرار است تا در صورت دریافت پول قرارداد اتریوم یک فایل را تحویل بدهد، باید به فایل دسترسی داشته باشد.

شرایط قرارداد

شرایط قرارداد هوشمند به شکل دقیق دنباله‌ای از عملیات است که در صورت رخ دادن شرایط، موجب اجرای قرارداد می‌شوند. این شرایط باید با برنامه‌نویسی مشخص شوند. همه شرکت‌کنندگان باید این شرایط را امضا کنند.

اوراکل (Oracle)

اوراکل به چیزی گفته می‌شود که اطلاعات خارجی را به قرارداد می‌دهد تا قرارداد آن‌ها را پردازش کند. مثلا اگر قرار است تا قرارداد اطلاعات هواشناسی را بررسی کند، اوراکل می‌تواند یک سایت هواشناسی باشد.

قرارداد هوشمند به بلاک چین یک پلتفرم خاص صادر می‌شود و در میان نودهای پلتفرم مورد نظر توزیع می‌شود. همچنین برای ثبت قرارداد نیاز به یک نرم افزار کلاینت رسمی هم دارید که مستقیما به بلاک چین متصل باشد. اتریوم در حال حاضر محبوب‌ترین پلتفرم برای اجرای قراردادهای هوشمند است.

کاربرد قراردادهای هوشمند در زندگی واقعی

هزاران ایده فوق‌العاده را می‌توان با این قراردادها عملی کرد. در هر فرایندی که بخواهیم نیاز به اعتماد کردن را از بین ببریم، این قراردادها می‌توانند کارآمد باشند. برخی از مهمترینِ آن‌ها که تاکنون اجرایی شده‌اند عبارت‌اند از:

انتخابات قرارداد اتریوم
نتایج رأی گیری در بلاک چین قرار خواهد گرفت و در میان نودهای شبکه توزیع می شود. تمام داده‌ها شفاف، رمزنگاری‌شده و ناشناس هستند. این روش از هرگونه دستکاری یا تقلب در انتخابات جلوگیری می‌کند.

مدیریت

قراردادهای هوشمند می‌توانند مثل ربات‌ها فرایندهای روتین را به شکلی دقیق اجرا کنند. به عنوان مثال می‌توان قراردادی برای پرداخت حقوق به کارمندان نسبت به ساعات فعالیت تنظیم کرد که نیاز به اعتماد کردن به حسابدارها نباشد.

مالکیت معنوی

یک اثر مخصوصا از نوع فایل (موسیقی، عکس، فیلم و …) پس از انتشار در فضای اینترنت به شدت در خطر نقض کپی رایت قرار دارد که ضرر زیادی به مالک اثر می‌رساند. با استفاده از قراردادهای هوشمند می‌توان برای استفاده از یک فایل، یک سری شرایط خاص مثل پرداخت بها با یک توکن خاص را تعیین کرد. امروزه پروژه‌های زیادی برای این هدف در حال کار هستند.

با قراردادهای هوشمند می‌توان نیاز به واسطه‌ها را در سیستم‌های سنتی بیمه از بین برد. پرداخت خودکار خسارت، دریافت حق بیمه و تمدید بیمه با قراردادهای هوشمند چیزیست که شرکت‌های بیمه روی آن کار می‌کنند.

همچنین از قراردادهای هوشمند می‌توان در سیستم‌هایی مثل بانکداری، حمل و نقل، ردیابی و اینترنت اشیا استفاده کرد.

قرارداد هوشمند چیست

قراردادهای هوشمند یکی از فناوری‌های بنیادی و عناصر کلیدی شبکه اتریوم است. قرارداد هوشمند کد برنامه‌نویسی خود مختاری است که حاوی مجموعه‌ای از دستورالعمل ‌هاست که توسط بلاک‌چین تایید و اجرا می‌شود. این قراردادها بدون نیاز به اعتماد طرفین ، خودکار ، غیرمتمرکز و شفاف هستند; و بلافاصله بعد از تایید و انجام غیرقبال تغییر و بازگشت ناپذیرند.

قرارداد هوشمند نه تنها در صنایع مالی غیرمتمرکز (DeFi) محبوبیت زیادی دارد، بلکه در اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApps) کاربرد زیادی دارد.

مثل قراردادهای متداول و سنتی، قراردادهای هوشمند هم توافقی هستند بین دو یا چند مشارکت کننده. که یکی قیمت و ارزشی را پیشنهاد می‌دهد و طرف دیگر قبول می‌کند. با این تفاوت که در قراردادهای هوشمند مراحل توافق بصورت خودکار اجرایی می‌شود. کد این قرارداد به‌عنوان یک تراکنش به بلاکچین ارسال می‌شود و توسط مکاینزم اجماع آن بلاکچین اعتبارسنجی می‌شود. به محض این‌که تراکنش وارد بلوک شود غیرقابل بازگشت و غیرقابل تغییر است.

قراردادهای هوشمند نیاز به واسطه و اجرای قرارداد را برطرف می کند. این امر هزینه را تا حد زیادی کاهش می دهد و فرآیند مذاکره قرارداد را ساده می کند. با یک قرارداد هوشمند، کد مکانیزم‌ معامله را تعریف می کند و داور نهایی شرایط اند. تغییرناپذیری و برگشت ناپذیری کد در قراردادهای هوشمند یک نقطه قوت است، اما با اشکالاتی همراه است. به عنوان مثال، اگر اشکالی در کد وجود داشته باشد، هیچ راهی برای باطل کردن یا تغییر قرارداد هوشمند وجود ندارد.

ایده قراردادهای هوشمند در واقع پیش از بلاک چین و ارزهای دیجیتال است. و اولین بار توسط نیک سابو در سال ۱۹۹۴ مطرح شد. اگرچه راه اندازی بیت کوین در سال ۲۰۰۹ قراردادهای هوشمند را به یک واقعیت فنی تبدیل کرد. اما این پروتکل اتریوم بود که این فناوری را به یک عنصر اساسی از بلاکچین تبدیل کرد.

در حالی که قراردادهای هوشمند ساده – مانند کیف پول های چند کاربردی – در بیت کوین امکان پذیر است. قراردادهای هوشمند کاربردی تر و پیچیده تر که امروزه به طور گسترده مورد بحث قرار می گیرند; عمدتاً در اکوسیستم dApps اتریوم که به سرعت تکثیر می شوند یافت می شوند. که اکوسیستم مالی غیرمتمرکز (DeFi) را تشکیل می دهند. همزمان، بسیاری از پروژه‌های دیگر در حال ساخت لایه ۲، برای بهبود ظرفیت اتریوم برای اجرای قراردادهای هوشمند هستند. این پروژه ها ویژگی هایی مانند افزایش توان عملیاتی، کاهش هزینه تراکنش و بهبود حریم خصوصی را اضافه می کنند. همچنین چندین بلاک چین مانند Cardano، EOS و Chainlink وجود دارد که قاطعانه در حال گسترش موارد استفاده از قراردادهای هوشمند و سهم بازار و توسعه بیشتر این فناوری هستند.

یک قرارداد هوشمند انفرادی فقط برای یک نوع تراکنش قابل استفاده است: اگر اتفاقی بیفتد، اتفاق دیگری رخ دهد. اما، اکثر dApp ها با ترکیب قراردادهای هوشمند با هم کار می کنند تا عملکردهای پیچیده را فعال کنند. هزاران dApp در شبکه های مختلف بلاک چین، از امور مالی گرفته تا بازی، صرافی ها و رسانه ها وجود دارد. و همه آنها از قراردادهای هوشمند به روش های مختلف استفاده می کنند.

در بخش DeFi، قراردادهای هوشمند امکان سود سپرده‌ها و وام‌ها و تجارت و سرمایه‌گذاری را فراهم می‌کنند که معمولاً فقط از طریق سازمان‌های خدمات مالی سنتی در دسترس هستند. علاوه بر این، قراردادهای هوشمند را می توان برای تجارت، ردیابی موجودی، بازارهای پیش بینی و شرط بندی، هویت دیجیتال، قراردادهای قانونی، حراج های آنلاین، وام های مسکن خودکار، و تعداد روزافزون موارد استفاده تنظیم کرد.

در حالی که فناوری قراردادهای هوشمند تکراری است، در حال حاضر کاربرد بسیار زیادی در طول مراحل مختلف بلاک چین نشان داده است و با سرعتی سریع به توسعه خود ادامه می دهد. اجرای بی اعتماد تعهدات قراردادی که بر روی بلاک چین انجام می شود ممکن است در آینده نزدیک امری عادی باشد. و تصور اسناد و مدارک و واسطه ها که در وام مسکن، وام خودرو، و برخی ابزارهای مالی ضروری است، ممکن است به زودی به گذشته تبدیل شود.

برای بررسی قراردادهای هوشمند در شبکه اتریوم به مقاله زیر مراجعه فرمایید.

حسابرسی قراردادهای هوشمند

از قرارداد اتریوم آنجایی که قراردادهای هوشمند به طور فزاینده ای رایج شده اند; تعدادی از شرکت ها با هدف خدمت به عنوان حسابرسی قراردادهای هوشمند راه اندازی شده اند. هنگامی که حسابرسان قرارداد هوشمند کد نهایی یک قرارداد اتریوم قرارداد هوشمند را دریافت کردند، اغلب تجزیه و تحلیلی را انجام می دهند. که مشابه آنچه یک توسعه دهنده ممکن است برای هر کد یا نرم افزاری انجام دهد. این فرآیند معمولاً شامل تهیه پیش‌نویس اسنادی است که معماری قرارداد هوشمند را توضیح می‌دهند; هر گونه اشکال را شناسایی می‌کنند، کد را به صورت دستی تجزیه و تحلیل می‌کنند، و قرارداد هوشمند را آزمایش می‌کنند تا مطمئن شوند که مطابق با هدف کار می‌کند.

آسیب‌پذیری‌هایی که ممیزی‌ها به طور بالقوه می‌توانند آن‌ها را شناسایی کنند ممکن است شامل مواردی باشد که در همه نرم‌افزارها مشترک است. مانند آسیب‌پذیری در برابر حملات (DoS) و همچنین آسیب‌پذیری‌هایی که مختص نرم‌افزارهای بلاک چین هستند. یکی از نگرانی‌هایی که می‌تواند به طور خاص با قراردادهای هوشمند ساخته شده توسط اتریوم ایجاد شود. مسائل مربوط به محدودیت Gas است. هنگام تراکنش بر روی بلاک چین اتریوم، پلتفرمی که بسیاری از قراردادهای هوشمند بر روی آن ساخته شده‌اند; باید آنچه را که به عنوان gas شناخته می‌شود، خرج کنید که هزینه‌ای برای استفاده از پلتفرم است. محدودیت‌های gas که می‌توانند منجر به مشکلات یا تأخیر در اجرای قراردادهای هوشمند شوند. قراردادهای هوشمند معمولاً به مقادیر gas بالاتری نسبت به انتقال ساده در اتریوم نیاز دارند. ممیزی می تواند ارزیابی کند که آیا محدودیت تعیین شده gas در یک قرارداد هوشمند ممکن است مشکلاتی را در مسیر ایجاد کند یا خیر.

مهم است که یک شرکت یا خدمات معتبر را برای ممیزی امنیت قرارداد هوشمند خود انتخاب کنید. برای قراردادهای هوشمند ساده، ابزارهای خودکار ممکن است برای اطمینان از اینکه قرارداد هوشمند شما به درستی کدگذاری شده است کافی باشد. برای قراردادهای هوشمند پیچیده تر، یک حسابرس با تجربه ممکن است بتواند آسیب پذیری های غیر معمول یا پنهان را پیدا کند. آنها همچنین می‌توانند گزارش کاملی را به شما ارائه دهند که به وضوح آن آسیب‌پذیری‌ها را مشخص می‌کند و راهنمایی‌های عملی در مورد چگونگی رفع آنها ارائه می‌کند.

قرارداد سپرده نسخه جدید اتریوم (Ethereum 2.0) در این هفته راه اندازی می شود

یکی از توسعه دهندگان نسخه جدید اتریوم (Ethereum 2.0) پیش بینی کرده است که قرارداد سپرده این پروتکل ظرف چند روز آینده منتشر می شود و قرارداد اتریوم فرآیند استیکینگ (staking ) یا سهام گذاری (ETH 2.0) نیز در سال جاری راه اندازی خواهد شد.

بن ادگینتون (Ben Edgington) ، توسعه دهنده کانسنسیس (ConsenSys) ، یادداشتی را منتشر کرده است که پیش بینی می قرارداد اتریوم کند راه اندازی بیکن چین (beacon chain) نسخه جدید اتریوم (ETH 2.0) طی شش تا هشت هفته آینده اتفاق می افتد.

وی در این یادداشت اظهار داشت که راه اندازی ویژگی قرارداد سپرده پروتکل قرارداد اتریوم باید در هفته جاری راه اندازی شود. قرارداد سپرده امکان انتقال اتر (ETH) بین اتریوم (Ethereum) و اتریوم ۲٫۰ را فراهم می کند و یکی از معدود به روزرسانی های باقی مانده برای تسهیل راه اندازی فاز صفر (ETH 2.0) است:

“به نظر من همه چیز آماده است : قرارداد سپرده در چند روز آینده و بیکن چین طی ۶-۸ هفته آتی راه اندازی می شود. ”

با این حال ، توسعه دهنده گروه مهندسی پگاسیس (PegaSys) تأکید کرد که پیش بینی او “بیانیه ای رسمی نیست”.

برای تکمیل فاز صفر ، پس از راه اندازی بیکن چین ، ۵۰۰۰۰۰ اتر (Ether) باید سهام گذاری شوند و این کار باید با یک هفته تأخیر از پیدایش بیکن چین برای آماده سازی شبکه انجام شود.

به گفته ادگینتون ، نسخه جدید همچنین اتریوم (Ethereum) را در برابر حملات منع سرویس (denial-of-service) مقاوم می کند و تأخیر پیدایش را پیاده سازی کرده و کارمزدهای جریمه را به طور موقت چهاربرابر می کند.

افزایش جریمه ها در واکنش به اختلال گسترده در شبکه آزمایشی اسپادینا (Spadina) در پایان ماه سپتامبر و مشارکت بسیار کم در شبکه آزمایشی مدالا (Medalla) صورت گرفته است.

ادگینتون افزایش کارمزد را “اقدامی موقتی برای اطمینان بخشی به سهام گذاران در صورت بروز مشکل” توصیف کرد. علیرغم مشارکت کم در شبکه های آزمایشی ، ادگینتون معتقد است که شبکه آماده انتقال به فاز صفر نسخه دوم است:

“من فکر می کنم برخی کاربران از شبکه های آزمایشی دلزده شده اند. وقت آن رسیده است که به مرحله قرارداد اتریوم بعد برویم و فاز صفر را سریع تر راه اندازی کنیم. ”

پست ادگینتون پس از آزمایش موفقیت آمیز شبکه آزمایشی زینکن (Zinken) در هفته گذشته منتشر شد ، که آنتونی ساسانو (Anthony Sassano) از آن به عنوان “دومین مرحله نهایی پیش از تعیین تاریخ راه اندازی شبکه اصلی فاز صفر (ETH 2) ” یاد کرد.

قرارداد استیک اتریوم ۲.۰

میزان اتر قفل شده برای اتریوم ۲.۰ به بیشترین تعداد خود رسیده است.

به گزارش خبرنگار ایمنا، اتریوم پلتفورم هوشمند و غیرمتمرکز بر بستر بلاکچین است؛ همچنین به عنوان ارز دیجیتال برای پرداخت‌ها و قراردادهای هوشمند دیجیتال مورد استفاده قرار می‌گیرد. اتریوم درحال‌حاضر به صورت اثبات کار و ماینینگ استخراج می‌شود که با ارتقا به اتریوم ۲.۰ به سمت اثبات سهام و شاردینگ می‌رود و موجب افزایش شدید سرعت تراکنش‌ها و کاهش کارمزدها می‌شود.

براساس داده‌های سایت گلس‌نود (Glassnode) میزان اتریوم استیک شده برای اتریوم ۲.۰ به سقف جدید ۱۳ میلیون عدد رسیده است که پیشرفت بسیار بزرگی برای جامعه اثبات سهام اتریوم است. بسیاری از جامعه اتریوم با اثبات سهام اتریوم مخالف هستند و ادعا می‌کنند که امنیت کمتری نسبت به اثبات کار دارد.

« ویتالیک بوترین » (Vitalik Buterin) خالق اتریوم گفت: در ماه آگوست اتریوم به سمت اثبات کار انتقال داده می‌شود اما اعضای جامعه اتر پیش‌بینی کرده‌اند که این به‌روزرسانی تا ماه سپتامبر به تعویق می‌افتد.

چرا اتریوم به عنوان بزرگترین پلتفرم قرارداد هوشمند شناخته می‌شود؟

سروش کرمیان عضو تحریریه

۲۰ فروردین ۱۴۰۱

زمان مطالعه : 4 دقیقه

برای بوکمارک این نوشته وارد شوید

اتریوم به عنوان بزرگ‌ترین پلتفرم قرارداد هوشمند شناخته می‌شود. این پلتفرم تا به امروز بیشترین سطح پذیرش و استفاده در میان کاربران را به خود اختصاص داده است. در حالی که چشم انداز بلند مدت پلتفرم‌های قرارداد هوشمند در حال تغییر است، تغییراتی که در اتریوم روی می‌دهد می‌تواند تاثیر به‌سزایی بر کل اکوسیستم رمزارزها بگذارد. دنیای رمزارزها بوسیله اتریوم تاکنون پیشرفت‌های زیادی را تجربه کرده است.

شبکه اتریوم روزانه انتقال رقمی بیش از ۵۰ میلیارد دلار را تسهیل می‌کند. انتقال این مقدار دارایی در این شبکه صرفا به واسطه توکن اتریوم اتفاق نمی‌افتد، قراردادهای هوشمند موجب انتقال این ارقام هستند. قراردادهای هوشمندی که باعث شکل گیری فضای مالی غیر متمرکزی شامل انواع خدمات از قبیل وام‌دهی، بیمه، تبادل غیرمتمرکز دارایی و پرداخت، می‌شوند. بلاک‌چین اتریوم برای پشتیبانی از این حجم تراکنش در بخش فنی، برای مقابله با بزرگ‌ترین چالش این شبکه یا همان مقیاس‌پذیری، از مجموعه‌ای از راه‌حل‌ها در حال توسعه استفاده می‌کند.

چالش مقیاس پذیری اتریوم

چالش مقیاس‌پذیری اتریوم پدیده جدیدی نیست. ظهور NFTهای بازی CryptoKitties و فعالیت‌هایی که در کنار آن شکل گرفت، در اوایل سال ۲۰۱۷ موجب شد تا توجه جامعه رمزارزی به محدودیت‌های مقیاس‌پذیری این پلتفرم جلب شود. اما با انفجار فعالیت‌های DeFi، افزایش چشم‌گیری در هزینه‌ تراکنش‌ها ایجاد شد و محدودیت‌های اتریوم در مرکز توجه‌ها قرار گرفت.

نمودار تغییرات کارمزد اتریوم

طیق داده‌های Coin Metrics، متوسط کارمزدی که یک کاربر برای انجام تراکنش در اتریوم باید بپردازد در ابتدای سال ۲۰۲۰، حدود ۸ صدم دلار بود. رقم متوسط کارمزدهای این پلتفرم در روز‌های خاصی در سال ۲۰۲۱ تا ۶۸ دلار هم بالا رفت. انجام تراکنش در اتریوم بسته به نوع قرارداد هوشمند ممکن است تا صدها دلار هم هزینه‌بر باشد.

بالا بودن هزینه تراکنش‌ها در اتریوم به یک عامل بازدارنده و آزار دهنده برای کاربران تبدیل شده است. به همین دلیل برخی از کاربران به سمت برنامه‌هایی که حجم کمتری از تراکنش دارند، سوق پیدا کرده‌اند. حجم کم تراکنش‌ها در این قراردادهای هوشمند هزینه کمتری را به کاربران تحمیل می‌کند و این موضوع می‌تواند فضای رقابتی سالم شکل گرفته در اتریوم را تحت تاثیر قرار دهد. اما توسعه دهندگان برای مقابله با این چالش راه‌حل‌هایی را ارائه کرده‌اند.

لایه دوم شبکه‌ای است که با استفاده از راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری، توسعه دهندگان می‌توانند ضمن کم کردن هزینه تراکنش‌ها، سرعت انتقال دارایی‌ها را نیز بالا برده و در عین حال این لایه از ویژگی‌های غیرمتمرکز و امنیتی اتریوم، تا حد قابل توجهی بهره‌مند می‌شود.

نقشه راه فنی اتریوم

توسعه دهندگان اتریوم برای غلبه بر چالش‌های مقیاس پذیری و ارائه تجربه کاربری بهتربرای اینکه امنیت و غیرمتمرکز بودن شبکه را خطری تهدید نکند، دو راه‌حل اصلی را مد نظر قرار داده‌اند.

نمودار نقشه راه اتریوم ۲.۰

نقشه راه فنی توسعه اتریوم به دو بخش تقسیم می‌شود:

• مقیاس‌پذیری با استفاده از لایه ۲، که نیازی به تغییر در لایه اصلی اتریوم ندارد.
• مقیاس‌پذیری در لایه یک، که حداقل شامل تغییر مکانیسم مقاومت سیبیل (sybil) شبکه از PoW به PoS و تغییر معماری آن از یک بلاک‌چین منفرد به یک شبکه چند زنجیره‌ای است و به آن اتریوم ۲.۰ گفته می‌شود.

با توجه به نمودار، فاز صفر شامل راه‌اندازی اولیه شبکه اتریوم ۲.۰ است. معماری اتریوم ۲.۰ از یک زنجیره به نام فانوس دریایی و ۶۴ زنجیره خرد، به نام shards شناخته می شود. زنجیره beacon یا فانوس دریایی، وظیفه مدیریت و سازماندهی اعتبارسنجی شبکه را به عهده دارد. همچنین زنجیره beacon به عنوان یک anchor point یا نقطه اجتماع برای ثبت وضعیت و تسهیل ارتباط شاردها (shard)، عمل می‌کند. زنجیره beacon رسما در دسامبر سال ۲۰۲۰ فعال شد و تعداد اعتبار سنج‌های شبکه به ۱۶ هزارو ۳۸۴ رسید، مجموعا حدود ۵۴۲ هزارو ۲۸۸ اتریوم به عنوان سهام، قفل شد.

نمودار دارای‌های قفل شده در اتریوم ۲.۰

اتریوم در فاز یک، داده‌های شبکه را به اشتراک می‌گذارد. در این حین ۶۴ شارد یا همان زنجیرهای خرد تشکیل می‌شود. این زنجیره‌ها در ابتدای شکل‌گیری، در روند تراکنش‌ها تاثیر خاصی ندارند اما این زنجیره‌ها با افزایش میزان ذخیره‌سازی داده و افزایش عملکرد ارتباطی، به مقیاس‌پذیری راه‌حل لایه ۲ کمک می‌کنند.

فاز ۱.۵ با اسم ادغام شناخته می‌شود. در این فاز انتقال رسمی شبکه اتریوم از PoW به PoS روی خواهد داد. در این مرحله شبکه اتریوم وضعیت فعلی خود را به صورت یک شارد به اتریوم ۲.۰ منتقل می‌کند. براساس برآوردهای بنیاد اتریوم این فاز طی ۶ تا ۱۸ ماه انجام خواهد شد.

فاز ۲.۰ مرحله نهایی ارتقای شبکه اتریوم به‌حساب می‌آید و اجرای تراکنش‌ها را به قسمت‌های مخلتف شبکه اتریوم ۲.۰ می‌برد. هنوز مشخص نیست که فاز ۲.۰ اتفاق خواهد افتاد یا با دیگر روش‌ها جایگزین می شود. اگر در آینده این فاز با روش‌های دیگر جایگزین شود می‌توان انتظار داشت شبکه اتریوم ۲.۰ صرفا برای امنیت و در دسترس بودن داده‌ها به‌جای اجرای تراکنش‌ها استفاده شود.