تعریف قرارداد آتی

تعریف قرارداد آتی

تعریف

شرکت ها بر اساس ماهیت فعالیتشان تقسیم بندی می شوند . با توجه به شرکت های موجود در هر صنعت و بر اساس میانگین موزون قیمت سهام آن شرکت ها شاخص صنایع مختلف محاسبه می شود . قرارداد آتی سبد سهام بر اساس شاخص صنایع می باشد و نوسانات قیمت این قرارداد هم جهت نوسانات قیمت سهام موجود در هر سبد می باشد.

قرارداد آتی قراردادی دو طرفه است که طرفین قرارداد ( خریدار و فروشنده ) هر دو متعهد به انجام قرارداد می باشند . فروشنده متعهد می شود که در سررسید تعیین شده سبد پایه را به قیمتی که در زمان انعقاد قرارداد تعیین می شود به خریدار بفروشد و خریدار متعهد به خرید آن سبد سهام مطابق مشخصات قرارداد می باشد.جهت جلوگیری امتناع از انجام تعهدات مربوطه توسط طرفین ، وجهی تحت عنوان وجه تضمین مطابق ضوابط دستورالعمل معاملات آتی سبد سهام سازمان نزد کارگزار قراردهند و متناسب با تغییرات قیمت قرارداد آتی این وجه تعدیل خواهد شد .

اشخاصی که پیش بینی می کنند که روند قیمت ها نزولی بوده سعی در خرید موقعیت فروش قرارداد آتی به قیمتی بیشتر از پیش بینی خود را دارند تا از نوسان قیمت موجود کسب سود نمایند . در مقابل در صورتی که اشخاص پیش بینی کنند که روند قیمت در آینده افزایشی خواهد بود سعی در خرید قرارداد آتی با قیمت کمتر از پیش بینی خود را خواهند داشت.

مشخصات قرارداد

دارایی پایه : سبد سهام ( شاخص صنعت) که مبنای قرار داد آتی می باشد .

اندازه قرارداد : اندازه هر قرارداد توسط بورس تعیین خواهد شد و فقط مضرب صحیحی از آن را می توان معامله نمود . ( به صورت مثال اندازه هر قرارداد آتی سبد سهام نماد جبانک 1000 عدد می باشد .یعنی به ازای معامله یک قرارداد آتی جبانک معادل 1000 عدد سبد سهام پایه خریداری خواهد شد .)

ماه قرارداد : ماهی که تسویه قرارداد در آن خواهد بود .

نحوه تعیین قیمت مبنای دارایی پایه : عدد شاخص مربوطه

واحد پولی قیمت : واحد پولی کشور و عموما ریال است.

نوع تسویه در سررسید : تسویه فیزیکی و یا نقدی

ساعات و روزهای معاملاتی : توسط سازمان بورس تعیین می شود

مزایا

می توان با سرمایه اندک سود به نسبت بیشتری کسب کرد: در بازار آتی به‌منظور اتخاذ موقعیت خرید یا فروش، به جای 100 درصد ارزش معامله، فقط درصدي از آن (به‌عنوان مثال 20درصد)، وجه تضمین پرداخت می‌شود

ریسک اعتباری اندك طرفين معامله به جهت نقش کارگزار و اتاق پایاپای

تسویه روزانه سود و زیان : سود و زیان قراردادهای آتی به‌ صورت روزانه به حساب سرمایه‌گذار واریز می‌شود و کسب سود در این بازار بر خلاف بازار سهام، منوط به بستن موقعیت و خروج از بازار نیست

کمک به کارایی بازار به جهت ممکن بودن کسب سود در بازار افزایشی و کاهشی

خروج از بازار و قرارداد قبل از سر رسید با استفاده از ایجاد موقعیت مقابل قرارداد

امکان کشف قیمت بهتر سهام پایه: اطلاعات مفیدی در مورد ریسک، ثبات یا عدم ثبات قیمت در آینده ارائه می‌دهد. به بیانی دیگر ، قراردادهای آتی نشان دهنده انتظارات بازار درباره قیمت‌های آینده سهم پایه قرارداد هستند

سهامداران عمده تعریف قرارداد آتی و سرمایه‌گذارانی که افق سرمایه‌گذاری بلندمدت دارند، می‌توانند از این بازار برای پوشش ریسک ناشی از نوسان قیمت سهام در اختیار خود، استفاده کنند

برای اتخاذ موقعیت فروش، نیاز به در اختیار داشتن سهام پایه نیست و سرمایه‌گذاران می‌توانند بر اساس پیش‌بینی‌های خود، اقدام به فروش کنند

بازار آتی بر خلاف بازار سهام، تحت تاثیر خرید و فروش‌های سهامداران عمده قرار نمی‌گیرد

نقد شوندگی بیشتر به دلیل ماهیت قرارداد آتی نسبت به دارایی پایه

هزینه اندک معاملات نسبت به سهام.

ریسک ها

مهم ترین ریسک این قرارداد عدم شناخت کامل سرمایه گذاران نسبت به این بازار می باشد ( بازار ابزار های مالی مشتقه )

درصورتی که روند حرکت بازار همانند روند مورد انتظار شخص سرمایه گذار نباشد زیان زیادی متوجه سرمایه گذار خواهد شد .بنابر این سرمایه گذار باید هوشیار بوده و زمانی که متوجه شد پیش بینی او از بازار اشتباه بوده است نسبت به تعدیل موقعیت های خود اقدام نماید.

مقدار زیان سرمایه گذار ممکن است بیشتر از سرمایه اولیه شخص باشد .

توقف نماد معاملاتی قرارداد آتی سبد سهام

نقدشوندگی بازار : بهترین راه خروج از موقعیت فعلی ، مقصود این است که نماد مربوطه از حجم عرضه و تقاضای بالای برخوردار باشد تا راحت تر بتوانیم موقعیت های خود را تعدیل کنیم.

همه چیز درباره قرارداد آتی سبد سهام: بخش اول آشنایی با مفاهیم آتی سبد سهام

آتی سبد سهام، یک قرارداد آتی است که بر روی سبدی از سهام تعریف شده است. در واقع قرارداد آتی سهام همانند قرارداد آتی کالا (سکه، زعفران و …) است که دارایی پایه آن و مشخصات قرارداد آن با قراردادهای آتی کالا متفاوت است. بنابراین کسانی که با قراردادهای آتی کالا آشنایی کامل دارند به راحتی می توانند وارد این بازار شده و فعالیت نمایند. آتی سبد سهام یا آتی شاخص نوعی از معاملات بورس است که به تازگی در ایران انجام می شود.

در ادامه به معرفی قراردادهای آتی سبد سهام و مشخصات قراردادهای آتی شاخص می‌پردازیم.

قراردادهای آتی سهام و آتی سبد سهام چیست؟

به طور کلی قراردادهای آتی، قراردادهایی هستند که بر روی یک دارائی پایه، مانند کالا یا سهام منعقد می شوند. در این نوع از قراردادها تحویل دارائی پایه و وجه در آینده صورت می گیرد.

به طور مثال یک خریدار و فروشنده یک قرارداد آتی روی محصول زعفران منعقد می‌کند. هنگام انعقاد قرارداد آتی، خریدار و فروشنده متعهد می‌شوند در تاریخ مشخصی (مثلا ۳ ماه بعد یا ۲۴ اردیبهشت ۹۸) مقدار معینی (مثلا ۱ تن یا ۱۰۰ کیلو) از زعفران را با قیمتی مشخص (مثلا هر گرم ۱۳,۰۰۰ تومان) با هم معامله نمایند.

برای اینکه خریدار و فروشنده ۳ ماه بعد که موعد سررسیدِ قراردادشان است به تعهدشان عمل نمایند، لازم است مبلغی را جهت انجام تعهدشان نزد بورس کالا سپرده گذاری کنند. به این مبلغ که جهت تضمین تعهدات از خریدار و فروشنده دریافت می شود، وجه تضمین اولیه می‌گویند. این میزان وجه پس از سررسید قرارداد (یا پس از خروج از بازار) به خریدار و فروشنده بازگردانده می‌شود.

قرارداد آتی سهام نیز یک نوع قراردادی آتی است که دارایی پایه آن به جای کالا، یک سهم است و قرارداد آتی سبدسهام، قراردادی آتی است که دارائی پایه آن سبدی از سهام است.

در معاملات نقدی بازار بورس، نحوه انجام خرید و فروش سهام به این ترتیب است:

• خریدار ابتدا وجه موردنیاز برای خرید سهم را واریز می کند.
• با ثبت سفارش اقدام به خرید سهم مورد نظر می کند.
• در صورت انجام معامله خرید، سهم بلافاصله به پورتفوی شخص یا سبد دارایی وی اضافه می‌شود.

اما در قراردادهای آتی سبد سهام:

• خریدار و فروشنده مبلغی را به عنوان وجه تضمین را به حساب در اختیار خود واریز می کنند (این مبلغ معادل کل ارزش معامله نیست و مثلاً ۱۰% آن است.)
• سپس خریدار، سفارش خرید و فروشنده، سفارش فروش خود را در سیستم معاملاتی ثبت می کنند. (قرارداد آتی منعقد می‌گردد)
• معامله انجام شود ولی سهم و وجهی در خصوص معامله رد و بدل نمی شود.
• واریز وجه و انتقال سهام در روز سررسید (آینده) انجام می گیرد.

قراداد آتی سبد سهام یا آتی شاخص؟

در بازارهای مالی جهانی، قراردادهای آتی برای شاخص های مختلف تعریف می شود. اما در ایران به دلیل مشکلات فقهی، بورس نتوانست آتی شاخص را راه اندازی نماید. بر اساس نظر علمای فقهی، در قرارداد آتی شاخص از همان ابتدا مشخص است که تحویل فیزیکی صورت نخواهد گرفت و قراردادها به جای تسویه فیزیکی، تسویه نقدی خواهند شد. بنابراین معامله جنبه صوری پیدا می‌کند و در نتیجه ارکان معامله از این ناحیه دچار اختلال می‌شود.

برای رفع این مشکل، بورس تصمیم گرفت تا قرارداد آتی مبتنی بر سبد سهام را طراحی نماید. به نحوی که این سبد نماینده یک سبد شاخصِ مشخص (مثلا شاخص بانک ها) باشد.

بدین منظور بورس دو سبد برای قراردادهای آتی، یک سبد مرجع که دقیقاً مشابه شاخص مشخصی بود و یک سبد پایه که دارائی پایه قراردادهای آتی بود تعریف نمود.

سبد مرجع چیست؟

سبدی متشکل از اوراق بهادار پذیرفته شده در بورس است که ترکیب (نوع و تعداد) سهام موجود در آن دقیقاً با یکی از شاخص های بورسی یکسان است. در حال حاضر چندین شاخص در بازار بورس تعریف شده است که هر کدام نماینده بخشی از سهام موجود در بازار است. مانند شاخص۳۰ شرکت بزرگ، نوع و ترکیب سهام در سبد مرجع همانند یکی از شاخص های بورسی است.

به طور مثال سبد مرجع برای نماد جنفت (شاخص آتی فرآورده نفتی) دقیقاً شامل سهم هایی است که در شاخص فراورده نفتی موجود است.

در ترکیب سبد این شاخص تمام شرکت های صنعت فراورده‌های نفتي، كك و سوخت هسته‌ای بورس اوراق بهادار حضور دارند و وزن هر شرکت در ترکیب سبد برابر با ارزش بازاری آن شرکت است.

در صورت پذیرفته شدن شرکت جدید در بورس اوراق بهادار تهران که در این صنعت حضور دارد، شرکت یادشده به ترکیب سبد اضافه می شود. همچنین در صورت خروج شرکتی از شرکت های بورس اوراق بهادار تهران که در این صنعت است، شرکت یادشده از ترکیب سبد حذف می‌شود. اگر شرکتی به فهرست شرکت های صنعت فراورده نفتی اضافه شود، آن شرکت به ترکیب تعریف قرارداد آتی سبد اضافه و اگر شرکتی از فهرست شرکت های این خارج و به صنعت دیگری منتقل شود، آن شرکت از ترکیب سبد حذف می‌شود.

نکته: با توجه به اینکه آتی سبد سهام باید قابلیت تحویل فیزیکی داشته باشد و مقدار سهم هایی که در شاخص هر صنعت وجود دارد بسیار بالا است، فرآیند تحویل قرادادهای آتی سبد سهام (شاخص) با مشکل مواجه می شود. از این‌رو بورس برای رفع این مشکل اقدام به تعیین سبد پایه به عنوان دارائی پایه قراردادهای آتی نموده است.

سبد پایه چیست؟

سبد پایه، سبدی از سهام است که به عنوان دارایی پایه قراردادهای آتی سبد سهام در نظر گرفته می شود. سبد پایه در واقع سبد کوچک شده سبد مرجع است. به بیان دیگر تمام سهم هایی که در سبد مرجع وجود دارند در سبد پایه هم وجود دارند تنها تعداد سهم ها در سبد پایه کمتر از تعداد سهم در سبد مرجع است.

لازم به ذکر است نسبت هر سهم به کل سهام موجود در سبد مرجع و سبد پایه یکسان است.

سبد پایه چه ویژگی هایی دارد؟

سبد پایه نماینده سبد مرجع یا همان شاخص مورد نظر، باید به صورتی باشد که:

۱- سهام موجود در سبد پایه دقیقاً همان سهام موجود در سبد مرجع باشد.

۲- نسبت هر سهم در سبد پایه به کل سهام موجود در سبد پایه همانند این نسبت در سبد مرجع باشد.

۳- پس از هر تغییر در سبد مرجع (شاخص) مانند اقدامات شرکتی و ورود خروج شرکت ها، سبد پایه نیز همانند سبد مرجع تغییر یابد.

همانطور که در بالا ذکر شد سبد پایه، کوچک شده سبد مرجع است. حال این سوال پیش می آید که سبد پایه با چه ضریبی نسبت به سبد مرجع کوچک می شود. ضریبی که بورس برای سبد در نظر گرفته است ضریب لاندا (λ) نامیده می شود.

ضریب سبد پایه (لاندا λ) چگونه محاسبه می شود؟

برای محاسبه مضرب سبد می بایست عدد شاخص مورد نظر را (مثلا شاخص بانک ها) به ارزش سبد مرجع تقسیم نمود.

شاخص بانکها در تاریخ ۱۳۹۷/۱۰/۲۵	۹۲۱.۴۸
ارزش سهام شرکت های موجود در شاخص	۱۱۳,۴۳۴,۴۰۰,۰۰۰ تومان
ضریب لاندا (λ)	۰.۰۰۰۸۱۲۳۴۶=۹۲۱.۴۸÷۱۱۳,۴۳۴,۴۰۰,۰۰۰

لازم به ذکر است نیازی به محاسبه ضریب لاندا برای انجام محاسبات نیست. معامله گران می توانند تنها با توجه به عدد شاخص که مبنای قیمت دارائی پایه سبد سهام است، اقدام به اخذ موقعیت نمایند.

نکته: تعداد سهم هر شرکت موجود در سبد پایه، از حاصل ضرب مضرب سبد (لاندا λ) در تعداد سهم همان شرکت در سبد مرجع در اندازه قرارداد بدست می آید.

چه قراردادهایی برای آتی سبد سهام در بورس تعریف شده است؟

قراردادهای آتی سبد سهام هم‌اکنون برای ۷ دارائی پایه (۷ صنعت پر بیننده) تعریف شده است. ممکن است با استقبال سرمایه گذاران تعداد دارائی پایه در این بازار افزایش یابد. همچنین این قراردادها در آغاز برای یک سررسید (اسفند ماه ) تعریف شده اند که احتمال راه اندازی سررسید های بیشتر نیز است.

لیست نمادهای قرارداد آتی سبد سهام:

لیست نمادهایی که تاریخ ۲۵ آذر ماه در حوزه آتی سهام آغاز به فعالیت کرده‌اند به ترتیب زیر است:

• آتي شاخص خودرو و قطعات
• آتي شاخص فلزات اساسی
• آتي شاخص فرآورده نفتی
• آتي شاخص بانک ها
• آتي شاخص کانه های فلزی
• آتي شاخص شیمیایی
• آتي شاخص ۳۰ شرکت بزرگ

هر معامله گر می تواند روی هر یک از نمادهای تعریف شده در بازار آتی سبد سهام اقدام به معامله نماید. به طور مثال یک معامله گر صنعت بانکی را به دقت تحلیل نموده است. وی میتواند اقدام به معامله در نماد قرارداد آتی شاخص بانک ها نماید.

نماد معاملاتی قراردادآتی سهام چیست؟

نماد معاملاتی قرارداد آتی سبد از ترکیب حرف “ج + شناسه دارایی پایه+ تاریخ سررسید” که حداکثر ۸ کارکتر است، تشکیل شده است.

ج + شناسه دارایی + سررسید

ج: شروع نماد با حرف ج می باشد.

فلز: شناسه دارائی (شاخص فلزات اساسی)

۷۱۲: سال و ماه سررسید ۱۳۹۷/۱۲/۱۱

قیمت مبنای دارائی پایه

در معاملات قراردادهای آتی می بایست قیمت نقدی آن دارائی پایه مشخص باشد تا سرمایه گذاران بر اساس قیمت نقدی، اقدام به خرید و فروش این دارائی برای آینده نمایند. قیمت نقدی دارائی های سبد سهام، همان مقدار شاخص می باشد.

به طور مثال قیمت نقدی (مبنا) جبانک در روز ۳ بهمن برابر با ۹۰۸ یعنی مقدار شاخص بانک ها بود.

نکته: عدد شاخص به صورت گرد شده در قسمت قیمت مبنای دارائی پایه در نمای بازار آتی نمایش داده می شود.

بنابراین معامله گران برای قیمت گذاری قراردادهای آتی سبد سهام می بایست از عدد شاخص (قیمت مبنای دارائی پایه) به عنوان قیمت نقدی سبد سهام استفاده نمایند.

در این مطلب تلاش کردیم درباره مفاهیم و تعاریف قراردادهای آتی سبد سهام توضیحاتی ارائه کنیم. انشااله در بخش دوم مطلب “همه چیز درباره قرارداد آتی سبد سهام” به بیان شرایط قراردادهای آتی شاخص و ارزش گذاری قرادادهای آتی سهام خواهیم پرداخت.

ثبت نام و دریافت کد آتی کالا

برای دریافت کد آتی کالا و شروع سرمایه‌گذاری در این بازار روی دکمه زیر کلیک کنید:

قرارداد آتی سبد سهام چیست و چگونه معامله می‌شود؟

قرارداد آتی سبد سهام در بورس اوراق بهادار ایران به‌عنوان یک ابزار جدید معرفی‌شده است و هنوز شروع اولیه‌ آن محسوب می‌شود. این ابزار از سبدی که شامل سهام ۳۰ شرکت بزرگ است تشکیل و با نوسانات قیمتی آن‌ها هم‌جهت شده است. مزایای قرارداد آتی سبد سهام زیاد است به همین دلیل طرفداران فراوانی در بورس دارد. همچنین خریدوفروش آن به‌طور کاملاً قانونی انجام می‌گیرد. در ادامه به سازوکارها و چگونگی معامله آن می‌پردازیم.

مفهوم قرارداد آتی

برای اینکه بدانیم قرارداد آتی سبد سهام به چه معناست باید ابتدا با مفهوم قرارداد آتی آشنا شویم.

این قرارداد به‌عنوان قراردادی شناخته می‌شود که در آن فروشنده و خریدار تصمیم می‌گیرند در آینده و در یک تاریخ معین مقدار کالای مشخص‌شده را با یک قیمت معلومی معامله کنند. این قرارداد به‌گونه‌ای به نفع دو طرف است؛ زیرا هم خریدار باید در زمان مشخص‌شده وجه را در مقابل دریافت کالا پرداخت کند و از آن‌طرف هم فروشنده باید در مقابل دریافت وجه کالا را در زمان معینی تحویل خریدار دهد.

به زمانی که فروشنده باید کالا را به خریدار تحویل دهد و در مقابل فروشنده وجه را به فروشنده تاریخ سررسید می‌گویند.

در ادامه شاید برای شما سؤالاتی در این زمینه پیش بیاید:

1. برای انجام این معامله که در آن فروشنده باید کالا را در زمان معین‌شده تحویل دهد و خریدار وجه را در تاریخ مشخص‌شده پرداخت کند چه تضمینی وجود دارد؟
2. چه دلیلی وجود دارد که معامله‌ای به‌عنوان قرارداد آتی بین فروشنده و خریدار صورت بگیرد.
3. سود و زیان فروشنده و خریدار چه زمانی اتفاق می‌افتد.

در ادامه به این سؤالات پاسخ می‌دهیم.

قرارداد آتی سبد سهام چیست؟

با توضیحاتی که ذکر کردیم با مفهوم قرارداد آتی به‌طور کامل آشنا شدید. حال نیاز است با مفهوم قرارداد آتی سبد سهام آشنا شوید که یکی از ابزارهای جدید بورس ایران است.

در قرارداد آتی سبد سهام دارایی که مورد معامله قرار می‌گیرد از ۳۰ شرکت بزرگ بازار تشکیل‌شده است. همچنین می‌توانید در تصویر زیر نام سهام این شرکت‌ها را مشاهده کنید. سبد پایه به دارایی پایه قرارداد از سبد سهام می‌گویند که در قرارداد آتی سبد سهام قرار دارد.

در جدول بالا قیمت سهام هر شرکت در بازار به‌طور کامل مشخص است. همچنین ارزش روز آن‌ها نیز به‌راحتی قابل‌محاسبه است. به‌طوری‌که با چند معادله ساده می‌توانید پرتفوی آن را به دست آورید.

تغییرات قیمتی جسی ۷۱۲ که همان نماد قرارداد آتی سبد است با تغییرات میانگین سهام این سبد متناسب است.

با فهمیدن این مفهوم واضح است که اگر ارزش این سبد افزایش تعریف قرارداد آتی یابد نماد جسی نیز افزایش می‌یابد. در مقابل نیز اگر کاهش یابد جسی ۷۱۲ نیز باید کاهش یابد، چون نماد جسی ۷۱۲ با تغییرات میانگین سهام سبد رابطه مستقیم دارد.

سرمایه‌گذارانی که بازار را تا حدودی پیش‌بینی می‌کنند، می‌توانند با فراگیری این مفهوم و استفاده ابزاری از آن به سود قابل‌ملاحظه‌ای دست یابند.

مهم‌ترین مزیت قرارداد آتی دوطرفه بودن آن است. این مفهوم به این معناست که ابتدا شما پیش‌بینی می‌کنید نماد جسی ۷۱۲ رشد قیمت دارد و همانند دیگر معاملات عادی، در ابتدا آن را خریداری سپس به فروش می‌رساند.‌

در مقابل اگر شما افت ارزش قیمت سهام موجود در سبد را پیش‌بینی کرده‌اید، می‌توانید از این قضیه به نفع خود استفاده کنید. به این صورت که سهام خود را بفروشید و آن را دوباره زمانی که سهام در پایین‌ترین قیمت قرار گرفت خریداری کنید. اختلاف قیمت این دو سود حاصله برای شما منظور می‌شود.

یکی دیگر از مزیت‌های قرارداد آتی این است که می‌توانید در زمان پیش‌بینی افت قیمت آن را ابتدا بفروشید. سپس در کمترین ارزش خریداری کنید. با این کار می‌توانید به سود قابل‌ملاحظه‌ای دست‌ یابید.

خرید و فروش قرارداد آتی سبد سهام چگونه است؟

اولین نماد از ابزار قرارداد آتی سبد سهام همین معاملات تعریف قرارداد آتی نماد جسی ۷۱۲ است که به‌عنوان بر خط در تاریخ بورس سهام ایران شناخته می‌شود و معاملات آن به‌صورت آنلاین انجام می‌پذیرد.

شما باید در زمانی که کاهش ارزش جسی ۷۱۲ را پیش‌بینی کرده‌اید، پوزیشن فروش (short) بگیرید. این بدان معناست که باید ابتدا سهام خود را بفروشید سپس همان مقدار را خریداری کنید با این کار تعهد خود را ببندید.

در زمانی که افزایش ارزش نماد جسی ۷۱۲ را پیش‌بینی کرده‌اید باید برعکس پوزیشن فروش سهام خریداری کنید که به آن موقعیت خرید (long) می‌گویند. در این صورت با افزایش قیمت شما سود خواهید کرد.

قراردادهای آتی تا یک تاریخ معینی اعتبار دارند که به آن تاریخ سر رسید می‌گویند‌. به‌عنوان‌مثال اگر اعتبار در نماد جسی ۷۱۲ تا تاریخ ۲۰ اسفندماه ۱۳۹۷ باشد؛ باید سرمایه‌گذار به تعهدی که بسته عمل کند؛ ولی اگر سرمایه‌گذار تا این تاریخ موقعیت تعهدی بازداشته باشد به این معنا که سهامی فروخته ولی خریداری نکرده و یا خرید کرده ولی نفروخته است.

باید تا تاریخ مشخص‌شده تعهد خود را ببندید. اگر سرمایه‌گذار تا تاریخ سررسید به تعهد خود عمل نکند باید خریدار پول خود را به فروشنده و در مقابل فروشنده باید سهام خود را تحویل دهد.

به‌طورکلی به‌ندرت این مورد در قرارداد آتی سهام به چشم می‌خورد و کمتر سرمایه‌گذاری وجود دارد که تا تاریخ سررسید قرارداد خود را باز نگه دارد و معمولاً سرمایه‌گذاران تعهد خود را می‌بندند.

زمانی که شما به تعداد یک قرارداد به فروش می‌رسانید و یا آن را خریداری می‌کنید، در واقع یک پرتفوی تشکیل‌شده از سهام جدولی که در بالا آورده‌ایم معامله کرده‌اید. با انتخاب پوزیشن خود که ممکن است خرید و یا فروش باشد می‌توانید سود یا زیان خود را به‌صورت روزانه دریافت کنید.

محاسبه سود و زیان قرارداد آتی سبد سهام

برای اینکه بتوانید سود و زیان قرارداد آتی سبد سهام را حساب تعریف قرارداد آتی تعریف قرارداد آتی کنید باید با چند اصطلاح رایج آشنا شوید.

در قرارداد آتی سبد سهام هر قرارداد شامل چند سبد است. در نماد جسی ۷۱۲ این عدد به ۸۰۰۰ سبد سهام پایه می‌رسد، یعنی هر قرارداد آن شامل ۸۰۰۰ است. اگر شما ۱ سفارش را وارد سامانه معاملات کنید و قیمت جسی ۷۱۲ را در سایت TSETMC برابر با ۸۶۰۰ در نظر بگیریم، درنتیجه ارزش معاملات به این شکل می‌شود:

۶۸.۸ میلیون ریال = ۸۰۰۰*۸۶۰۰

بااین‌حال اگر شما نماد جسی ۷۱۲ را به‌صورت بر خط خریداری کرده باشید به ۶۸.۸ میلیون ریال پول برای معامله احتیاج دارید.

اهرمی بودن قراردادهای آتی یکی دیگر از مزیت‌های اساس آن است. این بدان معناست که شما با موجودی حساب ۲۰% از ارزش معامله را با انتخاب پوزیشن خرید و یا فروش مشخص کنید.

اصطلاح وجه تضمین به اهرمی بودن قرارداد آتی اشاره دارد. وجه تضمین در نماد جسی ۷۱۲، بیست درصد است. به این معنی که باید در حساب شما ۲۰% ارزش بازار آن قرارداد موجودی داشته باشید.

همان‌طور که قبلاً محاسبه کردیم یک قرارداد جسی ۷۱۲ به قیمت ۶۸.۸ میلیون ریال است در نتیجه، باید شما ۲۰% این مبلغ که ۱۳.۷۶۰ میلیون ریال است را در حساب خود داشته باشید.

با فهمیدن اهرمی بودن قراردادهای آتی، سهم سود و زیان خریدوفروش قرارداد آتی سبد با وجه تضمین ۲۰% نیز ۵ برابر می‌شود. این بدان معناست که با یک‌پنجم مبلغ می‌توانید معاملات خود را انجام دهید.

قیمت جسی ۷۱۲ با نوسانات موجود در بازار به دو صورت به دست می‌اید:

۱) اگر شما دارای پوزیشن فروش هستید قیمت جسی ۷۱۲ افت پیدا می‌کند و به مبلغ ۷۱۰۰ ریال می‌رسد، در نتیجه سود حاصله شما به‌صورت زیر محاسبه می‌شود:

۱۲ میلیون ریال = ۸۰۰۰عدد*(۷۱۰۰-۸۶۰۰)

با این‌حال شما با سرمایه اولیه ۱۳.۷۶۰ میلیون ریال می‌توانید ۱۲ میلیون ریال سود کسب کنید که بازده این معامله ۸۷ درصد است. اهرمی بودن قرارداد آتی سبد سهام در اینجا به‌طور کامل ملموس است.

۲) حال اگر قیمت جسی ۷۱۲ به ۹۵۰۰ ریال افزایش یابد در این حالت شما باید موقعیت فروش را اتخاذ کنید، در نتیجه سود شما به‌صورت زیر محاسبه می‌شود:

۷۲۰۰۰۰۰ ریال = ۸۰۰۰*(۹۵۰۰ – ۸۶۰۰)

با یک تفریق ساده (۷۲۰۰۰۰۰ – ۱۳۷۶۰۰۰۰) متوجه خواهید شد که ۵۲ درصد زیان کرده‌اید.

بورس برای اینکه بیش‌ازاندازه زیان نکنید حداقل وجه تضمین را در قراردادهای آتی سبد سهام خود تعریف کرده است.

با این کار هر فردی مجاز به تحمل زیان تا حد تعریف‌شده است. اگر از وجه تضمین تعیین‌شده بیشتر زیان کرده‌اید باید حساب خود را به آن برسانید.

تعریف قرارداد آتی

شروع معاملات آتی از سال 1848 میلادی در شیکاگو شروع شد.داستان از آنجا شروع شد که کشاورزان برای فروش محصولات خود به یک بازار احتیاج داشتند.

در گذر زمان کشاورزان و خریداران، نوعی تعهد بین خود ایجاد کردند. این قرارداد بین دو طرف ، جهت تبادل کالا و وجه نقد در زمانی موکول به آینده بسته شد. در حقیقت کشاورز موافقت می کرد( متعهد میشد) که گندم خود را (پس از برداشت) در تاریخی مقرر، با قیمتی معین، بفروش برساند.

این قرارداد برای طرفین مفید است چرا که هم کشاورز از فروش محصول خود مطمئن هست و هم خریدار از قیمت کالای مد نظر از پیش اطلاع پیدا می کند.

آیا این قرارداد ها قابلیت انتقال دارد؟

قراردادهای آتی قابلیت دست به دست شدن داشتند؛بطور مثال اگر خریدار از خرید گندم منصرف می‌شد، قرارداد خود را به فردی که خریدار بود می‌فروخت. کشاورز نیز اگر از فروش محصول خود منصرف می‌گشت، تحویل گندم‌ها را به یک تولیدکننده دیگر واگذار می کرد.

دوره آموزش بورس کالای ایران

در دوره آموزش بورس کالای ایران مباحث زیر بصورت کامل آموزش داده میشود.

این دوره همراه با پشتیبانی کامل استاد و پشتیبان همراه خواهد بود.

• بازار آتی
• بازار اختیار معامله
• بازار گواهی سپرده کالایی
• بازار صندوق‌های کالایی
• بازار سلف استاندارد
• بازار فیزیکی

جهت ثبت نام میتوانید از لینک روبرو اقدام کنید .

اگر به مشاوره پیش از ثبت نام احتیاج داشتید ، از تماس مستقیم و فرم مشاوره استفاده کنید. مشاورین ما در اسرع وقت با شما تماس خواهد گرفت.

تعریف قرارداد آتی در بورس

قرارداد آتی قراردادی است که طبق آن طرفین معامله متعهد گردند در یک سررسید مشخص، و با قیمت مشخص خرید یا فروش دارایی خاصی را انجام میدهند.

جهت ضمانت عمل به تعهدات( وجه تضمین) نیز هر دو طرف معامله مبلغی را نزد اتاق پایاپای (سازمان بورس کالا) قرار می‌دهند.

قراردادهای آتی به 2 دسته تقسیم می شوند

1. قراردادهای آتی کالا: دارایی پایه موضوع این قراردادها محصولات کشاورزی، فلزات و مواد نفتی میباشد
2. قراردادهای آتی مالی: این قراردادها مبنی بر سهام، اوراق قرضه و ارز می‌باشد.

کالایی که موضوع قرارداد است باید استاندادهای کمی و کیفی اصی را داشته باشد.همچنین زمان و مکان تحویل آن مشخص باشد.

تنها موردی که در معاملات آتی متغیر است قیمت می‌باشد. قیمت کالا در مرحله معامله مشخص میگردد .

مزایای قرارداد های آتی چیسـت؟

1. فروشنده قیمت محصول خود را در برابر نوسانات قیمتی بیمه می‌کند.
2. خریدار محصول بر اساس این قرارداد از میزان کالایی که لازم دارد و قیمتی که موافق است کالا را با آن قیمت خریداری کند مطمئن می‌شود.
3. معامله‌گران هم می‌توانند از تغییرات قیمت قراردادهای آتی نوسان گرفته( پیش از نوسانگیری حتما آموزش ببینید ،زیرا این بازار دارای اهرم است و در صورت عدم تبحر لازم وجه نقد شما از بین می رود.) و سود بدست آورند. به طور مثال: به هنگام افزایش قیمت کالاها، قرارداد آتی را با قیمت پایین می‌خرند. و بلعکس.زیرا این بازار دوطرفه است و شامل خرید در جهت افزایش و فروش در جهت کاهش قیمت ها می شود.

پیشنهاد موسسه کارآفرین آوای مشاهیر

بازار قرارداد های آتی نسبت به بازار بورس اوراق بهادار، دارای نوسانات بسیار زیادی است، به همین دلیل این بازار برای افراد غیر حرفه ای و یا کسانی که آموزش لازم را ندیده اند اصل توصیه نمی کنیم زیرا در کمتر از 2 هفته ممکن است وجه نقد شما از بین برود.

2 مزیت بازار قرارداد های آتی برای افزایش سرمایه ما

1- وجود اهرم در معاملات که این امکان را به ما می‌دهد که با تعریف قرارداد آتی چندین برابر پول خود در بازار معاملات آتی معامله کنیم.
2- دوطرفه بودن بازار که امکان خرید و فروش در 2 جهت بازار را برای ما فراهم می کند.

در نهایت اگر علاقه مند به معاملات در بازار قرارداد های آتی هستید حتما آموزش ببینید و دوره قرارداد آتی بورس کالا موسسه کارآفرین آوای مشاهیر را از دست ندهید. نمونه معالات دانش پذیران در بالا موجد است. حتما مشاهده کنید.

موسسه کارآفرین آوای مشاهیر

از سال 1392 موسسه آوای مشاهیر فعالیت حرفه ای در بورس را به کمک همکاران گرامی و اعتماد شما عزیزان تجربه کرده است. امید بر این است که راهنمای شما باشیم که دانش و تخصص کافی در تحلیل گری و معامله گری بازار های مالی را فراگیرید و با تلاش تیم و لطف خدا و حمایت شما عزیزان تجربیاتمان را با شما در جهت توسعه کارآفرینی مالی به اشتراک بگذاریم.

قرارداد آتی زعفران و نقره

معاملات در بازارهای مالی را می‌توان از نظر زمان واگذاری به دو دسته نقدی و آتی تقسیم‌بندی کرد. قرارداد آتی یا Future Contract، به طور کل توافق بر خرید و فروش یک دارایی با ویژگی مشخص در زمان مشخص است. همان گونه که می‌دانیم قرارداد آتی یکی از ابزارهای بازار مشتقه می‌باشد. معاملات نقدی، همان طور که از اسم آن پیداست در همان لحظه که فروشندگان کالا را به خریدار تحویل می‌دهند، پول کالا را می‌گیرند.

قرارداد آتی زعفران

کشور ما حدود ۹۰ درصد از زعفران دنیا را تولید می‌کند و از این رو بزرگ‌ترین صادرکننده زعفران دنیا هستیم. قرارداد زعفران، توافق‌نامه‌ای است که بر اساس آن فروشنده متعهد می‌شود در زمان مشخصی در آینده تعداد معینی از زعفران را به خریدار تحویل نماید و در مقابل خریدار نیز متعهد می‌شود در زمان مقرر بر اساس قیمتی که توافق شده است، مبلغ را پرداخت کند. زعفران مطابق استانداردهای تعیین شده و مورد تأیید سازمان بورس به دو نوع زعفران رشته‌ای بریده ممتاز (نگین) و زعفران رشته‌ای درجه یک (پوشال معمولی) تقسیم شده و برای هر کدام، قرارداد آتی تعریف شده است.

مشخصات مهم قراردادهای آتی زعفران

- اندازه هر قرارداد: ۱۰۰ گرم
- حداکثر نوسان قیمت روزانه: مثبت یا منفی ۳% نسبت به تسویه روز قبل
- ماه‌های قرارداد: تمامی ماه‌های سال به تشخیص شرکت بورس کالای ایران
- دوره معاملات: دوره معاملاتی هر کدام از نمادها در اطلاعیه معاملاتی مربوطه اعلام خواهد شد.
- تاریخ تحویل: از اولین روز کاری پس از آخرین روز معاملات تا پایان ماه قرارداد
- محل تحویل: انبارهای مدنظر بورس و یا هر انبار دیگری جهت تحویل کالا، ۱۰ روز قبل از پایان دوره معاملاتی هر نماد توسط بورس کالا اعلام خواهد شد.
- حداقل تغییر قیمت سفارش: ۱۰ تومان در هر گرم که معادل ۱۰۰۰ تومان در هر قرارداد است.
- وجه تضمین: میزان وجه تضمین توسط بورس کالا اعلام شده است و در طی زمان متغیر می‌باشد.
- وجه تضمین اولیه: معادل ۱۰% ارزش یک قرارداد می‌باشد.
- حداقل وجه تضمین: ۷۰% وجه تضمین اولیه.
- حداکثر حجم هر سفارش: ۲۵ قرارداد.
- کارمزد معاملات: ۲۰۰ تومان بابت معامله هر قرارداد.
- کارمزد تسویه و تحویل: ۱۰۰۰ تومان بابت هر قرارداد.
- ساعت معاملات: شنبه تا چهارشنبه به مدت ۳ ساعت. شروع از ۱۲:۳۰ تا ۱۵:۳۰
- اندازه تحویل: حداقل ۱۰ قرارداد.
- سقف مجاز موقعیت‌های باز: اشخاص حقیقی ۱۰۰۰ قرارداد در هر نماد معاملاتی و اشخاص حقوقی ۱۰۰۰ قرارداد در هر نماد معاملاتی و قابل افزایش تا ۱۰% موقعیت‌های باز در بازار.

قرارداد آتی نقره

نقره یکی از فلزات گران‌بها است که در بازارهای مالی جهان مهم شمرده می‌شود. از عواملی که می‌تواند بر قیمت نقره تاثیرگذار باشد می‌توان به نرخ دلار و قیمت جهانی نقره اشاره کرد. معاملات قرارداد آتی نقره در تاریخ 12 اسفند سال 1399 برای اولین بار در بورس ایران آغاز شد.

مشخصات مهم قراردادهای آتی نقره

- اندازه قرارداد آتی نقره معادل 100 گرم تعیین شده است.
- ساعات قراردادهای مشتقه در بورس کالا از ساعت 10 الی 15 می‌باشد.
- دارای حد نوسان 5 درصد است.
- استاندارد تحویل برای نقره عیار 999 است.

به این چند نکته در معاملات نقره دقت کنید:

1) معاملات قراردادهای آتی نقره و کسب هرگونه سود در این بازار، معاف از مالیات است.
2) خریدار موظف است در زمان تحویل، علاوه بر ارزش قرارداد، مالیات بر ارزش افزوده را (در صورتی که وجود داشته باشد) به فروشنده بپردازد.
3) فقط آن دسته از فروشندگانی که مطابق با قوانین و مقررات مالیاتی در نظام مالیات بر ارزش افزوده ثبت‌نام کرده‌اند و گواهی دارند، امکان ورود به فرایند تحویل قرارداد آتی را دارند. کارگزاران مکلف به اخذ مدارک لازم از ایشان (فروشنده) هستند.