تاریخچه قرارداد آتی

تحلیل ماهیت و آثار قرارداد آتی

چکیده: در قرارداد آتی به عنوان قسمی از ابزارهای مالی مشتقه که استاندارد شده، تضمین شده و بورس محور هستند. حجم و کیفیت استاندارد شده ای از یک فراورده یا کالای خاص به قیمت تعیین شده در لحظه انعقاد قرارداد برای تحویل در تاریخ آتی مشخص، در بورس معاملات آتی معامله می شود. این قراردادها با تصویب قانون بازار اوراق بهادار در سال 1384 وارد عرصه قانونگذاری کشور گردید و از سال 1387 در بورس کالای ایران مورد داد و ستد قرار گرفت. اما در خصوص مشروعیت، ماهیت و آثار این قراردادها در بین صاحب نظران اختلاف دیدگاه وجود داشته که در این کار تحقیقی ضمن بررسی ماهیت قرارداد آتی و مقایسه آن با موارد مشابه موجود با مستقل شناختن این قراردادها در پرتو اصل آزادی اراده و ماده 10 قانون مدنی، این قراردادها را به عنوان عقدی لازم، تشریفاتی و عهدی معرفی کرده به چالش های موجود در زمینه اشکالات شرعی در باب قماری بودن، غرری بودن و کالی به کالی بودن با در نظر گرفتن عدم وجود مولفه های قرارداد قماری، تضمین شده بودن و عدم وجود خطرنکول و وارد نبودن بطلان بیع کالی به کالی نسبت به قرارداد آتی با توجه به ماهیت مستقل قرارداد آتی پاسخ داده. در نهایت آثار حقوقی و سقوط تعهدات در قرارداد آتی مورد بررسی قرار گرفته است که از موارد عمومی سقوط تعهدات ذکرشده در ماده 264قانون مدنی سقوط تعهد با تبدیل تعهد به اعتبار تبدیل مدیون تا حدودی قابل انطباق با سقوط تعهد در قرارداد آتی است. کلید واژه: قرداد آتی، مشتقات، آزادی اراده، قمار، غرر، کالی به کالی، سقوط تعهدات

برای دانلود 15 صفحه اول ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ماهیت و آثار قرارداد سلف موازی

Parallel Forward contract is a contract that anticipated to resolve the limitations arising from the forward  sale. This contract is parallel to the primary forward contract, forward contract to be signed first, second independent predecessor in terms of commitments and associated works contract has complete autonomy over index futures; the buyer of the forward contract take place in the s.

ماهیت و آثار حقوقی قرارداد بیمه عمر

به دلیل فقدان قانونی مستقل در خصوص بیمه عمر و بیان اشاره ای در قانون بیمه مصوب سال 1316 مسائل و مشکلات حقوقی ناشی از بیمه عمر در پرده ای از ابهام قرار گرفته است.تاریخچه قرارداد آتی هر چند در کنار خلاء قانونگذاری در بعد عمل موسسات و شرکت های بیمه گر به طور جداگانه و سلیقه ای اقدام به صدور بیمه نامه هایی در ارتباط با قرارداد بیمه عمر بین خود و افراد جامعه به عنوان متقاضی نموده اند اما این تشتت رویه خود مشکلاتی را فر.

تحلیل حقوقی ماهیت قرارداد درمان

وضعیت خاص قراردادهای پزشکی و شرایط و ویژگی های آن به گونه ای است که نمی توان آنها را در چارچوب عقود معیّن مورد مطالعه قرارد داد؛ از این رو به نظر می رسد که از نظر حقوقی، قرارداد پزشکی نوعی عقد نامعیّن است که با تکیه بر مفاد ماده قانون مدنی، شرایط ویژه و تعهدات خاص قراردادهای درمان را داراست که بر طبق توافق طرفین لازم الاجرا است. هرچند که اعتقاد به اجاره بودن ماهیت قرارداد معالجه، یکی از پر طرفدار.

ماهیت حقوقی قرارداد فرانشیز و آثار آن

فرانشیز رابطه قراردادی است که در آن گیرنده امتیاز به طور مستقل در قبال پرداخت حق فرانشیز مقطوع و حق فرانشیز مستمر این حق را کسب می کند که در مقام فروش یا عرضه کالا یا خدمات از نظام تجاری خاصی که تحت علامت یا نام تجاری اعطاکننده فرانشیز ثبت شده است؛ با رعایت استانداردها و رویه های صاحب امتیاز، استفاده کند در راستای استفاده بهینه از نظام تجاری، اعطاء کننده امتیاز، طرف دیگر قرارداد را با ارائه دان.

طراحی قرارداد شبه آتی

هدف از این پژوهش ارایه الگویی مناسب به منظور پوشش ریسک قیمتی واردکنندگان محصولات کشاورزی در ایران می‌باشد تا بدین وسیله بتواند از نتایج منفی نوسانات قیمت جلوگیری نماید. الگوی پیشنهادی استفاده از قرارداد شبه آتی برای واردکنندگان محصولات کشاورزیمی‌باشد.برای ارزیابی کارایی این روش، داده‌های روزانه قیمتهای نقدی و آتی دانه سویا و ذرت در بازه زمانی 5/1/2010 تا 6/8/2018 از بورس شیکاگو گردآوری گردیدگرد.

مفهوم و ماهیت قراردادهای آتی

قراردادهای آتی خاص و آتی یکسان از ابزارهای مشتقه مالی و حاصل ابداع و نو آوری بازارهای مالی جهانی است. بازار سرمایه ایران نیز اخیراً با استناد به بند 11 ماده 1 قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب 1384 عرضه قرارداهای آتی یکسان را در سطحی محدود آغاز کرده است. نظر به لزوم آشنایی جامعه حقوقی کشور با ابزارهای مالی نوین، مقاله حاضر بر آن است تا ضمن تشریح ساختار آتی‌های یکسان، به بیان تفاو.

همه چیز درباره‌ی قرارداد آتی از صفر تا صد

فرض کنید می‌خواهیم کالایی را که هنوز در اختیار نداریم و یا فرایند تولید آن به اتمام نرسیده را بفروشیم، یا پیش‌بینی می‌کنیم که قیمت کالایی در آینده کاهش یا افزایش می‌یابد. در اینجا می‌توانیم از قرارداد آتی استفاده کنیم. قراردادهای آتی یکی از قراردادهای پرکاربرد و یکی از ابزارهای کاهش ریسک است که معاملات آن از سال ۱۳۸۷ در بورس کالای ایران افتتاح شده است. در این قراردادها طرفین معامله موظف می‌شوند که مقدار مشخصی از کالای دارای کیفیت معینی را در تاریخ اعلام شده معامله کنند. در ادامه به مزیت‌ها و اصطلاحات پرکاربرد و نیز شرایط معاملات قراردادهای آتی می‌پردازیم.

فلسفه معاملات آتی چیست؟

از سال‌های بسیار دور معاملات قرارداد آتی در بازارهای دنیا در حال انجام است و فلسفه وجودی قرارداد آتی ایجاد ابزاری جهت مدیریت ریسک تغییرات قیمت برای فعالین بازار است. ما در برابر این قرارداد متعهد می‌شویم که یک دارایی پایه مشخص با قیمت مشخص و در مکان تعیین شده کالای دارای کیفیت مشخص را بخریم یا بفروشیم.

به‌عنوان‌مثال شخصی در قالب قرارداد بورس کالای ایران متعهد می‌شود ۱۰۰ کیلوگرم پسته‌‌‌ی دارای کیفیت تعیین شده‌‌‌ای را در تاریخ تعیین شده‌ای خریداری کرده یا به فروش برساند.

مزیت قرارداد آتی چیست؟

ماهیت وجودی قراردادهای آتی کاهش ریسک ناشی از تغییرات قیمت است. این ابزار مدیریت ریسک به ما کمک می‌کند تا اگر پیش‌بینی برای تغییر قیمت‌ها داریم نه‌تنها از این تغییرات ضرر نکرده، بلکه منافعی نیز به دست آوریم و این امکان را برای هر دو طرف قرارداد فراهم می‌‌‌کند تا بتوانند برای آینده‌‌‌ی کسب‌وکار یا سرمایه‌‌‌گذاری خود برنامه‌‌‌ریزی مطلوب‌‌‌تری داشته باشند. برای مثال فرض کنید شخصی پیش‌بینی می‌کند که در آینده قیمت پسته افزایش خواهد یافت. او می‌تواند پسته را خریداری کرده و انبار کند و پس از مدتی که در نظر دارد آن را به فروش برساند. اما راه دیگر آن است که از قرارداد آتی استفاده کند. او با این قرارداد متعهد می‌شود چند ماه آینده پسته را خریداری نماید و بدین ترتیب تغییرات پسته در این چند ماه برای وی تفاوتی ندارد. زیرا با قیمت متعهد شده از قبل قراردادی برای آن منعقد کرده است.

یکی دیگر از مزیت‌های بازار آتی دوطرفه بودن این بازار است. در بازار آتی دارنده موقعیت تعهدی فروش در صورت کاهش قیمت‌ها و دارنده موقعیت تعهدی خرید در صورت افزایش قیمت‌ها سود خواهند کرد. همچنین امکان بهره‌‌‌گیری از ضریب اهرمی نیز در این بازار فراهم است و بسته به شرایط سرمایه‌‌‌گذاران می‌‌‌توانند از آن استفاده نمایند.

تضمین قرارداد آتی

سازمان بورس، برای آنکه این قرارداد انجام شود و طرفین معامله طبق قراردادشان عمل کنند تضمینی ایجاد کرده است. به این تضمین، حساب عملیاتی می‌گویند. حساب عملیاتی یا حساب در اختیار، حسابی است که به نام مشتری افتتاح می‌شود و برداشت از حساب تنها در اختیار بورس است. بورس بانک‌های مشخصی را تعریف کرده و شخص پس از واریز وجه در حساب می‌تواند معامله را انجام دهد. در صورت عمل به تعهدات مندرج در قراردادهای آتی سرانجام این وجه در اختیار معامله‌‌‌کنندگان قرارداد آتی قرار خواهد گرفت.

تسویه روزانه قرارداد آتی چیست؟

اگر بخواهیم یک تعریف ساده از تسویه روزانه قراردادهای آتی ارائه دهیم، جابه‌جایی وجه بین حساب‌های عملیاتی مشتریان در پایان هر روز معاملاتی، متناسب با تغییرات قیمت به‌منظور جلوگیری از امتناع طرفین از انجام قرارداد را تسویه روزانه قرارداد آتی می‌گوییم. این وجه از محل تضمینی که نزد حساب بانکی عملیاتی شخص هست، تأمین می‌گردد. در پایان هر روز معاملاتی باتوجه‌به قرارداد بسته شده و میانگین قیمت معاملات آن روز، قیمتی تحت عنوان قیمت تسویه روزانه تعریف می‌شود. قیمت تاریخچه قرارداد آتی تسویه روزانه قیمتی است که جهت تسویه روزانه قرارداد آتی توسط سازمان بورس محاسبه و اعلام می‌گردد. این قیمت میانگین وزنی قیمت درصدی از آخرین معاملات انجام شده در آن روز است.

• اخطار وجه تضمین

در صورت کاهش موجودی حساب عملیاتی به کمتر از ۷۰ درصد وجه تضمین اعلام شده، مشتری اخطاریه افزایش وجه تضمین دریافت خواهد کرد. در صورت دریافت اخطاریه افزایش وجه تضمین مشتری می‌بایست موجودی حساب خود را تا میزان وجه تضمین اعلام شده افزایش دهد یا نسبت به کاهش موقعیت‌های تعهدی خود اقدام نماید.

• بستن موقعیت خرید یا اخذ موقعیت معکوس

کارگزاری به‌صورت لحظه‌ای و بر اساس قیمت تسویه لحظه‌ای، تضمین مشتری را چک می‌کند و در صورت عدم وجود موجودی کافی در حساب عملیاتی، می‌تواند اخطاریه افزایش وجه تضمین را صادر نماید. درصورتی‌که حساب شارژ نشود باید موقعیت باز خود را ببندد. بستن موقعیت خرید (اخذ موقعیت معکوس) به حالتی گفته می‌شود که مشتری می‌بایست یک سفارش فروش در همان نماد ارسال نماید و در صورت انجام معامله، موقعیت خرید وی بسته خواهد شد.

سررسید قرارداد آتی

هنگامی‌که سررسید قرارداد آتی فرامی‌رسد درصورتی‌که شخص موقعیت تعهدی فروش داشته باشد باید به میزان اندازه قراردادهای خود، مالک گواهی سپرده همان کالای تعیین شده در قرارداد باشد و درصورتی‌که شخص دارای موقعیت تعهدی خرید باشد، باید به میزان ارزش روز قراردادهای خود در حساب عملیاتی موجودی کافی داشته باشد.

نکول در قرارداد آتی چیست؟

همان‌طور که گفتیم، شخص در روز سررسید قرارداد باید مالک گواهی سپرده کالا یا دارای موجودی عملیاتی باشد. اگر موجودی حساب عملیاتی شخص کافی نباشد یا گواهی‌های سپرده کالا خریداری نشده باشد یا کالا را به انبار تحویل نداده باشد و گواهی سپرده دریافت نکرده باشد، این به معنای نکول شخص است.

نکول به معنای عدم انجام تعهدات مشخص شده در قرارداد توسط هر یک از طرفین قرارداد است. اگر شخصی در قرارداد خویش نکول کند طبق قوانین باید خسارت پرداخت کند و علاوه بر پرداخت خسارت باید تسویه روزانه همان روز را نیز پرداخت نماید. همچنین دو سر کارمزد معاملات نیز بر عهده وی خواهد بود.

آربیتراژ در قرارداد تاریخچه قرارداد آتی آتی

به خریدوفروش هم‌زمان در دو بازار برای بهره‌گرفتن از تفاوت قیمت بین دو بازار به‌منظور کسب سود آربیتراژ گفته می‌شود. آربیتراژ گران با بررسی قیمت محصولی در بازار و اضافه‌کردن قیمت فرصت پول و انبارداری بررسی می‌کنند که آیا این محصول در معاملات آتی قیمت بالاتری دارد یا خیر. در صورت تفاوت قیمت می‌توانند آن را به‌عنوان سود شناسایی کنند.

آیا برای معاملات آتی به کد معاملاتی مخصوص نیاز داریم؟

برای انجام این معاملات نیاز به کد معاملاتی وجود دارد. بازار مشتقه و بازار بورس کالای ایران دارای کد مخصوص به خود است. کد معاملات مشتقه در بورس کالا با کد سهام‌داری متفاوت بوده و جهت دریافت این کد باید به کارگزاری‌های دارای مجوز فعالیت در این بازار مراجعه نمایید. برای مشاهده لیست کارگزاری‌های مجاز می‌توانید به سایت بورس کالای ایران به آدرس www.ime.co.ir مراجعه نموده و پس از احراز هویت و دریافت مدارک شما کد معاملاتی خود را دریافت نمایید.
در همین هنگام به یک بانک مرتبط با کارگزاری و بورس کالایتان مراجعه کرده و یک حساب عملیاتی افتتاح می‌کنید که اجازه برداشت از آن ندارید.

جمع‌بندی

در این نوشتار با مزیت‌های قراردادهای آتی آشنا شدیم. قراردادهای آتی برای افرادی که می‌خواهند ریسک ناشی از تغییرات قیمت را کم کنند و یا پیش‌بینی خوبی از تغییرات قیمت کالایی در آینده را دارند بسیار کاربردی است. سازمان بورس کالای ایران نیز شرایط خوبی را برای طرفین معامله فراهم نموده تا سرمایه‌گذاران و نیز صاحبان کالا بتوانند در شرایط سالم و تحت نظارت اقدام به معامله نمایند.

قرارداد آتی چیست؟ نحوه معامله و اصطلاحاتی که باید بدانید

قراردادهای آتی یکی از روش‌های پر‌طرفدار معامله در بستر بازار بورس در تمام جهان هستند که از طریق آن‏ها می‎شود سود و منفعت زیادی کسب کرد. اما چقدر درمورد نحوه انجام معاملات آتی اطلاعات و از قوانین آن‎ها آگاه هستید؟ ما در این مقاله از فینتو تلاش کرده‎ایم هر آنچه که لازم دارید در مورد قراردادهای آتی بدانید را به زبان ساده و روان برایتان آماده کنیم.

قرارداد آتی چیست؟

قراردادهای آتی انواعی از معامله در بازار بورس هستند که در تاریخچه قرارداد آتی آن فروشنده کالا متعهد می‎شود که میزان مشخصی از یک کالا را با قیمت از پیش تعیین شده و کیفیت مشخصی، در آینده به خریدار تحویل دهد و خریدار نیز مبلغ قرارداد را در آینده و هنگام تحویل پرداخت می‎‎کند. قراردادهای آتی ریسک افزایش قیمت در آینده را برای خریداران آن کالا کاهش می‎دهند. به طور مثال اگر یک تولیدی یا کارخانه به میزان مشخصی پسته یا نفت خام احتیاج داشته باشد و حدس می‎زند که این کالا در سه ماه آینده دچار افزایش قیمت خواهد شد، می‎تواند آن را در معاملات آتی با قیمت فعلی روز و با پرداخت پیش پرداخت خرید کند و سه ماه آینده ( یا هر مدت زمان دیگری که در قرارداد توافق شده) با پرداخت همان قیمتی که از پیش تعیین شده، تحویل بگیرد. بسیاری دیگر نیز بدون اینکه در حقیقت به یک کالا نیاز داشته باشند در معامله‎های آتی شرکت می‎کنند و پس از رسیدن به سود مد نظرشان کالا یا اوراق را واگذار می‎کنند. بورس شیکاگو و بورس تجاری شیکاگو از بزرگ ترین بازارهای بورس جهان هستند که قرارداد آتی در آن‎ها انجام می‎شود. همچنین بزرگ‎ترین بازار بورس‎های اروپا نیز بورس اوراق اختیار و قراردادهای آتی بین المللی لندن(LIFFOE) و بورس یورکس(Eurex) هستند.

چه کالاهایی در بازار بورس ایران جزو قرارداد آتی هستند؟

در ایران معامله قراردادهای آتی در آذر ماه سال 87 و با پیش فروش سکه آغاز شد و اکنون شامل موارد گسترده‎تری است. قراردادهای آتی به دو دسته زیر تقسیم می‎شوند:

قراردادهای آتی برای سهام و شاخص

این نوع از قراردادها برای اوراق بهادار، سهام و ارز انجام می‎شوند و در سالهای اخیر ارز دیجیتال هم به آن‎ها اضافه شده که حسابی پر طرفدار است. این نوع قراردادهای آتی با نام قرارداد آتی مالی هم شناخته می‎شوند.

قراردادهای آتی برای کالاهای فیزیکی

در این نوع از قرارداد، همانگونه که از نامش هم پیداست کالاهای فیزیکی مثل طلا، شمش، سکه، نفت خام، زعفران، پسته، زیره و انواع فلزات گران‎بها معامله می‎شود.

ویژگی‎های قرارداد آتی چیست؟

مشخصاتی که در یک قرارداد آتی وجود دارند شامل موارد زیر هستند:

• دارایی پایه و مشخصات کالا: در قراردادهای آتی به کالای که قرار است مورد معامله قرار بگیرد، دارایی پایه می‎گویند.
• اندازه قرارداد آتی: این مورد مشخص کننده حجم یا مقداری از کالا است که قرار است مورد معامله قرار بگیرد. اندازه قرارداد همیشه توسط سازمان بورس تعیین می‎شود و خریداران می‎توانند مضرب‎های صحیحی از همین مقدار را انتخاب و خریداری کنند.
• تاریخ سررسید: تاریخ سررسید بیانگر زمان دقیق انجام و تحویل معامله است که توسط سازمان بورس تعیین می‎شود.
• وجه تضمین: مبلغی که هر دو طرف قرارداد موظف هستند آن را به عنوان پیش پرداخت در یک حساب عملیاتی واریز کنند و امکان برداشت از آن فقط در اختیار سازمان بورس است که در ادامه به طور مفصل به آن پرداخته‎ایم.
• و موارد دیگری مثل: حداکثر سهم هر سفارش، جرایم و کارمزد، حداکثر حجم هر سفارش، سقف مجاز موقعیت‎های باز، تحویل و مهلت گواهی آمادگی تحویل

چگونه در قراردادهای آتی شرکت کنیم؟

برای اینکار ابتدا لازم است که به کارگزاری مراجعه کرده و کد معاملات مشتقه را دریافت کنید. توجه کنید که کد معاملات مشتقه با کد سهام (کد معاملات بورسی) متقاوت است و اگر کد سهام دارید نمی‎توانید با آن وارد بازار قراردادهای آتی شوید.

پس از طی کردن مراحل احراز هویت و دریافت کد معاملات مشتقه لازم است که یک حساب بانکی در یکی از بانک‎هایی که طرف قرارداد سازمان بورس است افتتاح کنید که به آن حساب عملیاتی یا حساب در اختیار می‎گویند. زیرا امکان برداشت از این حساب فقط در اختیار سازمان بورس است و درصورتیکه در شرایط مختلف شخص مایل به برداشت از این حساب باشد، لازم است توسط کارگزاری درخواستش را به سازمان بورس ارائه دهد و در صورت تایید انتقال وجه انجام خواهد شد.

پس از افتتاح حساب می‎توانید در معامله‎های قرارداد آتی شرکت کنید. همانطور که پیش از این اشاره کردیم وقتی کالا یا سهامی در بازار آتی معامله می‎شود هر دو طرف معامله موظف هستند که درصد مشخصی را که توسط سازمان بورس تعیین شده به همان حساب عملیاتی که افتتاح کرده‎اند به عنوان وجه تضمین واریز کنند. هنگام سررسید قرارداد فروشنده و خریدار هر دو باید فرم آمادگی تحویل را پر کند سپس خریدار مبلغ قرارداد را به همان حساب در اختیار بورس واریز می‎کند و فروشنده نیز کالا را تحویل می‎دهد( به صورت گواهی سپرده بورسی یا به صورت فیزیکی).

لیست کالاهای قرارداد آتی و قیمت و حجم معامله آن‎ها را می‎توانید از طریق لینک زیر که متعلق به سازمان بورس است را بررسی نمایید:

وجه تضمین طی نوسانات روز بازار می‎تواند تغییر کند!

با یک مثال ساده این موضوع را برایتان توضیح می‎دهیم. تصور کنید که شما 100 کیلو زیره را به قیمت کیلویی 100 هزار تومان معامله کرده‎اید، سازمان بورس هم از شما به عنوان خریدار و هم از فروشنده 20% از مبلغ کل معامله یعنی 2 میلیون تومان وجه تضمین دریافت کرده است. در سازمان بورس در پایان هر روز معاملاتی میانگین قیمت هر کالا محاسبه می‎شود، در صورتی که به طور مثال میانگین قیمت زیره امروز 103 هزار تومان برآورد شده باشد یعنی شما به عنوان خریدار 3هزار تومان در تاریخچه قرارداد آتی هر کیلو سود کرده‎اید و فروشنده ضرر کرده است. در این حالت مبلغ 300هزار تومان از وجه تضمین فروشنده به حساب شما واریز خواهد شد. امکان وقوع عکس این اتفاق نیز وجود دارد. در صورتی که به طور مثال میانگین قیمت معامله روز زیره از 100 تومان به 98 تومان کاهش پیدا کند، در این صورت فروشنده 2هزار تومان در هر کیلو سود کرده و مبلغ 200 هزارتومان از وجه تضمین شما به حساب او واریز خواهد شد. این روند تا موعد سررسید قرارداد و تحویل کالا ادامه خواهد داشت. اما در صورتی که وجه تضمین هر کدام از طرفین قرارداد به کمتر از 70% کاهش پیدا کند از طرف سازمان بورس اخطاریه‎ای به او ابلاغ خواهد شد تا مبلغ کسری را واریز نماید و مبلغ مجددا به همان میزان وجه تضمین اولیه برسد.

اصطلاحات خرید و فروش در قرارداد آتی

نکول : در صورتی که هر یک از طرف‎های قرارداد به تعهدهایی که در قرارداد آتی ذکر شده عمل نکند، نکول صورت گرفته است. در این حالت شخص موظف است که هم کارمزد تسویه و تحویل از جانب خودش و طرف دیگر قرار داد را بپردازد و هم یک درصد از ارزش کل قرارداد را به عنوان جریمه به طرف دیگر قرارداد پرداخت کند.

در صورتی که خریدار در روز سررسید و تا مدت زمان 15 دقیقه بعد از پایان جلسه معاملاتی، مبلغ قرارداد را به حساب واریز نکند یا فرم آمادگی تحویل را ثبت نکند، نکول کرده و فروشنده نیز مجاز است گواهی سپرده خود را روز بعد در بازار عرضه کند. اینکه فروشنده از این نکول سود می‎کند یا ضرر بستگی به قیمت فروش کالا در روز بعدی دارد.

آربیتراژ: آربیتراژ یک کلمه با ریشه فرانسوی است و در دنیای اقتصاد به معنی سود کردن از تفاوت قیمت بین دو یا چند بازار است. در قراردادهای آتی بسیاری از اوقات افراد از این روش سود می‎کنند. به این ترتیب که به طور مثال ممکن است قیمت بازار زیره کیلویی 104 هزار تومان با احتساب هزینه‎های جانبی مثل نگهداری یا انبارداری باشد اما قیمت معامله آن در بازار آتی 107 هزار تومان باشد. در این حالت شخص با خرید زیره از بازار آزاد و فروش آن در بازار آتی 3هزارتومان در هر کیلو سود می‎کند.

نوسان گیری(speculator) یا سفته باز: این اصطلاح به افرادی اطلاق می‎شود که به طور کلی به دنبال خرید یا فروش کالا نیستند بلکه تنها از نوسان قیمت سود می‎کنند. به طور مثال زیره کیلویی 104 هزار تومان در بازار آتی معامله می‎شود و این افراد پیش بینی می‎کنند که قیمت آن افزایش پیدا خواهد کرد. در این حالت زیره را خریداری کرده و پس از گران شدن آن را عرضه می‎کنند. به طور برعکس اگر احتمال کاهش قیمت در آینده را بدهند، پیش از شروع کاهش قیمت کالا را می‎فروشند.

ویژگی قرارداد آتی چیست؟

شفافیت قیمت

انجام معاملات آتی برای تمام شرکت کنندگان به صورت مساوی و عادلانه قابل انجام است و کارگزاری‎ها سفارش‎های ثبت شده‎ی مشتریان را در سامانه معاملاتی ثبت می‎کنند. معاملات ثبت شده بر اساس اولویت‎های قیمتی انجام می‎شوند و در صورتی که قیمت‎ها برابر باشند بر اساس تاریخچه قرارداد آتی اولویت زمانی انجام می‎شوند.

از آنجایی که هدف اصلی معاملات آتی ایجاد یک بازار عادلانه و منسجم و با قیمت مشخص است، به منظور جلوگیری از سوءاستفاده‎های احتمالی، بورس‎ها و کارگزاری ها خود حق انجام معامله ندارند و در واقع مسئولیت آن‎ها ثبت سفارش مشتری‎ها به منظور کمک به تحقق اهداف بازار آتی است.

اهرمی بودن قراردادهای آتی

اهرم مالی پرریسک ترین ویژگی قراردادهای آتی است. این ویژگی به معامله‎گران این فرصت را می‎دهد که با یک مبلغ اولیه کم وارد بازار شوند و معامله ای را انجام دهند و در پایان قرارداد به اندازه کل مبلغ قرارداد سود یا ضرر کنند. درست مثل یک اهرم که با کمک آن می‎شود با نیرویی کم، یک ابزار سنگین را جا به جا کرد.

ریسک کمتر نسبت به معاملات نقدی

نقد شوندگی بالا

معامله ‎های قراردادهای آتی به صورت پیش‎فروش هستند و فروشنده هنگام موعد سررسید در صورتی که نیاز به تحویل کالا باشد می‎تواند کالا را به صورت فیزیکی از بازار تهیه کند. این ویژگی میزان نقد شوندگی معامله را تا حد زیادی افزایش می‎دهد.

در این مقاله از فینتو سعی کردیم تا مفاهیم و توضیحاتی که نیاز هست تا درباره قراردادهای آتی بدانید را توضیح دهیم. اما فراموش نکنید با وجود اینکه معاملات قراردادهای آتی از پر سودترین و پر رونق ترین معاملات بورسی در تمام جهان هستند احتیاج به شناخت کافی از بازار و نوسانات احتمالی قیمت کالای مورد معامله دارند. پیشنهاد میکنیم اگر تجربه کافی درباره کالایی که علاقه مند به معامله آن هستید ندارید با مشاوران قابل اعتماد کارگزاری‎ها یا افرادی که در زمینه انجام قراردادهای آتی باتجربه هستند مشورت کنید.

در این مقاله تلاش کردیم تا در خصوص ویژگی مهم نرم‌‌افزار حسابداری ابری فینتو، یعنی دسترسی به کسب و تاریخچه قرارداد آتی کارها در یک پنل را در اختیارتان قرار دهیم. همانطور که میدانید استفاده از این قابلیت نیاز شما به چندین نرم افزار حسابداری را برطرف و کار شما را تا تحت بسیار زیادی راحت می‌کند. نرم افزار حسابداری ابری فینتو همراه قابل اعتماد برای کسب و کار‌های شماست.

آتی پسته چیست؟+ (آموزش معاملات آتی پسته)

آغاز به کار قرارداد آتی پسته در بازار بورس کالا در تاریخ ۲۱ مهر سال ۹۸ بود. برای شروع این معاملات بورس کالا اهرم ۱۰ (اهرم آتی پسته) را انتخاب کرد که موردتوجه بسیاری از معامله گران این بازار قرار گرفت. فعالان در این بازار به‌عنوان خریدار موفق شدند در روزهای ابتدای بیش از ۱۰۰ درصد سود کسب کنند. ما در این مقاله از آموزش معاملات آتی پسته می‌خواهیم در مورد آتی پسته، کارمزد آتی پسته، اهرم آتی پسته و موضوعات مرتبط با آن صحبت کنیم. پیش از آنکه موضوع اصلی را موردمطالعه قرار دهید، باید بدانید که آتی پسته، مخفف مجموع تمام قراردادهای آتی است.

قرارداد آتی پسته بیانگر چیست؟

باغداران و صادرکنندگان پسته می‌توانند با استفاده از قراردادهای آتی پسته به‌عنوان یک ابزار مناسب، نوسانات قیمت‌ها و فراز و نشیب آن را بررسی کنند و میزان ریسک آن را مورد ارزیابی قرار دهند. البته قراردادهای آتی پسته تنها مختص پسته کاران و صادرکنندگان نمی‌باشند، بلکه تمامی افرادی که می‌خواهند ریسک کنند و با حضور در یک بازار دوطرفه، به خریدوفروش و معامله بپردازند می‌توانند قراردادهای آتی پسته را بررسی کنند.

در حقیقت اگر باغداران پسته، پیش از برداشت محصولات خود، برای کاهش قیمت آن در فصل برداشت نگرانی داشته باشند، می‌توانند با در نظر گرفتن قراردادهای بازار آتی پسته برای قیمت‌گذاری پسته خود پیش از برداشت اقدام کنند. از طرف دیگر، ممکن است مصرف‌کننده تاریخچه قرارداد آتی نگران افزایش قیمت پسته در سال آینده باشد، درنتیجه می‌تواند با توجه به قراردادهای آتی پسته، قیمت خرید خود را در آینده تعیین کند.

به‌عبارتی‌دیگر قرارداد آتی پسته قراردادی که توسط طرفین معامله امضاء می‌شود که بر اساس آن هرکدام از طرفین معامله تعهد می‌دهند که در تاریخ مقرر در چند ماه آینده، مقدار تعیین‌شده پسته را با قیمت مشخص معامله کنند.

آموزش معاملات آتی پسته (انجام قراردادهای آتی پسته)

در قراردادهای آتی پسته، پرداخت پول توسط طرفین معامله در آینده انجام می‌گیرد؛ بنابراین لزومی ندارد که طرفین معامله هنگام امضای قرارداد حتماً پولی را پرداخت کنند. این امر موجب می‌شود که فروشنده باوجود نداشتن پسته و خریدار با نداشتن مبلغ موردنیاز جهت خرید پسته، قرارداد را بین خود امضا کنند.

با توجه به این‌که احتمال می‌رود که طرفین معامله پس از امضای قرارداد به تعهد خود پایبند نباشند؛ یعنی خریدار هزینه موردنیاز را برای خرید پسته واریز نکند و یا فروشنده محصول را برای خریدار ارسال نکند. هر دو نفر مبلغی را به‌عنوان وجه تضمین آتی پسته به بورس کالا اختصاص می‌دهند. میانگین وجه تضمین آتی پسته معادل ۲۰ درصد از کل ارزش معامله است.

بنابراین خریدار و فروشنده پسته می‌توانند به‌واسطه انجام معاملات قراردادهای آتی پسته در بازار بورس، خریدوفروش پسته را برای چند ماه آینده انجام دهند، اما باید وجه تضمین آتی پسته را در اختیار بازار بورس قرار دهند.

وجه تضمین اولیه جهت انجام تعهدات در قرارداد طرفین

وجه تضمین آتی پسته مبلغی است که بورس برای ایفای تعهدات مشتریان از آن‌ها دریافت می‌کند. میزان وجه تضمین در مشخصات قرارداد آتی مشخص می‌شود. وجه تضمین همواره ثابت نیست و با توجه به نوسانات قیمت قرارداد آتی دارایی پایه تغییر می‌کند. طرفین معامله پس از دو روز کاری متوجه مبلغ وجه تضمین معامله در بورس کالا خواهند شد. پیش از آنکه سفارش مشتری ثبت شود، کارگزار باید از واریز وجه تضمین توسط مشتریان اطمینان حاصل کند.

آموزش معاملات آتی پسته و مشخصات قرارداد بازار آتی پسته چیست؟

هرکدام از قراردادهای آتی که بر روی یک دارایی انجام می‌شوند، دارای مشخصاتی هستند. در حقیقت مشخصات آتی هر دارایی پایه، مهم‌ترین ویژگی‌های آن قرارداد آتی هستند. دارایی پایه در این قرارداد آتی، پسته است.

واحد قیمت و اندازه قرارداد

سفارش‌ها ثبت‌شده مشتریان که بر روی تابلو معاملات درج می‌شود، بر اساس ریال و به ازای هر کیلوگرم پسته خواهد بود؛ یعنی قیمت‌هایی را که به‌عنوان سفارش روی تابلوی معاملاتی مشاهده می‌کنید، تنها قیمت یک کیلوگرم تاریخچه قرارداد آتی پسته است. با توجه به اینکه اندازه هر قرارداد معادل ۱۰۰ کیلوگرم پسته است، اگر فردی یک قرارداد آتی پسته را با قیمت یک‌میلیون ریال خریداری کند، یعنی ۱۰۰ کیلوگرم پسته را به ازای هر کیلو یک‌میلیون ریال خریداری کرده و در حقیقت ارزش قرارداد آتی او معادل صد میلیون ریال یا ۱۰ میلیون تومان است.تاریخچه قرارداد آتی

بیشترین حجم در هر سفارش

حداکثر حجم سفارشی که مشتری می‌تواند در سیستم معاملاتی ثبت کند، ۲۵ قرارداد است؛ یعنی در هر سفارش امکان ثبت ۲۵ قرارداد، معادل ۲۵۰۰ کیلوگرم پسته وجود دارد. مشتریان برای تعداد موقعیت‌های تعهدی باز خود سقف مجازی دارند که بر اساس آن مشتری حقیقی می‌تواند تا حدود ۲۵۰ قرارداد در هر نماد تاریخچه قرارداد آتی معاملاتی داشته باشد. ساعات و روزهای انجام معامله در بورس توسط هیات مدیره بورس مشخص می‌شود. معمولاً قرارهای آتی بورس در یک جلسه معاملاتی در روزهای شنبه تا پنجشنبه از ساعت ۱۰ تا ۱۵ است.

کارمزد آتی پسته

کارمزد آتی پسته، معاملات قرارداد به‌صورت درصدی از ارزش محاسبه می‌شود. در زمان آغاز معاملات قراردادهای آتی پسته، به‌منظور حمایت از کالای کشاورزی، برای کارمزد معاملات آتی پسته تخفیف در نظر گرفته می‌شود. درنهایت مشتریان از پرداخت کارمزد معاملات به بورس کالا معاف خواهند بود. کارمزد آتی پسته بر اساس آخرین قیمت تسویه، به کارگزار و بورس کالا تعلق می‌گیرد.

انجام معاملات برای فعالان بازار آتی پسته چه مزایایی دارد؟

یکی از مهم‌ترین مزایای قراردادهای آتی پسته برای سرمایه‌گذاران در مقایسه با بازار نقدی، وجود اهرم آتی پسته است. چراکه معاملات قراردادهای آتی پسته ریسک بالایی را می‌پذیرد و البته فرصتی را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند که سود زیادی را به دست آوردند. بدین‌صورت که سرمایه‌گذار می‌تواند با حداقل سرمایه‌ای که دارد، اقدام به خرید دارایی‌های زیادی کند و یک قرارداد آتی داشته باشد.

در قراردادهای آتی برای اینکه سرمایه‌گذار بتواند قرارداد آتی خود را به فروش برساند، نیازی به مالکیت ندارد و با پیش‌فروش می‌تواند یک قرارداد آتی را در بازار بفروشد و در صورت نیاز به تحویل، آن را از بازار نقدی تهیه کند. به همین علت میزان نقد شوندگی را تا حد زیادی افزایش می‌یابد.

نتیجه‌گیری برای آموزش معاملات آتی پسته

باغداران و صادرکنندگان پسته می‌توانند به‌منظور بهینه‌سازی و کاهش ریسک نوسانات قیمت، از قراردادهای بازار آتی پسته استفاده کنند. با توجه به این‌که هدف اصلی صادرکنندگان و مصرف‌کنندگان از قرارداد آتی پسته پوشش و بهینه کردن نوسانات ریسک است، اما سهمی که از معاملات بازار آتی پسته به آن‌ها تعلق می‌گیرد کم است. بیشترین کارمزد معاملات آتی پسته به نوسان گیران تعلق می‌گیرد.(برای اینکه بهترین فیلترهای نوسان گیری بورس را داشته باشید حتما به این مقاله مراجعه کنید)

در این مقاله به موضوعات مختلف پیرامون قرارداد آتی پسته پرداختیم و تمامی مباحث آن را در قالب آموزش معاملات آتی پسته ارائه کردیم.میداس سرمایه دوره آموزشی بازار آتی نقره، زعفران، پسته و زیره را دارد که میتوانید به این صفحه مراجعه نموده و اطلاعات لازم را کسب نمایید.

امیدواریم که این مطالب برای شما مفید واقع‌شده باشد. هم‌اکنون می‌توانید نظرات و پیشنهاد‌ها خود را درباره بازار آتی پسته و قرارداد آن برای ما ارسال کنید.

تاریخچه بورس کالا

بورس کالای ایران ( Iran Mercantile Exchange ) به داد و ستد نقد، نسیه و سلف انواع محصولات صنعتی و کشاورزی در ایران می‌پردازد و راه‌اندازی معاملات ابزارهای مشتقه و به ویژه قراردادهای آتی را در برنامه‌های پیش روی خود دارد.

نیاز به ایجاد بازار شفاف جهت تسهیل معاملات و کشف نرخ قیمت کالاهای اساسی و مواد اولیه واسطه‌ای بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا، ایجاد ابزارهای مدیریت ریسک قیمت و تأمین مالی بازار کالایی و تضمین تعهدات طرفین معامله به منظور دستیابی به اثرات مثبت این مهم در توسعه اقتصادی، دولت و مجلس شورای اسلامی را بر آن داشت تا بستر قانونی لازم جهت تأسیس و راه اندازی بورس‌های کالایی را در ایران فراهم سازند. در پی این امر، سازمان کارگزاران بورس فلزات تهران در شهریور ماه سال 82 به عنوان اولین بورس کالای کشور فعالیت خود را آغاز کرد و پس از آن نیز سازمان کارگزاران بورس کالای کشاورزی در شهریور ماه سال 83 شروع به فعالیت نمود.

به لحاظ عملیاتی سابقه بورس کالای ایران به دو سازمان مجزا برمی‌گــردد، سازمان کارگــزاران بــورس فلــزات تهــران، که در شهریور ماه سال 1382، به عنوان اولین بورس کالای کشور فعالیت خــود را آغاز کــرد و همچنیــن ســازمان کارگزاران بــورس کالای کشاورزی، که در شــهریور ماه سال 1383 شروع به فعالیت نمود.

شــرکت بــورس کالای ایران به موجــب ماده 58 قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایــران مصوب آذرمــاه 1384 به عنوان یک شرکت جدید و کاملا مستقل از ادغام سازمان‌های کارگزاران بورس فلزات تهــران و بورس کالای کشــاورزی ایــران، در تاریخ 1386/05/02 تحــت شــماره 301984 نزد اداره ثبت شرکت ها مؤسســات غیرتجاری تهران به ثبت رســید و پس از پذیره نویسی در 4 گروه سهامداری و برگزاری مجمع عمومی، از ابتدای مهرماه سال 1386 فعالیت خــود را آغاز کرد. در حــال حاضر مرکز اصلی شــرکت در تهران، خیابان آیت ا… طالقانی، نبــش خیابان بندر انزلی پلاک 351 واقع شــده است. شرکت از تاریخ 1390/07/12 جزء بازار پایه فرابورس پذیرفته شده و طبق ضوابط سازمان بورس و اوراق بهادار از جمله شرکت های ثبت شده نزد سازمان می باشد ضمناً در تاریخ 1395/05/02 سهام شرکت بورس کالای ایران براســاس مصوبه هیأت پذیرش فرابورس ایــران در بازار پایه الف فرابورس ایران پذیرفته شــد. بر اساس این مصوبه معاملات سهام دسته سایر اشخاص شرکت بورس کالای ایران در تابلوی پایه الف فرابورس ایران انجام می‌گردد.

بدین ترتیب هم اکنون بورس کالای ایران با بیش از یک دهه تجربه، بستری مناســب برای معامات انواع محصولات صنعتی و معدنی ، محصولات پتروشــیمی و فراورده های نفتی و محصولات کشــاورزی در قالب قراردادهای نقد، نسیه، سلف و کشف پریمیوم در بــازار معامات کالای فیزیکی و بازار فرعی فراهم کرده اســت. همچنیــن در این بــورس، معامات ابزارهای نویــن مالی ازجمله قرارداد آتی، قرارداد اختیار معامله، گواهی ســپرده کالایی، سلف موازی استاندارد و صندوق های تاریخچه قرارداد آتی کالایی بر روی کالاهای مختلف در حال انجام می باشند.

تاریخچه سیر تکاملی سازمان بورس کالای ایران

1382: آغاز فعالیت سازمان کارگزاران بورس فلزات تهران

1383: آغاز فعالیت سازمان کارگزاران بورس کالای کشاورزی

1386: ادغام ســـازمان های کارگزاران بورس فلـــزات تهران و بورس کالای کشاورزی ایران

1390: پذیرش سهام بورس کالای ایران در بازار پایه فرابورس

1392: عضویت بورس کالای ایران در فدراسیون بورس های اوراق بهادار اروپایی و آسیایی (FEAS)

1392: راه اندازی اولین تالار معاملات اختصاصی

1393: انتشار اولین اوراق سلف موازی استاندارد

1393: شروع معاملات در بازار فرعی

1393: عضویت بـــورس کالای ایران در کمیته ایرانـــی اتاق بازرگانی بین المللی(icc)

1393: راه اندازی تالار معاملات کارگزاران

1394: راه اندازی معاملات گواهی سپرده سکه

1394: اجرای ماده 33 قانون افزایش بهره وری بخش کشـــاورزی و منابع طبیعی محصولات جو و ذرت

1395: پذیرش در بازار پایه الف فرابورس ایران

1395: راه اندازی معاملات گواهی سپرده زعفران

1395: راه اندازی معاملات اختیار معامله

1395: عضویت بـــورس کالای ایران در فدراســـیون جهانی بورس ها(WFE)

1396: پذیره نویسی اولین صندوق سرمایه گذاری کالایی

1396: راه اندازی معاملات گواهی سپرده پسته

1396: شـــروع معاملات مـــاده33 قانون افزایش بهـــره وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی محصول گندم

1396: راه اندازی معاملات کشف پریمیوم

1397: راه اندازی معاملات آتی زعفران

در حال حاضر: امکان انجام معاملات 179 کالای استراتژیک در قالب انواع و تحت نظارت، قراردادهای نقدی، سلف، نسیه، آتی و سلف موازی استاندارد در یک محیط شفاف صورت می‌گیرد.

لزوم تشکیل بورس کالا

1. نوسانات کاذب قیمت محصولات ناشی از ارتباط نامشخص و نا مناسب میان عرضه و تقاضا
2. عدم امکان مدیریت ریسک و محافظت از نوسانات آتی قیمت
3. فقدان یک نظام قیمت گذاری شفاف بر پایه تعال میان عرضه و تقاضا و نیاز بازار
4. نبود یک سیستم اجرایی و ناظر بر حسن انجام تعدات طرفین معامله
5. فقدان یک سیستم جمع آوری، پردازش و تحلیل اطلاعات و آمار تولید، واردات، صادرات و مصرف در جهت اطلاع رسانی به بازار و تصمیم گیری مطلوب
6. عدم هماهنگی میان بخش های تولیدی و بازرگانی در زمینه واردات ، صادرات و بازار مصرف

مزایای معاملات در بورس کالای ایران

معاملات در بورس کالای بورس ایران دارای مزایای بسیاری هستند که در ادامه بررسی می‌کنیم.