محاسبه قیمت مبنا

سلام دوستان. مریم هستم
از اردیبهشت 90 وارد بورس و بازار سهام شدم.
دوست دارم تجربیاتم رو چه در مورد خرید و فروش هایم و
چه مطالعاتم که به نظر خودم جالب اومدن اینجا بنویسم.
که هم برای خودم بمونه و هم دوستان بتونن استفاده کنن
امیدوارم بتونم کمکی به هموطنانم و دوستانم در این زمینه کرده باشم.
-------------------------------------------------------
1-دوستان عزیزم کامنتهای خصوصی نذارین که فرصت جوابدهی ندارم
و جواب رو زیر کامنت مینویسم و تایید میکنم چون کامنتها اکثرا آموزنده هستند.
2- در حد امکان وبلاگ رو مطالعه بفرمایید و
از پرسیدن سوالهایی که جوابش تو وبلاگ هست
و تکراری هست و چندین بار جواب دادم بپرهیزید
3- کامنتهای خصوصی حذف میشوند

حجم مبنا

حجم مبنا حداقل تعداد سهمی است که باید در یک روز مورد معامله قرار بگیرد تا قیمت پایانی سهم بتواند به بالاترین یا پایین‌ترین حد خود برسد و افت یا رشد بی رویه نداشته باشد. پر شدن حجم مبنا در تابلو به این معناست که نوسانات قیمت سهام در نتیجه‌ی خرید و فروش تعداد مشخصی (ده درصد از تعداد کل سهام در یک سال) از سهام شرکت صورت گرفته است.

چگونه حجم مبنا باعث تغییر قیمت سهام می شود؟

در صورتی که تعداد سهام معامله شده در یک سهم کمتر از حجم مبنا باشد به نسبت کمتر بودن از آن، تغییرات منفی قیمت لحاظ می‌شود. تنها در صورتی قیمت پایانی سهم می‌تواند در کف یا سقف قیمت روزانه قرار بگیرد که تعداد سهام جابجا شده در یک سهم به حجم مبنا رسیده باشد.

نحوه محاسبه حجم مبنا چگونه است؟

در اسفند سال 98 روش محاسبه حجم مبنا تغییر کرد و بر اساس تعریف جدید ارائه شده از سوی سازمان بورس بعد از پایان آخرین روز معاملاتی هر هفته حجم مبنا برای هفته آینده محاسبه می‌شود. برای محاسبه عدد 0.0004 در تعداد سهام شرکت ضرب می‌شود و پس از آن عدد به دست آمده در قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی هفته ضرب شده تا ارزش مبنا برای هفته آتی به دست بیاید.

مریم بورس

قیمت اسمی:
قیمت اولیه سهم در بازار اولیه است که در بازار بورس تهران 100 تومان ارزیابی شده است.

قیمت پایانی یا نهایی (closed) :

قیمت پایانی سهم که در پایان روز محاسبه میشود این قسمت میانگینی از قیمتهای مورد معامله شده آنروز بر اساس حجم مبنا می باشد.

حالا حجم مبنا چی هست؟

حداقل تعداد برگه سهامی که باید مورد معامله قرار گیرد تا سهم در پایان روز در قیمتی به ثبت برسد.

حجم مبنا برای کنترل رشد بی رویه قیمت سهام در سال 82 تصویب شد.و در سال 83 اساس بر این شد که 20% از سهام کل شرکت طی یکسال مورد معامله قرار بگیرد و روزهای کاری سال که 250 روز فرض شده بود که بر آن اساس حجم مبنای روزانه یک سهم 0.0008 تعداد کل سهام شرکت میشد.

برای درک بهتر مثالی میزنیم

فرض کنید سرمایه شرکتی 2میلیارد تومان میباشد

سوال: حجم مبنای این سهم چه میزان هست؟

2 میلیارد تومان (سرمایه شرکت) / 100 تومان (ارزش اسمی هر سهم) =

20 میلیون برگه سهم (تعداد کل سهام شرکت)

پس تعداد کل سهام شرکت 20 میلیون برگه سهم میباشد

حال میدانیم حجم مبنا 0.0008 این تعداد در روز میباشد پس:

20000000 (تعداد سهام شرکت) * 0.0008 = 16000

پس حجم مبنای روزانه این سهم 16000 برگ میباشد

حال قیمت سهمی روز قبل 2000 تومن بوده و امروز معاملات زیر برای این سهم اتفاق افتاده است قیمت نهایی آن چقدر خواهد شد؟

ساعت9: 4000 برگه به قیمت 1980

ساعت10: 1000 محاسبه قیمت مبنا برگه به قیمت 2020

ساعت 11: 2000 برگه به قیمت 2040

ساعت 12 :3000 برگه به قیمت 2100

برای محاسبه قیمت پایانی ابتدا میانگین وزنی میگیریم

41980 *4000= 7920000

و بعد جمع بالایی ها میشود 20320000 که بر تعداد کل برگه سهم که 10000 هست تقسیم میکنیم که میشود 2032

پس میانگین قیمت مورد معامله امروز 2032 تومان بوده اگر تعداد برگه مورد معامله به حد نصاب میرسید (از حجم مبنا بیشتر میشد) این قیمت به عنوان پایانی مورد قبول بود اما چون تعداد برگه سهام مورد معامله قرار گرفته ده هزار تا و حجم مبنا 40000 برگه میباشد پس از تناسب استفاده میکنیم

اگر 16000 برگه مورد معامله قرار میگرفت قیمت سهم 32تومان رشد میکرد در حالی که 10000 برگه مورد معامله قرار گرفته قیمت چقدر رشد میکند ؟

پس قیمت سهم 20 تومان رشد میکند پس قیمت نهایی میشود 2000تومان قیمت دیروز بعلاوه 20 تومان رشد امروز که عدد 2020 قیمت پایانی امروز محاسبه قیمت مبنا میشود

سلام دوستان. مریم هستم
از اردیبهشت 90 وارد بورس و بازار سهام شدم.
دوست دارم تجربیاتم رو چه در مورد خرید و فروش هایم و
چه مطالعاتم که به نظر خودم جالب اومدن اینجا بنویسم.
که هم برای خودم بمونه و هم دوستان بتونن استفاده کنن
امیدوارم بتونم کمکی به هموطنانم و دوستانم در این زمینه کرده باشم.
-------------------------------------------------------
1-دوستان عزیزم کامنتهای محاسبه قیمت مبنا خصوصی نذارین که فرصت جوابدهی ندارم
و جواب رو زیر کامنت مینویسم و تایید میکنم چون کامنتها اکثرا آموزنده هستند.
2- در حد امکان وبلاگ رو مطالعه بفرمایید و
از پرسیدن سوالهایی که جوابش تو وبلاگ هست
و تکراری هست و چندین بار جواب دادم بپرهیزید
3- کامنتهای خصوصی حذف میشوند

محاسبه قیمت مبنا

برای جلوگیری از سودجویی در بازارهای مختلف، قوانینی پایه‌گذاری می‌شوند. در بازار بورس نیز برای ایجاد فضای آرام، قوانینی وضع شده است. این قوانین چارچوبی است که به کمک آن تمام افراد موجود در چرخه معاملات بازار بتوانند با آرامش و با حداکثر امنیت به معامله بپردازند. یکی از ابزارهای حفظ امنیت در معاملات سهام، حجم مبنا است.

برای توضیح حجم مبنا ابتدا بهتر است انواع قیمت‌های سهام موجود در بازار بورس را بررسی کنیم. در تابلوی معاملات بازار بورس ایران دو قیمت برای هر سهام وجود دارد.

قیمت آخرین معامله: آخرین قیمتی که یک سهم روی تابلو بین خریدار و فروشنده معامله می‌شود، قیمت آخرین معامله است. به این صورت که حتی اگر یک سهام مورد معامله قرار بگیرد، قیمت معامله تغییر خواهد کرد و حجم معاملات در قیمت معامله تاثیری ندارد.

قیمت پایانی: قیمت پایانی یک سهم به میانگین قیمت‌های مورد معامله سهام در یک روز گفته می‌شود. حجم معاملات در قیمت پایانی کاملا تاثیر دارد.

در محاسبه قیمت پایانی سهم از حجم مبنا کمک گرفته می‌شود. در واقع برای محاسبه قیمت پایانی سهام، عدد حاصل از میانگین وزنی را متناسب با حجم مبنای تعیین‌شده برای آن سهام تعدیل می‌کنند.

به حداقل تعداد سهمی که باید در طول یک روز معامله شود تا قیمت پایانی آن سهم بتواند نوسان مثبت یا منفی داشته باشد، حجم مبنا گفته می‌شود. حجم مبنا ابزاری است که تنها در بورس ایران برای کمک به حفظ آرامش در معاملات از آن استفاده می‌شود. این ابزار در واقع باعث کاهش هیجانات کاذب قیمت سهام شرکت‌های بورسی شده و همچنین از افت یا رشد زیاد آن جلوگیری می‌کند. باید توجه داشت که در تعیین میزان حجم مبنا هیچ معامله‌گری دخالت نداشته و به‌طور خودکار توسط سامانه معاملات اندازه‌گیری می‌شود.

برای درک بهتر کارکرد حجم مبنا به مثال زیر توجه کنید:

فرض کنید حجم مبنای یک سهم، ۲۰۰۰۰۰ است. این سهم در ابتدای روز معاملاتی خود با صف خرید باز شده است و تنها ۱ سهم معامله شده است. در این صورت قیمت آخرین معامله سهم در ۵ درصد مثبت قرار دارد و قیمت پایانی صفر است. فرض کنید در ادامه حدود ۱۰۰۰۰۰ سهم معامله می‌شود. در این صورت قیمت آخرین معامله همچنان در ۵ درصد مثبت قرار خواهد داشت و قیمت پایانی سهم در ۲.۵ درصد مثبت قرار خواهد گرفت. زیرا به اندازه نصف حجم مبنا معامله صورت گرفته است. با این توصیف اگر ۲۰۰۰۰۰ سهم معامله شود. قیمت پایانی سهم در ۵ درصد مثبت قرار خواهد گرفت.

افزایش حجم مبنا در بورس+نحوه محاسبه

شیوه محاسبه حجم مبنا، با توجه به افزایش ارزش معاملات در اکثر نمادهای بورس اوراق بهادار تهران و با هدف ارتقاء سطح کارآمدی مدل محاسباتی حجم مبنا و بر اساس تقاضای بورس اوراق بهادار تهران و همچنین مصوبه هیأت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار و شورای عالی بورس از امروز(١٢اسفند) تغییر کرد.

به گزارش ایسنا، حجم مبنای کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، در ١٠هزار سهام شرکت است؛ به شرطی که حداقل ارزش مبنا برای تمامی شرکت‌ها برابر با ۵۰ میلیارد ریال و حداکثر ارزش مبنا برای شرکت های با سرمایه ۲۰ محاسبه قیمت مبنا هزار میلیارد ریال و بالاتر، ۱۲۰ میلیارد ریال و برای شرکت‌های با سرمایه کمتر از ۲۰ هزار میلیارد ریال، ۱۰۰ میلیارد ریال باشد.

تعداد حجم مبنای هر سهم براساس قیمت پایانی سهم در آخرین روز معاملاتی هر هفته محاسبه و از اولین روز معاملاتی هفته بعد اعمال می شود.

همچنین در صورت اقدامات شرکتی تغییرات حجم مبنا براساس مقررات و با رعایت نصاب های این مصوبه محاسبه و اعمال می شوند.

نحوه محاسبه حجم مبنا در فرابورس

همچنین از امروز حجم مبنا برای تمامی شرکت‌های بازارهای اول و دوم فرابورس ایران معادل چهار در ١٠ هزار تعداد سهام هر شرکت اعمال می‌شود.

بر اساس این گزارش، کارشناسان بر این باورند که تغییر نحوه محاسبه حجم مبنا با توجه به شرایط کنونی بازار سرمایه، مخصوصا برای سهم های کوچکی که پیش از این با ارزش معاملات روزانه کم، حداکثر رشد قیمتی مجاز روزانه را تجربه می‌کردند اقدام مثبتی است.

البته این موضوع بیشتر روی سهام فرابورسی که پیش از این حجم مبنا نداشت تاثیرگذار است.

حجم مبنا در بورس

در هر بازاری کسب و کارهای فراوانی وجود دارد و با به وجود آمدن هر نوع کسبِ درآمدزایی، امکانِ پیش آمدن هر گونه مشکلِ خارج از چهارچوبی فراهم خواهد آمد. برای پیش‌گیری از چنین مصائبی بازار بورس ایران کلیدواژه جدیدی را تحت عنوان حجم مبنا به لغت‌نامه بورس اضافه کرد. که در بازار بورس شبیه یک سد قدرتمند و غیرقابل نفوذ عمل می‌کند و اجازه نمی‌دهد قیمت سهام شرکت‌ها هیجانی و بی‌رویه رشد کنند. از سوی دیگر حجم مبنا کاهش ارزش سهام را هم کنترل می‌کند و نمی‌گذارد قیمت‌ها با شیبی تند دچار سقوط شده و سهامداران را به ورشکستگی بکشانند.

منظور از حجم مبنا چیست؟

حجم مبنـا، حداقل تعداد سهامی است که شرکت موظف است در طول روز آن‌ها را معامله کرده و مورد داد و ستد قرار دهد، تا قیمت اصلی سهام بتواند در دامنه ماکزیمم و مینیموم قیمت خود نوسان پیدا کند. اگر یک روز تعداد سهم معامله شده یک شرکت به عدد حجم مبنا نرسد، به همان میزان درصد نوسان قیمت آن سهم کاهش پیدا خواهد کرد. از سال 1382 که این ویژگی به بازار بورس اضافه شد، این عدد چندین بار در شرایط مختلف تغییر پیدا کرده است.

طبق مصوبه تصویب شده در سال 1393، حجم مبنای تمام شرکت‌های بورسی معادل 4 در 10 هزار سهام شرکت است، البته با در نظر گرفتن این موضوع که حداقل ارزش مبنا برای همه شرکت‌ها برابر 5 میلیارد تومان و حداکثر ارزش مبنا برای شرکت‌هایی با سرمایه بالای 2 هزار میلیارد، 12 میلیارد تومان باشد.

حداکثر ارزش مبنای در نظر گرفته شده برای شرکت‌هایی که سرمایه‌شان کمتر از 2 هزار میلیارد تومان است، 10 میلیارد تومان تعیین شده. در حال حاضر حجم مبنای تصویب شده برای شرکت‌های حضور یافته در بازار بورس 0.0008(هشت هزارم) است. این را هم اضافه کنیم که نیازی نیست خودتان حجم مبنا را محاسبه کنید چرا که در سایت بورس تهران حجم مبنای هر سهم قرار گرفته است؛ با این حال خوب است که روش محاسبه آن را هم به معلوماتتان اضافه کنید:

10000/(تعداد سهام شرکت * 4) = حجم مبنا

حجم مبنای به دست آمده را در قیمت پایانی آخرین روز کاری که چهارشنبه است ضرب کنید؛ اگر عدد به دست آمده در آخرین روز کاری عددی بین 50 تا 120 میلیارد ریال بود، حجم مبنا برای شنبه که اولین روز کاری است همان عدد به دست آمده از فرمول بالاست اما اگر عدد حاصل شده کمتر از 50 ملیلیارد ریال بود، حجم مبنا برابر خواهد بود با 50 میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی آخرین روز کاری.

حجم مبنا به زبان ساده

فهم معنای واقعی حجم مبنا، در ظاهر کمی دشوار به نظر می‌رسد بنابراین اجازه بدهید با یک مثال ساده‌ و قابل لمس‌تر آن را برایتان توضیح بدهم.

فرض کنید امروز شما یک کالای ارزان قیمت مثل خودکار را که نهایتا 5 هزار تومان ارزش داشته باشد، به قیمت 100 هزار تومان از دوستتان خریداری می‌کنید. با این 100 هزار تومان پولی که شما بابت یک خودکار پرداخت کرده‌اید، قیمت خودکار در بازار بالا نخواهد رفت، چرا که حجم کالای خریداری شده با این قیمت بسیار کم، محدود و غیرواقعی بوده است. اما اگر حجم این خرید را در سطح کشور هزاران برابر کنیم، قیمت آن کالا بالا خواهد رفت، چرا که حجم معاملات عظمت پیدا کرده است. حجم مبنا همان مبنایی است که تعداد خرید و فروش‌ها را سنجیده و تصمیم می‌گیرد تا چه اندازه آن‌ها را در میزان تغییرات اثر بدهد. وجود حجم مبنا اجازه نمی‌دهد هرکسی محاسبه قیمت مبنا با یکی دو خرید و فروش جزئی و با پول کم، ارزش سهام را مثبت یا منفی کرده و در مسیر معاملات اختلال ایجاد کند.

طبقه بندی حداقل ارزش	ارزش
حداقل ارزش مبنای بازار اول و دوم فرابورس	۵۰ میلیارد ریال
حداقل ارزش مبنای تابلو زرد	۲۰ میلیارد ریال
حداقل ارزش مبنای محاسبه قیمت مبنا تابلو نارنجی	۱۰میلیارد ریال
حداقل ارزش مبنای تابلو قرمز	۵میلیارد ریال

طبقه بندی حداکثر ارزش	ارزش
حداکثر ارزش مبنای شرکت با سرمایه ۲۰ هزار میلیارد ریال و بالاتر	۱۲۰میلیارد ریال
حداکثر ارزش مبنای شرکت با سرمایه کمتر از ۲۰ هزار میلیارد ریال	۱۰۰میلیارد ریال

قیمت پایانی چیست؟

قیمت پایانی به طور ساده عبارت است از قیمتی که بر اساس میانگین وزنی معاملات هر نماد در یک روز به دست می‌آید. اما آنچه که قیمت پایانی در بورس تهران را از نمادهای مورد معامله در فرابورس جدا می‌کند میزان حجم مبنا تعیین شده از سوی هر یک از این بازارها است. درحالی که بورس تهران حجم مبنا نمادها را بر اساس قوانین داخلی محاسبه می‌کند، مطابق با دستورالعمل‌های به کار گرفته شده در فرابورس، حجم مبنا برای تمامی نمادهای این بازار «عدد یک» در نظر گرفته شده است.

بنابراین قیمت پایانی در هر یک از نمادهای فرابورسی برابر با میانگین موزون تمامی معاملات انجام شده در روز خواهد بود. این در حالی است که نمادهای بورسی باید برای به دست آمدن قیمت پایانی هر روز عدد حاصل از میانگین وزنی را متناسب با حجم مبنا تعیین شده برای آن نماد تعدیل کنند.

لازم به ذکر است از تاریخ ۱۲ اسفند ۹۸، حجم مبنا در شرکت های بورسی تغییر کرده و در شرکت های فرابورسی نیز حجم مبنا جهت محاسبه قیمت پایانی قرار داده شده و دیگر حجم مبنای این شرکت ها یک نیست. که در ادامه به توضیح جزییات این قانون نیز پرداخته خواهد شد.

کارکرد قانون جدید حجم مبنا در بورس

کارکرد تغییر قانون حجم مبنا، به نوعی هم اسکیل کردن روند رشد با وضعیت ورود نقدینگی در بازار است. در بازار فرابورس، انتظار می رود این قانون از سرعت رشد بازار کم کند، اما این موضوع تاثیر خود را بیشتر در سهام شرکت های کوچک تری نشان خواهد داد که پیش از این و در عدم وجود حجم مبنا با دستکاری قیمت ها، پروژه شدن و با حجم کوچکی از پول رشد می کردند.

گرچه حجم معاملات اکثر این شرکت ها بیش از دو برابر فرمول اتخاذ شده در روز می باشد و با توجه به در نظر گرفتن قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی هفته برای محاسبه حجم مبناء هرچه قیمت بالاتر برود نیاز به حجم مبنای کمتری خواهد بود و این موضوع قیمت ها را به سمت بالاتر سوق می دهد.

بنظر می رسد این قانون کمک کند، نزولی شدن متداوم و قفل شدن در صف فروش نداشته و در محاسبه قیمت مبنا صف فروش نیز حجم متناسبی دست به دست شود که با ورود سهامدار جدید از شدت نزول کاسته خواهد شد و در صورت عدم معامله قیمت پایانی ترمز نزول قیمت را خواهد کشید و این مسئله در روزهای منفی به کمک بازار خواهد آمد.

در مجموع با توجه به ورود حجم بالایی از نقدینگی، انتظار می رود چهارچوب های قانونی نیز به مراتب حرفه ای تر و تکمیل شوند، این قانون کمک می کند قیمتها مبتنی بر حجم های واقعی تر مشخص شده و اثر قیمت سازی در بازار کمرنگ تر شود.

در انتها، توضیح ساده این مفهوم چنین است که اگر حجم مبنا برابر با حجم معاملات یک روز یک نماد باشد، قیمت پایانی معاملات آن روز برابر با میانگین وزنی تمامی معاملات در روز یاد شده خواهد بود. اما اگر میزان معاملات انجام شده در یک روز تنها درصدی از حجم مبنا باشد دیگر نمی‌توانیم قیمت پایانی را تنها با گرفتن میانگین وزنی از همه معاملات آن روز به دست بیاوریم.

چگونگی محاسبه حجم مبنا

برای آنکه چگونگی به کارگیری حجم مبنا را به خوبی توضیح دهیم با مثالی ساده کار را پی می‌گیریم. فرض کنید که یک نماد، حجم مبنایی برابر با ۲ میلیون سهم دارد. در چنین شرایطی اگر قیمت پایانی این نماد در روز گذشته ۱۲۰ تومان باشد و میزان معاملات آن در روز مورد نظر به یک میلیون سهم (یعنی ۵۰ درصد حجم مبنا) برسد.

در اولین قدم از محاسبه قیمت پایانی روز جاری، ابتدا میانگین وزنی معاملات آن روز را به دست می‌آوریم. سپس تفاوت میانگین به دست آمده با قیمت پایانی روز گذشته را در نسبت معاملات امروز به حجم مبنا ضرب می‌کنیم و آن را به قیمت پایانی روز گذشته اضافه خواهیم کرد تا قیمت پایانی به دست آمده در این روز محاسبه شود. در این محاسبه قیمت مبنا حالت اگر فرض کنیم که میانگین وزنی معاملات روز جاری ۱۳۰ باشد، قیمت پایانی نماد برابر با ۱۲۵ تومان خواهد بود.

میانگین وزنی معاملات امروز: ۱۳۰

قیمت پایانی روز گذشته: ۱۲۰ تومان

حجم مبنا: ۲ میلیون سهم

حجم معاملات روز جاری: ۱ میلیون سهم

تفاوت میانگین وزنی معاملات امروز با قیمت پایانی در روز گذشته:

۱۳۰-۱۲۰=۱۰

تعدیل با حجم مبنا:

۵=۱۰*۰.۵

قیمت پایانی امروز:

۱۲۵=۱۲۰+۵

بنابراین مبنای تغییرات قیمت‌ها و سقف مجاز نوسان روز بعد، در بازه ۵ درصد مثبت و ۵ درصد منفی خواهد بود.

مرکز آموزشی و کارآفرینی خوارزمی اصفهان در آشنایی هرچه بیشتر با اینگونه موضوعات در کنار شما خواهد بود و با تدارک دوره های مختلف در زمینه های گوناگون راهگشای کسب و کار شما عزیزان است.