بررسی تأثیر احساسات سرمایهگذاران بر نقدشوندگی بازار و نوسان آن در بورس اوراق بهادار تهران
اصغری، ابراهیم؛ عباسیان فریدونی، محمدمهدی؛ نسل موسوی، سید حسین (1399). تأثیر گرایشهای احساسی سرمایهگذاران بر درجه نقدشوندگی بازار سهام، پیشرفتهای حسابداری، 12(78)، 1-27.
اصولیان، محمد؛ حسننژاد، محمد؛ صادقیشریف، سید جلال؛ حمزه نژادی، یاسر (1400). تفکر شهودی، سوگیریهای رفتاری و عملکرد سرمایهگذاران حرفهای بورس اوراق بهادار تهران. تحقیقات مالی، 23(1)، 39-17.
خواجوی، شکراله؛ جهاندوست مرغوب، مهران؛ ویسی حصار، ثریا (1400). ارتباط غیرخطی بین قدرت مدیرعامل و ساختار سرمایه با تأکید بر نقش اندازه شرکتها. تحقیقات مالی، 23(1)، 40- 63.
دموری، داریوش؛ خوشنود، هادی (1398). بررسی تأثیر حد نوسان و توقف نماد معاملاتی بر فعالیت معاملاتی، نقدشوندگی و نوسانپذیری در بورس اوراق بهادار تهران. تحقیقات مالی، 21(2)، 213-236.
سعدی، رسول؛ قلیپور، آرین؛ قلیپور، فتانه (1389). بررسی اثرات شخصیت سرمایهگذاران و خطاهای ادراکی در سرمایهگذاری آنها در بورس اوراق بهادار تهران. تحقیقات مالی، 12(29)، 41- 58.
طالبی، مرتضی.؛ آقابابائی، محمد ابراهیم؛ سعیدی کوشا، مهدی. (1399). بررسی کمواکنشی بورس نقدشوندگی و نوسانات بازار تهران پس از رخدادهای شدید بازار. تحقیقات مالی. 22(4)، 521-541.
غلامی نیاچاهی، فریدون (1397). بررسی تأثیر احساسات سرمایهگذاران بر نقدشوندگی و نرخ بازده مورد انتظار سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهریار.
فرج الهی، بهاره (1397)، بررسی تأثیر احساسات سرمایهگذاران بر نقدشوندگی بازار سرمایه ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد، موسسه آموزش عالی ارشاد. دماوند.
مشتاقی، یوسف؛ یزدانی، ناصر (1395). بررسی و شناخت تأثیر عوامل روانشناختی با رویکرد خطاهای ادراکی بر فرایند تصمیمگیری سرمایهگذاران فردی. تحقیقات مالی. 18(4)، 735-752.
References
Acharya, V. V. & Pedersen, L. H. (2005). Asset pricing with liquidity risk. Journal of financial Economics, 77(2), 375-410.
Asgari, E., Abbasian Fereidono, M.,Nasl Smosavi, H. (2020). The Impact of Investor sentiment on Stock Market Liquidity. Accounting Advances Journal, 78(12), 1-27. (in Persian)
Amihud, Y. (2002). Illiquidity and stock returns: cross-section and time-series effects. Journal of financial markets, 5(1), 31-56.
Baker, M. & Stein, J. C. (2004). Market liquidity as a sentiment indicator. Journal of Financial Markets, 7(3), 271-299.
Baker, M. & Wurgler, J. (2000). The equity share in new issues and aggregate stock returns. the Journal of Finance, 55(5), 2219-2257.
Barberis, N., Thaler, R. (2003). A survey of behavioral finance. In: Constantinides, H.M., Stulz,
Bekaert, G., Harvey, C. R. & Lundblad, C. (2007). Liquidity and expected returns: Lessons from emerging markets. The review of financial studies, 20(6), 1783-1831.
Brennan, M. J., Chordia, T. & Subrahmanyam, A. (1998). Alternative factor specifications, security characteristics, and the cross-section of expected stock returns. Journal of financial Economics, 49(3), 345-373.
Brockman, P. & Unlu, E. (2009). Dividend policy, creditor rights, and the agency costs of debt. Journal of Financial Economics, 92(2), 276-299.
Chordia, T., Roll, R. & Subrahmanyam, A. (2008). Liquidity and market efficiency. Journal of Financial Economics, 87(2), 249-268.
Cumming, G. S. (2011). Spatial resilience in social-ecological systems. Springer Science & Business Media
Datar, V. T., Naik, N. Y. & Radcliffe, R. (1998). Liquidity and stock returns: An alternative test. Journal of Financial Markets, 1(2), 203-219.
Damoori, D., Khoshnud, H. (2019). The Study of the Impact of Price Limits and Trading Halts on Trading Activities, Liquidity and Price Volatility in the Tehran Stock Exchange. Financial Research Journal, 21(2). 213-236. (in Persian)
Debata, B., Dash, S. R. & Mahakud, J. (2018). Investor sentiment and emerging stock market liquidity. Finance Research Letters, 26, 15-31.
De Long, J. B., Shleifer, A., Summers, L. H. & Waldmann, R. J. (1990). Positive feedback investment strategies and destabilizing rational speculation. the Journal of Finance, 45(2), 379-395.
Delgard, M. L., Deflandre, B., Pastor, L., Metzger, É., Gaillard, A., Grémare, A. & Anschutz, P. (2009). Use of voltametric solid-state microelectrode for studying the effect of tidal forcing on biogeochemical processes on mudflat of the arcachon bay (France).
Farajollahi, B. (2018). Investigating the Impact of Investors Sentiment on Liquidity in Iran Capital Market. M.Sc., Ershad Higher Education Institute, Damavand. (in Persian)
Gervais, S. & Odean, T. (2001). Learning to be overconfident. The Review of Financial Studies, 14(1), 1-27.
Gholami Niyachahi, F. (2018). Investigating the Impact of Investors Sentiment on Liquidity and Expected Return Rates (Case Study: Accepted Companies in Tehran Stock Exchange). M.Sc., Islamic Azad University, Shayriar. (in Persian)
Griffin, J. M., Nardari, F. & Stulz, R. M. (2007). Do investors trade more when stocks have performed well? Evidence from 46 countries. The Review of Financial Studies, 20(3), 905-951.
Hu, S., Zhong, M. & Cai, Y. (2019). Impact of Investor Behavior and Stock Market Liquidity: Evidence from China. Entropy, 21(11), 1111.
Huberman, G. & Halka, D. (2001). Systematic liquidity. Journal of Financial Research, 24(2), 161-178.
Kahneman, D. & Riepe, M. W. (1998). Aspects of investor psychology. Journal of portfolio management, 24(4), 52.
Karolyi, G. A., Lee, K. H. & Van Dijk, M. A. (2012). Understanding commonality in liquidity around the world. Journal of Financial Economics, 105(1), 82-112.
Khajavi, S., Jahandoust Marghoub, M. & Weysihesar, S. (2021). Investigating the Relationship between CEO Power and Capital Structure. Financial Research Journal, 23(1). 40-63.
(in Persian)
Kumari, J. (2019). Investor sentiment and stock market liquidity: Evidence from an emerging economy. Journal of Behavioral and Experimental Finance, 23, 166-180.
Kyle, A. S. (1985). Continuous auctions and insider trading. Econometrica. Journal of the Econometric Society, 1315-1335.
Lee, K. H. (2011). The world price of liquidity risk. Journal of stambaugh, 99(1), 136-161.
Liu, S. (2015). Investor sentiment and stock market liquidity. Journal of Behavioral Finance, 16(1), 51-67.
Longstaff, F. A., Mithal, S. & Neis, E. (2005). Corporate yield spreads: Default risk or liquidity? New evidence from the credit default swap market. The journal of finance, 60(5), 2213-2253.
Moshirian, F., Qian, X., Wee, C. K. G. & نقدشوندگی و نوسانات بازار Zhang, B. (2017). The determinants and pricing of liquidity commonality around the world. Journal of Financial Markets, 33, 22-41.
Moshtaghi, Y. & Yazdani, N. (2017). Studying the influence of psychological factors with orientation perceptual errors on Decision making process of individual investors. Financial Research Journal, 18(4). 735-752. (in Persian)
Osooliam, M., Hasannejad, M., Sadeghi Sharif, J. & Hamzenejadi, Y. (2021). Intuitive Thinking, Behavioral Biases and Performance of Professional Investors in Tehran Stock Exchange. Financial Research Journal, 23(1). 17-39. (in Persian)
Pástor, L. & Stambaugh, R. F. (2003). Liquidity risk and expected stock returns. Journal of Political economy, 111(3), 642-685.
Sadi, R., Gholipour, A., Gholipour, F. (2010). The effects of investor personality and perceptual bias in Tehran stock exchange. Financial Research Journal, 12(29). 41-58. (in Persian)
Stateman, M., Thorley, S. & Vorkink, K. (2006). Investor overconfidence and trading volume. The Review of Financial Studies, 19(4), 1531-1565.
Talebi, M., Agababaei, M.E., Saeidi Kousha, M. (2020).Tehran Stock Exchange Underreaction Following Extreme Market Events. Financial Research Journal, 22(4). 521-541.
(in Persian)
Wurgler, J. (2000). Financial markets and the allocation of capital. Journal of financial economics, 58(1-2), 187-214.
Xie, T., Xu, Y. & Zhang, X. (2015). A new method of measuring herding in stock market and its empirical results in Chinese A-share market. International Review of Economics & Finance, 37, 324-339.
Xu, F. R., Zhao, E. G., Wyss, R. & Walker, P. M. (2004). Enhanced stability of superheavy nuclei due to high-spin isomerism. Physical review letters, 92(25), 252501.
Zarowin, P. (1990). Size, Seasonality, and Stock Market Overreaction, Journal of Financial and Quantitative Analysis, 25(1), 113-125.
Zhu, A., Ash, M. & Pollin, R. (2004). Stock market liquidity and economic growth: A critical appraisal of the Levine/Zervos model. International Review of Applied Economics, 18(1), 63-71.
تأثیر همزمانی قیمت سهام و نوسان های بازده سهام بر نقدشوندگی سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
پژوهش حاضر به بررسی تأثیر همزمانی قیمت سهام و نوسانهای بازده سهام بر نقدشوندگی سهام میپردازد. بازه زمانی پژوهش از سال 1385 تا سال 1392 است. جامعه آماری پژوهش کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بوده که نهایتاً 95 شرکت واجد شرایط در این مطالعه انتخاب شدند. جهت سنجش نقدشوندگی سهام از معیار عدم نقدشوندگی آمیهود استفاده شده است. همچنین همزمانی قیمت سهام با استفاده از معیار ضریب تعیین مدل بازار محاسبه شده و نوسانهای بازده سهام به تفکیک نوسان سیستماتیک و غیرسیستماتیک بهترتیب از طریق جذر واریانس سیستماتیک و غیرسیستماتیک سهام محاسبه شده است. نتایج پژوهش حاکی از تأثیر مثبت همزمانی قیمت سهام و نوسان سیستماتیک بازده سهام بر نقدشوندگی سهام میباشد در حالیکه نوسان غیر سیستماتیک بازده سهام دارای تأثیر منفی بر نقدشوندگی سهام است.
کلیدواژهها
- همزمانی قیمت سهام نقدشوندگی و نوسانات بازار
- نوسان سیستماتیک بازده سهام
- نوسان غیرسیستماتیک بازده سهام
- نقدشوندگی سهام
20.1001.1.23831170.1394.3.4.6.2
موضوعات
- 1مدیریت دارایی
- مدیریت ریسک دارایی های مالی
عنوان مقاله [English]
The Impact of Stock Price Synchronicity and Stock Return Volatilities on the Stock Liquidity for Companies Listed in Tehran Stock Exchange
نویسندگان [English]
- dariush foroghi 1
- Malihe Farjami 2
1 Associate Professor of Accounting, University of Isfahan, Iran
2 Master of Financial Management, University of Isfahan, Iran
چکیده [English]
This study examines the impact of stock price synchronicity and stock return volatilities on
the stock liquidity. The time period of study is from 1385 until 1390. The statistical
population is all firms listed in Tehran Stock Exchange, where eventually 95 companies were نقدشوندگی و نوسانات بازار
qualified and selected for this study. For measuring stock liquidity, Amihud illiquidity
measure is used. The stock prices synchronicity calculated using the R-squared of stock from
the market model regression. The volatilities of stock return divided systematic and
idiosyncratic volatility calculated by systematic and idiosyncratic variance. The results
indicate a positive effect of stock price synchronicity and systematic volatility of stock
returns on stock liquidity while idiosyncratic volatility of stock returns have a negative
impact on stock liquidity.
کلیدواژهها [English]
- Stock price synchronicity
- Systematic volatility
- Idiosyncratic Volatility
- Stock Liquidity
مراجع
[1] ابونوری، اسماعیل؛ پویا، محمدمهدی. (1391). برآورد نوسانهای بازده بر میانگین بازده در بورس اوراق بهادار تهران، سومین کنفرانس ریاضیات مالی و کاربردهای آن، سمنان، بهمن 1391، دانشگاه سمنان.
[2] انواری رستمی، علیاصغر؛ لاری سمنانی، بهروز. (1386). بررسی ارتباط و تحلیل اثرات سرمایهگذاریهای منتخب غیربورسی بر جذابیت سرمایهگذاری بورس اوراق بهادار تهران، پژوهشنامه اقتصادی، (27): 177- 218.
[3] ایزدینیا، ناصر؛ رسائیان، امیر. (1389). پراکندگی مالکیت و نقدشوندگی سهام، بررسیهای حسابداری وحسابرسی، 17(60): 3-22.
[4] جونز، چالزپی. (1389). مدیریت سرمایه گذاری، ترجمه: رضا تهرانی و عسگر نوربخش، تهران: انتشارات نگاه دانش.
[5] رحمانی، علی؛ حسینی، سید علی؛ رضاپور، نرگس. (1389). رابطه مالکیت نهادی و نقدشوندگی سهام در ایران، بررسی های حسابداری و حسابرسی، 17 (61): 39-54.
[6] قائمی، محمدحسین؛ فرجی ملایی، سمانه؛ کیانی، آیدین. (1392). بررسی واکنش بازار نسبت به ورود یا خروج از فهرست شاخص پنجاه شرکت فعالتر در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه علمی- پژوهشی مدیریت دارایی و تامین مالی، 3(3): 33- 48.
[8] مرادزادهفر، مهدی، ابوحمزه، مینا. (1390). اثر کیفیت افشای شرکتی بر نقدشوندگی سهام در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی، 9 (32): 73- 102.
[9] هاشمی، سید عباس؛ قجاوند، زیبا؛ قجاوند، سحر. (1392). بررسی تاثیر سطوح مختلف نقدشوندگی بر صرف بازده سهام با استفاده از مدل چهار عاملی فاما و فرنچ، فصلنامه علمی- پژوهشی مدیریت دارایی و تامین مالی، 2 (2): 69-86.
[10] Baruch, s., Karolyi, a., Lemmon, L. (2007). Multimarket Trading and Liquidity: Theory and Evidence, Journal of Finance, 62, 2169-2200.
[11] Baruch, s., Saar, G. (2009). Asset Return and Choice of Firms, Review of Financial Studies, 22, 2239-2274.
[12] Breen, W., Hodrick, L., Korajczyk, R. (2002). Predicting Equity Liquidity, Management Science, 48, 470–483.
[13] Chan, K., & Chan, Y. C. (2011). Stock Price Synchronicity, Analyst Coverage and Pricing of Seasoned Equity Offerings, 1-57.
[14] Chan, K., Hameed, A., Kang, W. (2013). Stock Price Synchronicity and Liquidity, Journal of Financial Markets, working paper, Availbleat URL: http://dx.doi.org/10.1016/j.finmar.2012.09.007.
[15] Chelley-Steely, P., Lambertides, N., Savva, C.S. (2013). Illiquidity Shocks and and the Comovement between Stocks: New Evidence Using Smooth Transition, Journal of Emprical Finance,23, 1-15.
[16] Chu, L.K., Ni, J., Xu, Y. (2009). Inventory Risk Mitigation by Financial Hedging, Proceeding of the World Congress on Engineering and Computer Science, 2, October 20-22, 2009, San Francisco, USA.
[17] Grečuhina, k., Timofejeva, M. (2008). The Impact of Liquidity Providers Baltic Stock Exchange, Bachelor’s Thesis, Stockholm School of Economics of Riga.
[18] Harris, L., (1994). Minimum Price Variations, Discrete Bid-Ask Spreads, and Quotation Sizes, Review of Financial Studies,7, 149–178.
[19] Ho, T., Stoll, H. (1981). Optimal Dealer Pricing under Transactions and Return Uncertainty, Journal of Financial Economics, 9, 47-73.
[20] Lin, J.C., C.Sanger, G., Booth, G. (1998). External Information Costs and the Adverse Selection Problem: A Comparison of NASDAQ and NYSE Stocks, International Review of Financial Analysis,2, 113-136.
[21] نقدشوندگی و نوسانات بازار Neudeck, W., Podczeck, K. (1996). Adverse Selection and Regulation in Health Insurance Market, Journal of Health Economics, 15, 387-408.
[22] Norvaišienơ, R., Stankeviþienơ, J. (2014). Impact of Companies’ Internal Factors on Stock Liquidity in Baltic Markets, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 156, 543 – 547.
[24] Spiegel, M., Wang, X., (2005). Cross-Sectional Variation in Stock Returns: Liquidity and Idiosyncratic Risk, Working Paper, Yale School of Management.
[25] Tripathy, N. (2011). The Relation between Price Changes and Trading Volume: A Study in Indian Stock Market, Interdisciplinary Journal of Research in Business, 1(7), 81-95.
[26] Xing, X., Anderson, R. (2011). Stock Price Synchronicity and Public Firm-Specific Information, Journal of Financial Markets, 14, 259-276.
نقدشوندگی در بورس و تاثیرات آن چیست؟
اگر روزانه معامله میکنید، نقدینگی بیشترین اهمیت را برای شما دارد، بهویژه هنگامی که افق معاملات شما کوتاهمدت است. اگر نمیخواهید موقعیت سهام خود را برای مدت طولانی حفظ کنید، مهم است سهامی را معامله کنید که نقدشوندگی داشته باشند.
نقدشوندگی در بورس ضروری است، بهویژه زمانی که بازار ریزشی است، زیرا نقدشوندگی و نوسانات بازار در غیر این صورت نمیتوانید از معاملات خود بهراحتی خارج شوید، در نتیجه ضررهای شما افزایش مییابد. نقدشوندگی جنبههای مختلفی دارد که هنگام سرمایهگذاری باید به همه آنها توجه کرد. در این مقاله به بررسی آن جنبهها، راههای اندازهگیری نقدشوندگی سهام و ریسک نقدینگی میپردازد.
نقدشوندگی برای سرمایهگذاران به چه معناست؟
نقدشوندگی ( Liquidity ) به کارایی یا نقدشوندگی و نوسانات بازار سهولت تبدیل دارایی یا اوراق بهادار به پول نقد، بدون تأثیر بر قیمت بازار اشاره دارد. هرچه مدتزمان تبدیل شدن دارایی به دارایی دیگر کوتاهتر باشد، به این معنا است که نقدشوندگی آن بیشتر است.
این بدان معناست که سهامی که معاملهگر بتواند آن را در هر مقطع زمانی بفروشد، جزو سهام نقدشونده است.
در بازار با نقدینگی پایین، خریدار و فروشنده زیادی وجود ندارد و ضمانت نقدشوندگی کمتر است. این امر میتواند خریدوفروش در زمان و قیمت دلخواه را برای شما مشکل سازد؛ بنابراین، بازارهای دارای نقدینگی کمتر میتوانند ریسک بیشتری نسبت به بازارهای با نقدینگی بیشتر داشته باشند.
اما چگونه میتوان فهمید که سهام نقدشونده است یا خیر!
تشخیص میزان نقدشوندگی سهام سخت نیست تنها کافی است برای اندازهگیری نقدشوندگی سهام چند نسبت مانند نسبتهای جاری، سریع و نقدی را بررسی نمایید.
انواع نقدشوندگی
هنگام سرمایهگذاری در بازارهای مالی، نقدینگی عامل مهمی است که باید در نظر گرفته شود، زیرا تعیین میکند که سرمایه شما چقدر در دسترس است و چگونه میتوان آن را به راحتی و به طور کارآمد نقدشوندگی و نوسانات بازار به پول نقد تبدیل کرد.
دو نوع عمده نقدینگی وجود دارد که شامل: نقدشوندگی بازار و نقدشوندگی حسابداری است .
نقدشوندگی بازار
نقدشوندگی در بازار به این معنا است که بتوانید به سرعت و به راحتی یک دارایی را به داراییهای دیگر تبدیل کنید.
اگر سهمی حجم معاملات بالایی داشته باشد که با صف همراه نباشد، قیمتی که خریدار نقدشوندگی و نوسانات بازار به ازای هر سهم ارائه میدهد (قیمت پیشنهادی) و قیمتی که فروشنده مایل به پذیرش آن است (قیمت درخواست) تقریباً به یکدیگر نزدیک است؛ بنابراین، سرمایهگذاران مجبور نخواهند شد که برای خرید یا فروش سریع از سودهای بیشتر صرفنظر کنند.
هنگامی که فاصله بین قیمت پیشنهادی و درخواست، افزایش یابد، بازار، نقدشوندگی بیشتری پیدا میکند.
بازارهای املاک معمولاً نقدشوندگی بسیار کمتری نسبت به بازارهای سهام دارند. نقدینگی بازارها برای سایر داراییها، مانند مشتقات، اختیارات، ارزها یا کالاها، اغلب بهاندازه آنها بستگی دارد.
نقدشوندگی حسابداری
نقدشوندگی حسابداری به توانایی شرکت در پرداخت بدهیهای جاری با داراییهای در طول یک سال جاری اشاره دارد. این یکی از عواملی است که هنگام تعیین سلامت مالی شرکت باید در نظر گرفته شود.
به عبارتی نقدشوندگی حسابداری، به معنای مقایسه داراییهای جاری با بدهیهای جاری و ایفای تعهدات مالی است که در مدت یک سال سر رسید میشوند. (توانایی پرداخت بدهیها در زمان سررسید)
توسط نسبتهایی می2توان نقدشوندگی حسابداری را اندازهگیری کرد که تحلیلگران و سرمایهگذاران از این موارد برای شناسایی شرکتهایی با نقدینگی قوی استفاده میکنند.
در این مورد ریسک نقدشوندگی ریسکی است که یک شرکت نمیتواند تقاضای مالی کوتاه مدت خود را برآورده کند. البته وقتی شرکتی از نظر مالی دچار مشکل میشود، این امر میتواند بر قیمت سهام تأثیر منفی بگذارد. با این وجود، صرف نظر از نقدشوندگی، سرمایهگذاری همیشه با خطر ضرر کردن همراه است. ما به شما توصیه میکنیم فقط در بازارهای مالی که با دانش و تجربه شما مطابقت دارد سرمایهگذاری کنید.
چرا نقدشوندگی در سهام مهم است؟
قبل از سرمایهگذاری در سهام، سرمایهگذاران موارد مختلفی، مانند رشد، بازده، ریسک و نقدینگی را در نظر میگیرند. اما اولین نکته در انتخاب سهم این است که سهمی را انتخاب کنید که در صورت نیاز به سرمایه، سریعتر بتوانید به پول نقد دست یابید و در صف خرید یا فروش آن باقی نمانید، به عبارتی ریسک نقدشوندگی کمتری داشته باشند.
به طور کلی سهام درج شده در بورس اوراق بهادار نقدشوندگی بیشتری نسبت به بسیاری از داراییهای دیگر دارند چون بسیاری از مردم آنها را خرید و فروش میکنند و به این معنا است که معاملات سهام آسانتر است.
نقدینگی بیشتر در بازار به معنای وجود خریداران و فروشندگان بیشتر است زیرا در این حالت معاملات میتوانند بدون مشکل پیش بروند.
در بازار با نقدینگی کم، خریداران و فروشندگان کمتری وجود دارد و انجام معامله دشوارتر است و ریسک این که در سرمایهگذاری خود گیر کنید یا نتوانید آن را با قیمت دلخواه خود بفروشید افزایش مییابد.
به دلیل وجود دامنه نوسان قیمت در بورس، افزایش تقاضا و بهتبع رشد قیمت یا افزایش عرضه و افت قیمت بهراحتی میتواند موجب شکلگیری صف خرید یا صف فروش سهام شود. اما اگر سهام شما از نقدشوندگی بالایی برخوردار باشد، حتی اگر صف هم برای سهمی تشکیل شود، احتمال اینکه بتوانید سهمتان را معامله کنید وجود دارد.
اما همه سهام به یک اندازه نقدشونده نیستند. معمولاً شرکتهای بزرگ نقدشوندهتر هستند که مردم همیشه به دنبال خریدوفروش سهام آنها میباشند. در مقابل، سهام شرکتهای کوچکتر، نقدشوندگی کمتری خواهند داشت و به این دلیل است که سرمایهگذاران کمتری به دنبال خرید یا فروش سهام آن شرکتها هستند.
همچنین لازم به یادآوری است که نقدینگی سهام ثابت نمیماند.
رویدادهایی مانند سقوط بازار، میتواند نقدینگی یک سهم یا کل بازار سهام را به میزان قابلتوجهی تحت تأثیر قرار دهد. اما اغلب این اثر موقتی است، گاهی اوقات نیز میتواند طولانیمدت باشد.
عوامل مؤثر بر نقدشوندگی سهام
آیا سهام دارایی نقدشونده هستند؟ بسیاری از بخشهای بازار سهام، دارای نقدینگی بالایی هستند. عوامل مختلفی بر نقدشوندگی سهام مؤثر است از جمله:
حجم معاملات بالا
قیمت سهم تابعی از حجم معاملات آن میباشد که حجم معاملات باتوجه به میزان عرضه و تقاضا تعیین میشود. هرچه حجم معاملات سهمی بالاتر باشد، کارایی و در نتیجه نقد شوندگی آن نیز بیشتر خواهدبود. به عبارتی حجم معاملات با نقدشوندگی سهام رابطه مستقیم دارد.
حجم مبنا
طبق قانون سازمان بورس اوراق بهادار تهران، به منظور جلوگیری از نوسانات قیمت در بازار، تمام شرکتها موظف به معامله تعداد مشخصی برگه سهم هستند که در صورت معامله آن تعداد برگه سهم درصد تغییرات مجاز در روز معاملاتی جاری بر قیمت روز معاملاتی آتی تاثیر گذار باشد.
حجم مبنا بر تاثیرگذاری قیمت اثر عکس دارد. هرچه حجم مبنا افزایش یابد، نوسان قیمت کمتر خواهد شد و کاهش نقدشوندگی را به همراه خواهد داشت.
درصد شناوری بالای سهام
هرچه درصد شناوری سهام بیشتر باشد، نقدشوندگی سهم نیز بالا میرود. اگر درصد شناوری پایین باشد، تمایل برای سرمایه گذاری و بالطبع نقدشوندگی نیز کاهش خواهد یافت.
ارزش معاملات
بررسی ارزش معاملات در بازههای زمانی مختلف جهت محاسبه میزان جابهجایی پول، معیار مناسبی برای بررسی نقدشوندگی سهام است.
هرچه ارزش معاملات بیشتر باشد به معنای گردش بیشتر پول و افزایش نقدشوندگی سهام میباشد. زمانی که حجم و ارزش معاملات افزایش مییابد، میتواند نشانه ورود پول به سهم باشد.
گزارش اطلاعات با ارزش
بالا بودن کيفيت اطلاعات افشاءشده مي تواند تاثير بسزايي در افزايش مطلوبيت سهام شرکتها و افزايش حجم معاملات نقدشوندگی و نوسانات بازار آنها داشته باشد که تاثيري مثبت بر حجم معاملات خواهد داشت و بر ارزش معاملات انجام شده نیز تاثير مثبت و معناداري خواهد داشت که در مجموع با افزایش نقدشوندگی سهام رابطه معنادار و مثبتی دارد.
عوامل داخلی شرکت
رابطه معناداری بین عوامل داخلی یک شرکت و نقدشوندگی سهام شرکت وجود دارد. هر چه عوامل داخلی یک شرکت بهتر باشد، نقدشوندگی سهام آن شرکت نیز بهتر خواهد بود.
نقدشوندگی بالا در سهام به چه معناست؟
نقدینگی بالا در سهام به معنی حجم معاملات بیشتر است. یک سهم بسیار نقدشونده محسوب میشود اگر دارای موارد زیر باشد :
- به طور متوسط حداقل 100 بار در هر روز معامله شده است .
- ارزش معاملاتی سهام به طور متوسط بین چهل تا صد میلیارد باشد.
- سهامی که به طور متناوب دادوستد میشوند و تعداد تراکنشهای آن ها بالا است، میانگین حجم ماه آنها نیز بالا خواهد بود.
- برای سهمی با درصد شناوری بالا، احنتمال تشکیل صف طولانی کمتر است و نقدشوندگی بازار آن هم بیشتر خواهد شد.
- شرکتهایی که حجم مبنای کمتری دارند در ایامی که روند شرکت نزولی است هم منطقیتر خواهند بود.
- اگر اطلاعات مالی شرکت کیفیت نداشته باشند، روند سودآوری شرکت پیوستهای نخواهد بود و تمایل سهامداران برای خرید سهام شرکت کاهش خواهد یافت.
- هرچه تعداد افراد معاملهگر و سرمایهگذاران بیشتر باشد، نقدشوندگی سهم نیز بالاتر خواهد بود.
- هر چه عوامل داخلی یک شرکت بهتر باشند، نقدینگی سهام آن شرکت نیز بهتر است.
بررسی همه این عوامل از سایت tsetmc امکانپذیر است.
ریسک نقدشوندگی سهام چیست؟
ریسک نقدشوندگی ( Liquidity Risk ) به این معنا است که وقتی بین قیمت پیشنهادی خرید و فروش، و ارزش واقعی سهم شکاف قیمتی ایجاد شود، سهامدار نمیتواند سهم خود را به ارزش واقعی و سریع بفروشد، در نتیجه نمیتوان از ضرر بیشتر جلوگیری کرد. هرچه تعداد سهام و نقدشوندگی سهم کمتر باشد، این ریسک بیشتر خواهد شد.
ضمانت نقدشوندگی چیست؟
ضمانت نقدشوندگی یا قابلیت نقدشوندگی یک امتیاز محسوب میشود و در واقع توافقی است که به موجب آن طرف مقابل مسئولیت پرداخت وجه را حتی در صورت ابطال نیز برعهده میگیرد و اطمینان ایجاد میشود که مشکلی بابت تامین وجه نقد وجود نخواهد داشت.
نحوه اندازه گیری نقدینگی در سهام
یکی از معیارهایی که برای سنجش ویژگیهای سهمهایی با نقدشوندگی بالا مورداستفاده قرار میگیرد، اختلاف تقاضای پیشنهادی است. تفاوت بین بیشترین قیمتی که خریدار حاضر است بپردازد در مقابل کمترین قیمتی که فروشنده مایل به پذیرش آن است و معامله زمانی اتفاق میافتد که پیشنهاد خریدوفروش مطابقت داشته باشند.
گردش سهام، یکی دیگر از معیارهای نقدینگی سهام است که با تقسیم تعداد کل سهام بر تعداد متوسط سهام موجود، در یک دوره محاسبه میشود. گردش بیشتر سهم به معنای نقدینگی بیشتر است و بالعکس .
اندازهگیری نقدینگی
بنگاهها و تحلیلگران بهجای محاسبه نقدینگی هر دارایی به طور مستقیم، از نسبتهای مالی برای ارزیابی میزان نقدینگی یک شرکت استفاده میکنند.
در زیر فرمول محاسبه نقدشوندگی نسبتهای نقدینگی که معمولاً برای اندازهگیری نقدشوندگی سهام شرکت استفاده میشود آورده شده است.
اگر یک شرکت دارای نقدینگی ضعیفی باشد، میتواند نشان دهد که شرکت به دلیل کمبود بودجه کوتاهمدت با مشکل روبهرو خواهد شد و ممکن است سود کافی برای تعهدات فعلی خود ایجاد نکند. از سوی دیگر، اگر شرکتی دارای سطح نقدینگی بسیار بالایی باشد، میتواند نشان دهد که شرکت بهدرستی سرمایه خود را سرمایهگذاری نمیکند.
بهطورکلی، نسبت بزرگتر از یک برای همه موارد زیر مطلوب است.
- نسبت جاری ( Current ratio ): این نسبت داراییهای جاری را در برابر بدهیهای جاری اندازهگیری میکند و نشاندهنده توانایی شرکت در پرداخت بدهیهای کوتاهمدت (بدهیهای یکساله) با داراییهای کوتاهمدت جاری (پول نقد یا چیزهایی که میتوانند در یک سال نقد شوند) موجود است. سادهترین نسبت نقدینگی نسبت جاری است و فرمول محاسبه این است:
نسبت جاری = داراییهای جاری / بدهیهای جاری
نسبت 1 نشان میدهد که یک شرکت فقط میتواند تمام تعهدات کوتاهمدت خود را پوشش دهد .
- نسبت سریع ( Quick Ratio ): این نسبت بهعنوان نسبت آنی نیز شناخته میشود. به عنوان شاخص نقدشوندگی سهام و شاخصی برای اندازهگیری توانایی شرکت در پرداخت بدهیهای کوتاهمدت با داراییهای سریع (داراییهای جاری که میتوانند بهسرعت به پول نقد تبدیل شوند، مانند اوراق بهادار قابلفروش) استفاده میشود.
داراییهایی که باسرعت به وجه نقد تبدیل نشوند (مانند موجودی کالا) در این شاخص استفاده نمیشود.
نسبت سریع = (نقدی + معادل نقدی + مطالبات حساب) / بدهیهای جاری
برای اکثر صنایع، نسبت سریع بالای 1 خوب است .
- نسبت نقدی : این نسبت توانایی شرکت را در پرداخت بدهیهای کوتاهمدت (تنها با پول نقد و معادل آن) محاسبه میکند. از این نسبت برای شرکتهایی که وام بسیار کوتاهمدت میدهند استفاده میشود. نسبت وجه نقد معیاری برای سنجش توانایی شرکت به هنگام ایفای تعهدات مالی و بازپرداخت بدهیهای بسیار کوتاهمدت است. از داراییهایی که بیشترین نقدینگی را دارند در این فرمول استفاده میشود. فرمول این است:
نسبت نقدی = (نقدی + معادل نقدی) / بدهیهای جاری
به طور کلی نسبت نقدی بالا ترجیح داده میشود. نسبت نقدشوندگی و نوسانات بازار کمتر از 1 یک علامت هشداردهنده بالقوه است، زیرا ممکن است نشان دهد که یک شرکت نمیتواند تعهدات خود را از طریق عملیات تجاری عادی انجام دهد .
جمعبندی
نقدشوندگی در بورس به این معنا است که شرکتهای با سرمایه بزرگ، در مقایسه با سرمایه کوچک، دارای ضمانت نقدشوندگی بیشتری هستند. بهطورکلی سهام و اوراق قرضه نقدشونده محسوب میشوند، با این حال، برخی از آنها نسبت به سایر سهام نقدشوندهتر میباشند. بنابراین نقدینگی در سهام مهم است، زیرا تعیین میکند که چقدر سریع میتوانید در معامله یک سهم وارد شوید یا از آن خارج شوید. همچنین، نقدینگی بالا در سهمی، متضمن ریسک کمتری است.
هیچ فرمول محاسبه نقدشوندگی فرمولی برای محاسبه نقدینگی وجود ندارد. بااینوجود سرمایهگذاران برای مقایسه نقدشوندگی در بورس از نسبتهای مالی استفاده میکنند.
تهدید بزرگ نقدشوندگی
فردین آقابزرگی فعال بازار سرمایه اطمینان از کارآیی، شفافیت و عملکرد منصفانه بازار اوراق بهادار و افزایش نقدشوندگی سهام، از وظایف مقام ناظر است؛ اما استفاده از ابزارهای نظارتی بازدارنده، بهمنظور جلوگیری از وارد شدن سود و زیانهای ناشی از رفتارهای هیجانی در بازار طی مقاطع کوتاه زمانی، بر اثر وقوع نوسانهای شدید قیمت سهام، میتواند با کاهش یکپارچگی بازارها و کاهش اعتماد سرمایهگذاران به این اهداف آسیب برساند.
محدودیت دامنه نوسان، اولین بار در بورس نیویورک، بعد از ریزش شدید قیمتها اعمال شد و هدف از این مکانیزم، جلوگیری از سود و زیانهای ناشی از رفتارهای هیجانی سهامداران بود. آیسکو نیز بهمنظور حفظ نظم بازار سرمایه و مدیریت نوسانهای شدید قیمتی، پیشنهاد داد، بورسهای اوراق بهادار سازوکار کنترل نوسان مناسب برای مواجهه با نوسانهای شدید قیمتی را داشته باشند و پیادهسازی کنند و برای استفاده از سازوکار یادشده، مولفههای مناسبی را مورد استفاده قرار دهند؛ چرا که سازوکار کنترل نوسان باید به صورت منظم و مستمر مورد بازتنظیم قرار گیرد.
در بازارهای توسعهیافته دنیا، هر زمان که سهام یا شاخص اصلی، نوسان شدیدی داشته باشد، بخشی از معاملات یا کل آن برای دقایقی -یا اگر ادامهدار باشد برای کل روز- متوقف میشود. البته این اتفاق بهندرت پیش میآید. محدودیتهای معاملاتی کل بازار بر اثر تغییر محسوس در شاخص به صورت مقطعی (چند دقیقه) و به صورت کامل (پایان روز معاملاتی) اعمال میشوند. مکانیزم توقف کامل معاملات، این امکان را برای بازار و فعالان فراهم میکند که بتوانند تحلیل بهتری از شرایط داشته باشند؛ همچنین از ریزش ناگهانی بازار جلوگیری میکند. با وجود اینکه اجرای محدوده نوسان سهم، به شکلی که در بورس نیویورک و نزدک اجرا میشود، تغییر قابلتوجهی به قیمت سهم میدهد و از تغییر ناگهانی آن جلوگیری میکند.
در ایران نیز پس از فراز و نشیبهای زیاد از دهه ۷۰، بهمرور زمان، دامنه نوسان قیمت سهام بهمنظور حفظ و صیانت از منافع سهامداران و فعالان بازار به منصه ظهور رسید و به مرور بهعنوان یکی از ریسکهای سرمایهگذاری؛ تحلیل و تحلیلگری را در فضای معاملات کماثر کرد و بهطور غیرمستقیم موجب کاهش نقدشوندگی در بازار شد. یکی از مشکلات بورس تهران، محدودیت دامنه نوسان آن است که مانند تمام دنیا با هدف جلوگیری از سود و ضررهای غیرمعمول، اعمال شده است. اما در تهران، این مکانیزم معکوس عمل کرده و بیشتر باعث ضررها و سودهای غیرمعمول شده است. مکانیزم فوق باعث کاهش نقدشوندگی و شفافیت در بازار شده و رکود شدیدی را به بازار تحمیل کرده است. حساسیت بیدلیل به شاخص، بهمرور زمان این انتظار را از سازمان بورس به وجود آورده که متولی جریان و روند قیمت سهام و شاخص، این سازمان است. حتی در برخی موارد، مسوولان اقتصادی کشور، سازمان را مجبور به اعمال سیاستهای معاملاتی میکنند تا بتوان روند معاملات و شاخص را مدیریت کرد. اعمال دامنه نوسان، به نظر بنده، شباهت زیادی به موضوع قیمتگذاری دستوری در حوزه تعیین نرخ فروش برخی محصولات و کالاهای ضروری دارد.
در حال حاضر، تصمیمات اخذشده در حوزه اقتصاد کشور، بهنوعی بر همه بخشهای اقتصادی سایه افکنده است و بازار سرمایه نیز از این موضوع مستثنی نیست. به عبارت دقیقتر، به عنوان یکی از ابزارهای اعمال سیاست اقتصادی با محوریت حمایت از بازار پول، تامین نقدینگی لازم و جبران کسری بودجه دولت مورد استفاده قرار میگیرد و حتی در برخی موارد، مانند انتشار بیحد و حصر اوراق بدهی در سالهای ۹۹ و ۱۴۰۰، بدون توجه به ساختار اقتصادی کشور و در نظر گرفتن متغیرهای اقتصادی همچون نرخ تورم، بهره، رشد اقتصادی، نرخ بیکاری و حضور مستقیم و پررنگ دولت در اقتصاد، عملکرد سایر کشورها و بازارهای مالی توسعهیافته را ملاک استنتاج قرار میدهند و بهطور گزینشی، از برخی مدلهای آن بازارها الگو برداری میکنند. باید تاکید کرد که هرگونه محدودیت در نظام معاملات، موجب کاهش ضریب نقدشوندگی و حجم معاملات و افزایش ریسکهای خودساخته در بازار میشود. حساسیت بیدلیل به شاخص، بهمرور زمان این انتظار را از سازمان بورس به وجود آورد که متولی جریان و روند قیمت سهام و شاخص است و جالب اینکه تمامی روسای سازمان بورس، به برداشتن گامبهگام دامنه نوسان قیمت اعتقاد داشتند؛ اما متاسفانه تاکنون این خواسته محقق نشده است. هر تغییر و اصلاحی که بتواند سبب بهبود فرآیند معاملات و عمقبخشیدن به بازار سهام شود، به طور قطع تصمیم مناسب، سازنده و کارآمدی خواهد بود و باید ابزارها و زیرساختهای لازم به منظور اجرا شدن آن مهیا شود. یکی از عوامل اصلی که اکنون مانع ورود بسیاری از اشخاص علاقهمند به سرمایهگذاری در بازار سرمایه شده، محدودیتهای متعددی است که در دامنه نوسان قیمت وجود دارد. وضعیت کنونی و دامنه نوسان، به نظر هیچ سودی برای بازار سرمایه نداشته و تنها باعث فریز شدن سهمها در صفهای فروش و خرید شده است. اگر ایران نیز به سمت مکانیزم بورسهای توسعهیافته دنیا پیش برود، قطعا شاهد بازار پویاتری خواهیم بود. نقدشوندگی از مهمترین و اصلیترین ویژگیهای بازار سرمایه در کل دنیاست که هر تغییری در آن میتواند، کلیت بازار را تحتالشعاع قرار دهد.
در شرایط کنونی که سطح ارزندگی اغلب شرکتها و صنایع در بورس، مطلوب و بهطور خلاصه نسبتهای قیمت به درآمد فوروارد حدود ۴ و جاری ۷ است، میتوان با اعمال مرحلهای برداشتن دامنه نوسان، بازار را به سوی تحلیل و عقلانیت بیشتر سوق داد. درصورت نقدشوندگی و نوسانات بازار اجرای این شیوه، این احتمال وجود دارد که عدهای به دلیل احتمال وقوع نوسان شدیدتر قیمت سهام نسبت به گذشته متضرر شوند؛ اما در دوره کوتاه و با حضور موثرتر بازارگردانان و بازارسازان، مطمئنا به مدار تعادل بازخواهیم گشت. همچنین میتوان در آغاز، شرکتهای دارای سهام شناور آزاد مناسبتر را در لیست اولیه اعمال حذف یا بازتر کردن دامنه نوسان قرار داد، سپس مرحله به مرحله، تعداد شرکتها را به این گروه اضافه کرد. این مدل، دیر یا زود اجرا خواهد شد و بهتر این است که در شرایط ثبات یا رکود نسبی که در بازار وجود دارد، اجرا شود. بنابراین در ابتدای تغییر روش معاملات، ممکن است تنشی زودگذر در بازار به دلیل نوسانات شدید ناشی از اعمال محدودیتهای گذشته ایجاد شود؛ اما شیوه جدید معاملات، در صورتی که بهطور مرحلهای اجرا شود، میتواند نسبت به شیوه قبلی، مزایای مناسبی ایجاد کند. برداشتن محدودیتهایی نظیر حجم مبنا و دامنه نوسان، مزیتهایی همچون افزایش حجم معاملات و نقدشوندگی، اتکا به تحلیل و عقلانیت در امر سرمایهگذاری، تشویق به سرمایهگذاری غیرمستقیم به دلیل تخصصیتر شدن فرآیند معاملات، کاهش مسوولیت نظار بازار در نوسانات طبیعی بازار و کاهش احتمال دستکاری قیمت، به دلیل پرریسک بودن انجام آن در شرایط باز بودن محدوده نوسان قیمت را به همراه دارد.
نوسانات نقدینگی کلان بر نقدشوندگی بازار سهام
هدف پژوهش: بررسی تاثیر نوسان نرخ های سود بانکی بر نقدشوندگی بازار سهام بانکها و تعیین سقف اعتباری توسط بانک مرکزی بر نقدشوندگی بازار سهام بانکها و تاثیر انتشار اوراق مشارکت بانک مرکزی بر نقدشوندگی بازار سهام بانکها از اهداف این پژوهش هستند. روش پژوهش: کاربردی و پس رویدادی است و از نظراستدلال ، جزء تحقیقات استقرایی می باشد. همچنین تحقیق حاضر از نوع توصیفی است و برای بررسی رابطه بین متغیرها از تجزیه و تحلیل رگرسیون که زیر مجموعه تحقیق همبستگی است استفاده شده است . بنابراین پژوهش حاضر به لحاظ ماهیت و روش از نوع توصیفی همبستگی می - - باشد. نتایج پژوهش، نتایج نشان میدهد سقف اعتباری رابطه مثبت و معنادار و نرخ سودهای بانکی و اوراق مشارکت رابطه منفی و معناداری با نقدشوندگی سهام دارد. محدودیت های پژوهش: کمبود منابع فارسی کافی در ارتباط با موضوع تحقیق و مشکل دستیابی به اطلاعاتی در این زمینه، کمبود تحقیقات و پروژه ها در این زمینه بعلت جدید بودن موضوع، گستردگی موضوع تحقیق و مشکل محدودیت زمانی و بودجه ای جهت اجرای طرح مورد نظر از محدودیت های این پژوهش است. کاربردهای مدیریتی پژوهش: وضعیت انتشار اوراق مشارکت بانک مرکزی و شناسایی ابزارهای سیاست انقباضی و اجرای عملیات بازار باز و راهنمایی این تحقیق به بانک ها جهت تعیین زمان انتشار اوراق جهت جلوگیری از رکود و تورم از جمله کاربردهای مدیریتی این پژوهش است. نوآوری پژوهش: از این جهت که این تحقیق نشان میدهد که در کدام وضعیت، فرصتهای سرمایهگذاری و سودآوری مناسبی برای بازار سهام وجود دارد مهم و جدید است زیرا بانک ها و شرکت های بورسی می توانند به بهترین نحو از این فرصت استفاده لازم را ببرند.
کلید واژه ها
نحوه استناد به مقاله
در صورتی که می خواهید به این مقاله در اثر پژوهشی خود ارجاع دهید، می توانید از متن زیر در بخش منابع و مراجع بهره بگیرید :
مهناز ربیعی؛حسن محمدی دولت آبادی؛مهدی هاشمی سیاوشانی؛ ۱۳۹۵، نوسانات نقدینگی کلان بر نقدشوندگی بازار سهام، پنجمین کنفرانس بین المللی پژوهشهای نوین در مدیریت , اقتصاد و حسابداری، https://scholar.conference.ac:443/index.php/download/file/9572-Huge-liquidity-fluctuations-on-stock-market-liquidity
در داخل متن نیز هر جا به عبارت و یا دستاوردی از این مقاله اشاره شود پس از ذکر مطلب، در داخل پرانتز، مشخصات زیر نوشته شود.
دیدگاه شما