دو علت اصلی شکست حساب ذخیره ارزی / تولید را بی محابا مقدس کردیم
رئیس هیأت عامل صندوق توسعه ملی افزود: من دو علت اصلی در مورد شکست حساب ذخیره ارزی را ذکر می‌کنم که یکی از اشکالات نگرشی و بینشی است که همه ما چه در گروه حکمرانان کشور و چه در گروه فعالان اقتصادی داشته ایم و باز هم ممکن است داشته باشیم. دوم نیز اشکالات کنشی و منشی است.
به گزارش خبرگزاری موج، مهدی غضنفری در جلسه هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران اظهار کرد: در مورد صندوق توسعه ملی به نظرم شاید با یک مشکل مفهومی مواجه هستیم، ما باید یک سوال تاریخی از خودمان بپرسم که چرا حساب ذخیره ارزی شکست خورد. کویت قبل از ما این پس انداز ارزی و این صندوق را ایجاد کرد و شکست هم نخورد و الان هم خیلی قدرتمند پیش می‌رود و کشورهایی نیز که بعد از ما چنین صندوق‌هایی درست کردند از ما پیشی گرفته اند. اما ما در انتهای دهه ۷۰ و اوایل دهه ۸۰ این صندوق را تشکیل دادیم و شکست خوردیم و کسی نیز با این جمله من اکنون مخالفت نمی‌کند که چرا این واژه را استفاده می‌کنید. بنابراین باید پرسید چه باید کرد.
رئیس هیأت عامل صندوق توسعه ملی افزود: من دو علت اصلی در مورد شکست حساب ذخیره ارزی را ذکر می‌کنم که یکی از اشکالات نگرشی و بینشی است که همه ما چه در گروه حکمرانان کشور و چه در گروه فعالان اقتصادی داشته ایم و باز هم ممکن است داشته باشیم. دوم نیز اشکالات کنشی و منشی است.
وی ادامه داد: در مورد اشکالات نگرشی و بینشی گروه اول، چهار مشکل داریم که ممکن است همچنان باشد یا نباشد و یکی اینکه توهمی به نام بی کرانگی منابع داریم و فکر می‌کنیم که پول‌هایی که در اختیار دولت و بانک هاست یک اقیانوس بوده و پایان ناپذیر است و لذا گرفتن وام مدام انجام می‌شود و همه فکر می‌کنند می‌توان تا بی نهایت وام گرفت این در حالی است که اگر کوه دماوند هم باشد و ریزریز از آن پول برداشته شود پایان می‌یابد.
غضنفری افزود: ما نیز در مورد صندوق ذخیره ارزی فکر می‌کردیم که چقدر پول در این صندوق داریم و این توهم در مورد بانک‌ها نیز وجود دارد و یکی از دلایلی که در مجلس تسهیلات تکلیفی را برای بانک‌ها گاهی اوقات وضع می‌کنند شاید توهم نامحدود بودن منابع است چراکه وقتی از یک عددی بیشتر شود حس نامحدود بودن داریم در حالیکه واقعاً اینطور نیست.
وی اضافه کرد: یک بحث نیز که در ۴۰ سال با آن مواجه بودیم تقدس تولید بود. البته تولید محترم و ارزشمند است و برای تولیدکننده نیز باید فرش قرمز پهن کرد، اما هر تولیدی را نمی‌توان به هر قیمت سرپا نگه داشت و ممکن است نتوانیم خیلی از تولیدها را حفظ کنیم یا اصلاً شاید نتوان در همه حوزه‌ها تولید کرد و لذا اینکه تولید بسیار مهم است موجب شده در خیلی وقت‌ها بی محابا، بخشی از منابع را به پای آن بریزم و این منابع نیز بازنگردد. حساب ذخیره ارزی قربانی همین تقدس فریبکارانه شد. وقتی پولی مال دولت و دیگران می‌شود، دقت را که در مورد پول خودمان داریم در مورد آن پول نداریم و وقتی از طریق بانک‌های عامل وام داده می‌شود آن مراقبتی که بانک‌های عامل از پول خودشان می‌کنند از حساب ذخیره ارزی نمی‌کردند و همین الان نیز صندوق ذخیره ارزی نیز این گرفتاری را دارد.
غضنفری ادامه داد: مساله دیگر که امیدوارم به مقامات برنخورد، تجربه اندک حکمرانی است، ما حساب را شکل دادیم اما هنوز نمی‌دانستیم به عنوان یک حکمران که تفاوت صندوق ریالی و ارزی چیست، ارزی وام دادیم و ریالی گرفتیم و بعد حساب و کتاب کردیم و دیدم که چقدر صندوق کوچک شده است. اگر صندوق ارزی بوده و وام ارزی داده شده باید ارزی گرفته شود لذا این مسائلی که مطرح کردم اشکالات نگرشی و بینشی بود.
رئیس هیأت عامل صندوق توسعه ملی در ادامه گفت: اما بقیه اشکالات که به کنش و منش ما برمی گردد یک تله تقسیم بندی است؛ مثلاً می‌گویند کسانی که نمی‌توانند ارز بدهند آنها را دسته بندی کنیم، ضمن اینکه یک عده هستند که خیلی بیچاره هستند و لذا از آنها ریال دریافت کنیم یک راه کوچک را باز می‌کنند و مثلاً می‌گویند از ۱۰ نفر ریال بگیریم و فقط کافی است که با یک نفر از این ۱۰ نفر موافقت شود و لذا به دنبال آن انبوهی از آدم‌ها می آیند پشت این ۱۰ نفر می‌ایستند و این ۱۰ نفر تبدیل به آمبولانس در بزرگراه می‌شوند.
غضنفری افزود: بیانیه پشتیبانی از سوی انجمن‌ها و نمایندگان اتاق‌ها می‌آید که در راستای حمایت‌ها از تولید و نامگذاری سال شما باید همکاری کنید و این سوال مطرح است که واقعاً چه ربطی دارد؟ این در حالی است که منابع صندوق و منابع حساب باید حفظ شود.
رئیس هیأت عامل صندوق توسعه ملی تصریح کرد: دو تصمیم است که نام آن را اهمال و امهال می‌گذاریم. بالاخره یک دفعه امهال می‌گیرید اشکال ندارد، ما دویست پروژه ارزی داشتیم که ۴۰۰ بار امهال گرفتند، می‌گوئیم که شرایط اقتصادی کشور این گونه اقتضا می‌کرد. وقتی امهال از یک بار به ۷ بار تبدیل می‌شود دیگر نام این امهال نیست و نام آن اهمال است. امهال حد دارد و باید وام را برگرداند زیرا بالاخره یک نفر دیگر در انتظار دریافت وام است.
صندوق توسعه ملی، بانک مرکزی نیست
وی با بیان اینکه یکی دیگر از مشکلات جهش‌های ارزی و بهانه جویی های فرضی است و این مساله کاملاً واضح است، گفت: صندوق توسعه ملی از چه تشکیل شده است؟ صندوق توسعه ملی تنها صندوق ارزی کشور است و دانستن این موضوع بسیار مهم است. صندوق توسعه ملی یک نهاد مقتدر ملی است که در کنار بخش خصوصی است و مانند بانک مرکزی است ولی یک تعریف دیگری دارد.
غضنفری افزود: صندوق توسعه ملی صندوق ریالی نیست و یک صندوق ارزی است و می‌توانست خارج از کشور باشد مانند بانک توسعه اسلامی یا بانک توسعه آسیایی. لذا باید یک تشخص و تمایز برای آن قائل شد و بدانیم که صندوق توسعه ملی، بانک مرکزی نیست. بعضی‌ها می‌گویند دولت بخشنامه دارد که ریال بدهیم و بانک مرکزی به صندوق ارز بدهد. شاید بانک مرکزی بتواند این کار را بکند ولی صندوق نمی‌تواند این کار را بکند زیرا صندوق بانک مرکزی نیست و بانک عامل هم نیست.
وی ادامه داد: خیلی‌ها به ما می‌گویند که مثلاً برای شهرمان می‌خواهیم مترو بسازم، ما به آنها می‌گوئیم به ما چه کار دارید، صندوق توسعه ملی محلی برای مراجعه برای وام گرفتن نیست. صندوق بورس و بیمه نیست که بگویند سیل و زلزله آمده و کشاورزان دچار آسیب شده اند لذا برای جبران آن از محل صندوق وام بدهید.
ذخایر صندوق هیچ گاه نباید به صفر برسد
رئیس هیأت عامل صندوق بورس و نفت و نوع کنش آنها توسعه ملی افزود: ذخایر صندوق هیچ گاه نباید به صفر برسد. صندوق توسعه مثل هیچ کدام از نهادهای پولی و مالی نیست و فقط مانند خودش است و باید این مساله را جا انداخت. چرا اسم صندوق را بانک نگذاشتند؟ صندوق محلی است که در آن پول تجمیع می‌شود تا افزایش یابد نه کاهش پیدا کند. صندوق یک بنگاه و یک هلدینگ است که باید منابع آن افزایش یابد.
وی افزود: سوم اینکه، تعالی مستمر، صندوق باید مانند جنگل رشد کند و در دنیا نیز همین طور است و صندوق‌ها رشد می‌کنند و صندوق امارات عددش به یک هزار میلیارد دلار رسید و الان در حال افزایش است. ما یک مبلغی داشتیم و همان را هم به سختی نگه داشتیم.
درآمدهای نفت، ثروت نیست سرمایه است
غضنفری با بیان اینکه سهامداران صندوق نسل فعلی و نسل آتی هستند، گفت: می‌گویند مشکلات هست، درست است اما حل آن کار صندوق نیست. آرمان ما چیست؟ و اصلاً به دنبال چه هستیم؟ به نظرم تنها نهادی که می‌تواند شعار جدایی اقتصاد از نفت را عملیاتی کند صندوق است و بارها نیز مصاحبه کرده ام و اتاق بازرگانی باید تصمیم بگیرد که می‌خواهد در خط ما باشد در خط جدیدی که داریم یا خطی که در گذشته بوده است. این مهم است و این فرصت‌های ملی کم پیش می‌آید. ما معتقدیم تمام درآمدهای نفت باید وارد صندوق شود و حتی انفال نیز باید وارد صندوق شود، صندوق باید سرمایه گذاری کند زیرا درآمدهای نفت ثروت نیست بلکه درآمدهای نفت سرمایه است و هیچ کس نباید از سرمایه خود مصرف کند در حالی ما از سرمایه می‌خوریم و هر سال سرمایه را در بودجه می‌گذاریم و آن را به صفر می‌رسانیم. این غلط است و یکبار بگوییم غلط است و خودمان را نجات دهیم، درآمدهای نفت باید وارد صندوق شود، صندوق به عنوان سرمایه و نه ثروت به آن نگاه کند و سرمایه گذاری کند و با کمک بخش خصوصی این کار را انجام دهد.
بدهی دولت به صندوق چه ربطی دارد؟
وی افزود: کار صندوق بنگاه داری نیست و مثلاً نباید تبدیل به شستا شود. البته ممکن است شستا هم از خودش دفاع کند و بگوید ما موفق هستیم. لذا وقتی ثروت جمع شد ثروت را به بودجه بدهیم یعنی سود عملیات را بودجه دهیم نه خود منابع. این بورس و نفت و نوع کنش آنها آرمان نهایی ما است و این نقطه تصمیم گیری تاریخی است که می‌توانیم پشت آن بایستیم. صندوق، اتاق تسویه و یا کلینیک پاک سازی اقتصادی نیست، یعنی یک عده‌ای از دولت طلبکارند و پول صندوق را نمی‌دهند. این موضوع به صندوق چه ربطی دارد. صندوق محلی برای سرریز نتایج سیاست‌های نادرست یا تحریم‌ها نیست، ما وام داده ایم باید وام را پس گرفت.
غضنفری اظهار کرد: ما باید شجاعت و انضباط مالی داشته باشیم هم در دولت و هم در تسهیلات گیرندگان. بدون انضباط مالی نمی‌توانیم حرکت کنیم همه کشورهای موفق روی انضباط مالی دولت و فعالان بخش خصوصی تاکید فراوانی داشته و مراقبت کرده اند که هر چه سر جای خودش باشد.
صندوق توسعه ملی، صندوق تولیدکنندگان نیست
وی افزود: صندوق وقتی پولی می‌گیرد و می‌خواهد پس بگیرید به این دلیل است که می‌خواهد به نفر بعدی وام بدهد و این به معنای توسعه است نه اینکه یک پول در دست یکی بماند این دیگر به معنای توسعه نیست. ما می‌گوئیم صندوق توسعه، نه صندوق تولید، یعنی اینکه اگر تولیدکننده‌ای نتوانست پس بدهد آن را بگیرد و به نفر بعدی بدهیم، نه اینکه صبر کنیم مثلاً ۱۵ سال تا تولید شکل بگیرد، زیرا با این روش ممکن است تولید شکل بگیرد ولی توسعه شکل نمی‌گیرد.
صندوق ۱.۸ میلیارد دلار مطالبات معوق دارد
غضنفری اظهار کرد: حدود ۷.۱ میلیارد دلار مطالبات معوق صندوق بوده از وقتی که ما مسئولیت صندوق را بر عهده گرفتیم که ۵.۳ میلیارد دلار از آن تعیین تکلیف شده است و ۱.۸ باقی مانده است که شاید قوی‌ترین و بدهکارترین شرکت ملی نفت و وزارت نفت بود که به ما گفتند، بدهی را برای ما به مدت ۴ سال استمهال کنید که در جواب به آنها اعلام شد که پروژه‌های شما به بهره‌برداری رسیده است و لذا باید وام به صندوق بازگردد و پیرو آن مسائل و مشاجره‌هایی ایجاد شد که این مسائل به گوش مقامات رسید و آنها نیز گفتند که صندوق درست می‌گوید و باید منابع صندوق پس داده شود، بنابراین جلساتی در رابطه با این مساله برگزار شد که مشخص شد، نزدیک ۳ میلیارد دلار طلب از شرکت ملی نفت بود که به توافق رسیدیم که بخشی به صورت سهام و بخشی نیز به صورت وجه نقد بازپرداخت شود.
رئیس هیأت عامل صندوق توسعه ملی گفت: اگر پول‌ها بازپرداخت نشود، پول در برخی از پروژه‌ها رسوب میکند و این مساله مانع رشد اقتصادی است.
صندوق نمی‌تواند به دولت وام بدهد
وی افزود: صندوق‌های دنیا سه مدل است تثبیتی، توسعه‌ای و صیانتی هستند، ما در اساسنامه توسعه‌ای و صیانتی هستیم، لذا ما در صندوق نمی‌توانیم به دولت وام بدهیم و به همین دلیل اجازه رهبری را می‌گیرند.
غضنفری اظهار کرد: صندوق توسعه حدود ۱۴۵ میلیارد دلار ورودی داشته که حدود نیمی از آن طی ۱۰ سال گذشته با مجوزهای خاص دولت‌ها برداشته شده است و حدود ۴۰ میلیارد دلار به بخش خصوصی و نهادهای غیردولتی وام داده شده است.
نرخ بازده صندوق در ده سال گذشته صفر درصد است
رئیس هیأت عامل صندوق توسعه ملی ادامه داد: یک مقداری همچنان نزد بانک مرکزی ذخیره داریم و به دستور بانک مرکزی ۹ میلیارد دلار به ریال تبدیل شد و بابت این دستور ۷ میلیارد دلار ضرر کردیم، با این ضرر نرخ بازده صندوق در ده سال گذشته صفر درصد است.
وی گفت: به زودی دوره جدیدی در صندوق آغاز می‌شود و من نیز مانند شما به دنبال بهبود فضای کسب و کار هستم، من یک نفر شکارچی پروژه‌های سود آور هستم و ما مانند خود شما هستیم و ما می‌خواهیم سودآور باشیم و لذا باید کمک کرد که نگاه به صندوق عوض شود و ما یک هلدینگی هستیم که می‌خواهیم در راه توسعه کشور به شما کمک کنیم.
یامین پور: کنش اجتماعی در بین جوانان یک اولویت است
معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان گفت: کنش اجتماعی در بین جوانان یک اولویت است و به دنبال حمایت از مشارکت اجتماعی جوانان آن هم در دنیایی که فرد گرایی تقویت شده است، هستیم.
به گزارش خبرگزاری برنا از مشهد، وحید یامین پور صبح جمعه 23 اردیبهشت ماه، در اولین نشست صمیمی با سمن های جوانان و تشکل های خراسان رضوی اظهار کرد: یکی از وظایف ما در معاونت جوانان حمایت از فعالیت هایی با کنش ها اجتماعی داوطلبانه و فعالانه است.
وی با بیان اینکه عمده سمن های ما فعالیت جهادی دارند و بسیاری از گروه های جهادی، سمن دارند، عنوان کرد: آسیبی در میان سمن ها نیز است مبنی بر اینکه بعضا فعالیت های برخی سمن ها، از حالت عام المنفعه خارج شده تبدیل به یک شرکت شده و همچنین محلی برای تبدیل خلق ثروت برای گروهی خاص شده است.
معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان ادامه داد: خلق ثروت موضوع بسیار خوبی است ولی اینکار دیگر فعالیت سمن نیست؛ در این راستا ما بودجه ای داریم برای حمایت از آغاز فعالیت اجتماعی که باید در این رابطه صرف شود.
نقطه عزیمت کنش اجتماعی را حمایت می‌کنیم
معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان با بیان اینکه مشارکت اجتماعی، فعالیت داوطلبانه عام المنفعه است، افزود: بگذاریم منابع را صرف جوان هایی کنیم که در فضای اجتماعی تازه وارد هستند و ما بنا نیست، فعالیت تخصصی کنیم؛ همچنین باید امکان تشکیل یک جمع را آرام، آرام برای فعالیت های اجتماعی فراهم کنیم.ما نقطه عزیمت کنش اجتماعی را حمایت می‌کنیم.
یامین پور در خصوص برگزاری ستاد ساماندهی جوانان خراسان رضوی گفت: در این رابطه متاسفانه استان خراسان رضوی کمی عقب است و با توجه به اینکه رئیس جمهور تاکید ویژه ای به تقویت جوانان دارد، امیدواریم با حضور تیم جدید در استان شاهد اتفاقات بهتری باشیم.
وی بیان کرد: با دستور رئیس جمهور، دبیرخانه شورای عالی جوانان در نهاد ریاست جمهوری تاسیس و احیا خواهد شد و بعد از 10 سال دبیرخانه شورای جوانان در زیر مجموعه ریاست جمهوری فعالیت خواهد کرد و ستاد های ساماندهی جان جدیدی خواهند گرفت.
دولت روی توان ذهنی، فکری و اجرایی سمن ها حساب میکند
معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان اظهار کرد: دولت روی توان ذهنی، فکری و اجرایی سمن ها حساب میکند، لذا در ستاد ساماندهی امور جوانان باید تشکل های جوان آسیبی را در شهرها پیدا کنند و راه حل را نیز در این ستاد ارائه و پیاده کنند.
یامین پور اظهار کرد: اولویت ها را مانند ازدواج، کارآفرینی در حوزه دانش بنیان در دستور کار قرار دادیم و منتظر طرح و تحرک هستیم و منابع نیز برای حمایت وجود دارد.
اميدهاي كم‌رنگ بورس در اقتصاد ركود زده
روزهاي بلند تابستان براي بورس در انتظار كشدار بيم و اميد توافق هسته‌يي گذشت و انفعال بازار در ملالت انزواي بين‌المللي و ركود اقتصادي، ريزش پياپي شاخص را به‌دنبال داشت. اما در هفته پاياني تابستان، كنش فعالان بازار سرمايه نويدبخش برگشت تحرك به اين بازار بود، به‌طوري كه در آستانه ورود بازار به مهر ماه طي دو روز سه‌شنبه و چهارشنبه شاخص كل بورس اوراق بهادار تهران با 248واحد و 109واحد صعود همراه شد.
خبر اقتصادی - اين افزايش باوجود انفعال حقوقي‌ها و براساس افزايش مبادلات خرده سهامداران حقيقي صورت گرفت و شاخص آزاد شناور كه نشان‌دهنده فعاليت خرده سهامداران حقيقي است با 0.39درصد و 267واحد افزايش بيشترين تاثير را در رشد شاخص در آخرين روز هفته قبل داشت. با اين حال اراده حقوقي‌ها غالب آمد و دوباره در نخستين روز هفته بازار شاهد ريزش 155واحدي شاخص كل بود.
واكنش فعالان بازار نشان داده كه آنها بيش از گذشته به اثرات واقعي تحولات بر بازار سرمايه توجه مي‌كنند و از اين منظر نگاهي دوگانه و همراه با شك به دورنماي بازار دارند، اما بايد گفت كه تداوم اخبار اقتصادي و سياسي ناشي از اثرات برجام و حركت به‌سوي لغو تحريم‌ها محرك بازار شده است.
ديدارهاي متعدد هيات‌هاي اقتصادي اروپايي در هفته گذشته روزهاي پركاري را براي مقامات اقتصادي كشورمان و فعالان بازار سرمايه رقم زد. آغاز دور دوم مذاكرات شركت نفت ايران و شركت نفت بريتانيا و اعلام ورود هيات اقتصادي انگلستان، روز دهم مهرماه براي حل‌وفصل نهايي وصول مطالبات ايران از بريتيش پتروليوم- دومين بدهكار بزرگ گازي ايران بعد از شركت شل- از نخستين خبرهاي هفته گذشته بود.
اميرحسين زماني‌نيا معاون امور بين‌الملل و بازرگاني وزير نفت، با اعلام اين خبر گفت كه انگليس براي پرداخت سهم ايران از ميدان گازي رهوم بعد از لغو تحريم‌ها اعلام آمادگي كرده است و جزييات آن در ديدار 10مهر بررسي مي‌شود. همچنين ديدار آقاي ولي‌ا. افخمي‌راد رييس سازمان توسعه و تجارت، با مارتين فن دن معاون اقتصادي وزير امور خارجه هلند و تفاهم دو كشور با افزايش مبالات تجاري و سرمايه‌گذاري هلند در بازار سرمايه ايران و نيز پذيرايي از هيات اعزامي سازمان كارفرمايي جنبش شركت‌هاي فرانسوي به‌همراه وزراي تجارت خارجي و كشاورزي فرانسه نيز، شانه‌هاي بورس را فشرد.
همچنان‌كه مي‌دانيم خودروسازي يكي از محورهاي تعاملات اقتصادي شركت پارس خودرو پس از چالش‌هاي اخير بورس و نفت و نوع کنش آنها درخصوص توليد موتور تندر90 و اعلام آمادگي رنو پارس براي خريد ساختمان مگا2 كه محل توليد موتور تندر90، روز چهارشنبه اول مهرماه در كنار بانك صادرات بيشترين حجم معاملات بازار را به خود اختصاص داد. سفر يوكيا آمانو مديركل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي قبل از برگزاري نخستين جلسه كميسيون مشترك ايران و 1+5 نيز از اخبار حائز اهميت هفته گذشته بود كه بورس و نفت و نوع کنش آنها در كنار خبر سفر آقاي روحاني رييس‌جمهور با هيات همراه به نيويورك در آستانه اجلاس سالانه سازمان ملل متحد و اعلام ديدار آقاي كري با آقاي ظريف همتاي ايراني خود در نيويورك، نگاه تصميم‌سازان اقتصادي را از نيمه خالي به نيمه پر بازار معطوف داشته است. بازار سرمايه به‌دليل نقش حداقلي فعالان حقيقي بيش از اينكه كنشگر باشد، دنبال‌كننده فضاي انتظارات است و بر همين مبنا به‌نظر مي‌رسد اقتصاد ايران دامن به عصر جديدي كشيده و بورس را همراه خود به اين فضاي جديد وارد كرده است.
همچنان‌كه بسياري از كارشناسان اقتصادي عقيده دارند، بهبود بورس در گرو اصلاح ساختار اقتصاد است و بازار سرمايه به‌خودي خود منشا اثر و تحول نيست در حال حاضر نيز آنچه فضاي بورس را تحت‌تاثير قرار داده، فضاي انتظارات برآمده از اخبار تحولاتي است كه به ما مي‌گويد نقطه عطف اقتصادي و سياسي ايران فرا رسيده و انتظار طولاني براي رسيدن به يك راه‌حل منطقي دارد به پايان مي‌رسد. هرچند كه بازار سرمايه با سابقه‌يي كه از بازي‌هاي رواني هيجانات تزريق شده سراغ دارد با ديده احتياط و ترديد به آن مي‌نگرد، اما بدون شك نزديك‌ترين اثر بعدي بر بورس معطوف به سخنراني آقاي روحاني رييس‌جمهور، در نخستين روز نشست سازمان ملل در 6مهر ماه و اخبار منتشره از ديدارهاي حاشيه‌يي آن است كه بايد ديد آيا مي‌تواند اعتماد بازار سرمايه و فعالان اقتصادي را به عزم دولت بر رفع موانع رشد اقتصادي از طريق يك راه‌حل عاقلانه تقويت كند.
در همين رابطه حسين عبده تبريزي معتقد است كه اگر گزارش‌هاي 6ماهه شركت‌هاي بورسي تغيير كند بازار سرمايه مي‌تواند رشد خودش را آغاز كند.
عضو شوراي عالي بورس با بيان اينكه بازار سهام از دو يا سه عامل به‌طور جدي مورد آسيب قرار گرفته است، گفت: عامل اول سودآوري شركت‌هاست كه واقعيت‌هاي اقتصادي كشور را نشان مي‌دهد. وقتي در اقتصاد كنوني نرخ تورم كاهنده مي‌شود بنگاه اقتصادي براي كسب بازده، ناگزير به افزايش سودآوري از طريق ايجاد و افزايش بهره‌وري به نسبت سرمايه هستند، اما علاوه بر شركت‌ها اكنون بانك‌ها نيز با مشكل مواجه هستند.
عبده تبريزي در گفت‌وگو با فارس اظهار كرد: برخي مي‌گويند آنهايي كه خوراك دو سنتي به مجتمع‌هاي پتروشيمي مي‌دادند به دامن زدن سودهاي كاذب در اين شركت‌ها دامن زدند كه درنهايت افزايش نرخ بازده را در پي داشته است، اما اكنون با واقعيت‌هاي اقتصادي ايران فعلي يا با نرخ تورم 10درصد، اوضاع همين است كه مي‌بينيد.
وي با اعتقاد به اينكه واقعيت اقتصاد ايران آنچه در اين نوع تحليل‌ها عنوان مي‌شود، نيست به بيان شرايط سودآوري شركت‌ها پرداخت و گفت: اينكه شركت‌ها بايد با تعديل چارچوب‌هاي خود به سمت مديريت بهتري سوق پيدا كنند واقعيتي است انكار نشدني، اما اينكه سود شركت‌ها بايد رقم فعلي باشد مطمئنم كه بايد بيش از اين رقم‌ها تغيير كند.
دبيركل اسبق بورس تهران، مساله نقدينگي را موضوع دوم بازار دانست و افزود: هم‌اكنون اگر نقدينگي در بازار سهام وجود داشته باشد اغلب سهامداران انگيزه‌يي براي فروش نخواهند داشت، اما به هر حال برخي نيازمند پول‌شان هستند و برخي هم وحشت مي‌كنند كه بازار از اينجايي كه هست پايين‌تر مي‌رود و مي‌فروشند.
عبده تبريزي ادامه داد: وحشت از ريزش ادامه‌دار قيمت‌ها متاسفانه ناشي از عدم تحليل بازار سهام ناشي مي‌شود. روزي كه بازار خوب بود مي‌گفتند شاخص از 100هزار واحد فراتر مي‌رود امروز كه بازار در ركود است مي‌گويند از 50هزار واحد هم پايين‌تر مي‌رود، اين موضوع همان وحشت‌زدگي يا هراس سراسري را براي بازار ايجاد مي‌كند.
وي ادامه داد: بزرگان بازار كه هميشه مازاد واريزي داشته‌اند و هميشه مي‌خريدند الان وضعيت متفاوتي پيدا كرده‌اند. صندوق‌هاي بازنشستگي كه 50درصد خريد‌هاي بازار همواره متعلق به آنها بود الان به وضعيتي رسيده‌اند كه جريان نقدينگي آنها با مشكل مواجه شده و فروشنده سهام هستند. به‌عبارتي ديگر تامين‌كننده نقدينگي سيال اكنون دچار مشكل شده و حالا اينكه چقدر طول مي‌كشد بتوانيم جايگزيني براي آنها تامين كنيم موضوعي است كه براي بازار سهام بايد حل شود. عضو شوراي عالي بورس ادامه داد: وضعيت نرخ غيرتعادلي بانك‌ها نيز موضوع ديگري است كه بايد به آن توجه داشت. وقتي بانك به سپرده‌ها 25درصد سود مي‌دهند طبيعي است كه بازار سرمايه قادر به پرداخت اين نرخ غيرتعادلي نباشد. همان‌طور كه بانك‌ها هم نمي‌توانند پرداخت كنند. عبده تبريزي با بيان اينكه بانك‌ها سال گذشته به‌طور حتم نتوانستند 150هزار ميليارد تومان سود به‌دست آورند، عنوان كرد: روشن است كه يك بخشي از اين سود‌ها عملياتي نبوده و هيچ بانكي سود عملياتي نداشته است. ازسويي ديگر بانك مركزي اقدام به كنترل سود سهام بانك‌ها كنترل كرد اما 10برابر سود بانك‌ها سود سپرده‌گذارها بود كه اكنون معضل بازار شده است.
وي افزود: كماكان معتقدم كه بازار هنوز يك موضوع را شناسايي نكرده و آن عبارت است از موقعيت جديد كشور در منطقه و جهان كه اعتبار ايران را اضافه مي‌كند و اين تنها چيزي است كه بازار به مقدار قابل‌ملاحظه‌يي هنوز آن را تنزيل نكرده و بازار از اين نقطه رشد خود را شروع مي‌كند.
وي در برابر اين پرسش كه وقوع اين رخداد در چه زماني رخ خواهد داد و چرا ريزش قيمت‌ها حتي سهام گروه‌هاي ديگر بورسي كه تحريم‌ها تاثيري بر آنها ندارند را تحت‌تاثير قرار داده است، گفت: اين موضوع نشان‌دهنده اين است كه حتي بزرگان بازار هم از اين ديدگاه تحليلي برخوردار نبوده و حتي آنهايي كه اين ديدگاه تحليل محور را دارند از توانايي نقدينگي برخوردار نيستند.
عبده تبريزي با اين عنوان كه برخي شركت‌ها به پايين بودن قيمت سهام معتقدند، عنوان كرد: اگر در نسبت قيمت بر درآمدي بازار سهام، به‌جاي بدهي بياييد سرمايه بگذاريد مي‌بينيد كه نسبت قيمت بر درآمدي بازار برابر با دو مرتبه مي‌شود. شركت‌ها اكنون بابت هزينه‌هاي مالي دچار زيان شده‌اند. بدهي شركت‌هاي بورسي طي دو سال اخير بدون تغيير بالغ بر 47هزار ميليارد تومان بوده است. با احتساب جرايم و وجوه التزام اين رقم به 9هزار ميليارد تومان افزايش يافته است. اين نشان‌دهنده وضعيت نامناسبي است كه ايجاد شده است. من اعتقاد دارم كه بازار برمي‌گردد اما اينكه در يك فاصله زماني كوتاه برگردد من اعتقادي ندارم.
تبدیل انرژی چیست؟ – انواع مختلف انرژی کدام است؟
تبدیل انرژی چیست؟ - انواع مختلف انرژی کدام است؟
فرایندی که در آن انرژی از یک صورت به صورتی دیگر تبدیل می شود به نام تبدیل انرژی می باشد. انرژی یک تعریف کلی و ساده دارد و آن هم توانایی انجام دادن کار می باشد. به عبارت دیگر انرژی یک کمیت فیزیکی است که نشان دهنده ی ظرفیت انجام کارمی باشد. انرژی شکل های گوناگونی دارد که در ادامه به صورت گسترده به هر یک خواهیم پرداخت. همچنین لازم به ذکر است که به این موضوع در فصل هشتم کتاب درسی علوم پایه ی هفتم، تحت عنوان انرژی و تبدیل های آن اشاره شده است. در این مقاله ی نشریه جهان شیمی فیزیک به تبدیل انرژی و انواع مختلف آن می پردازیم.
فهرست مطالب :
۲- نظریه نسبیت اینشتین چیست؟
۳-۱- انرژی پتانسیل
۴- تبدیل انرژی از شکلی به شکلی دیگر به چه صورت است؟
۵- انرژی هسته ای چیست؟
۶- انرژی گرمایی چیست؟
۷- انرژی باد چیست؟
۸- انرژی آب چیست؟
۹- به هدر رفتن انرژی به چه صورتی می باشد؟
۱- انرژی چیست؟
همان طور که گفته شد انرژی توانایی انجام کار می باشد. انرژی از یک کلمه ی یونانی به معنی عملیات یا فعالیت گرفته شده است و واژه ی کارمایه معادل فارسی آن می باشد. این کمیت فیزیکی وضعیت ظرفیت انجام کار جسم منسوب خود را توصیف می کند. از نظر تاثیر گذاری و شیوه ی آزاد سازی، گونه های مختلف انرژی به دسته های متفاوت و گوناگونی تقسیم می شوند. انرژی گرمایی، انرژی پتانسیل، انرژی جنبشی، انرژی شیمیایی، انرژی الکترومغناطیسی، انرژی هسته ای، و انرژی الکتریکی از انواع مختلف انرژی هستند.
طبق علم فیزیک انرژی شامل دو قسمت مفید (اکسرژی) و بخش قابل تبدیل (انرژی) می باشد. منبع و عامل تمامی انواع انرژی های مختلف قابل استفاده ی انسان ها به جز انرژی هسته ای، خورشید می باشد. انرژی از یک شکل به شکل دیگر قابل تبدیل است اما هیچ وقت تولید یا نابود نمی شود که این موضوع بر طبق قانون نسبیت آلبرت اینشتین (Albert Einstein) دانشمند و فیزیک دان آلمانی می باشد. طبق این نظریه مجموعه جرم و انرژی همیشه پایدار و ثابت است. واحد اندازه گیری انرژی در SI، ژول می باشد.
۲- نظریه نسبیت اینشتین چیست؟
آلبرت اینشتین (۱۴ مارس ۱۸۷۹ – ۱۸ آوریل ۱۹۵۵) فیزیک دان اهل آلمان بود که پر اهمیت ترین دستاورد وی ارائه ی نظریه ی نسبیت است. اینشتین همچنین به پاس خدمات زیادی که در زمینه ی فیزیک نظری ارائه کرد و به خصوص برای کشف قانون اثر فتوالکتریک در سال ۱۹۲۱ میلادی موفق به دریافت جایزه ی نوبل شد. نظریه نسبیت و مکانیک کوانتومی دو پایه ی اصلی علم فیزیک مدرن به شمار می روند. اصل نسبیت بیان می کند که انرژی از شکلی به شکل دیگر و یا به جرم قابل تبدیل می باشد اما هرگز نابود یا تولید نمی شود.
نظریه نسبیت اینشتین چیست؟
این نظریه شامل دو بخش نظریه نسبیت عام و نظریه نسبیت خاص اینشتین است. این مسئله قانون پایستگی انرژی نیز می باشد. طبق اصل نسبیت خاص، انرژی هر جسم در واقع جنبش ذرات بنیادی آن جسم می باشد که مقدار آن نیز با استفاده از معادله ی نسبیت اینشتین قابل محاسبه است.
۳- انواع انرژی
انرژی در همه جا وجود دارد. هر جسم یا ماده ای که حرکت کند یا چیزهایی مانند نور، صدا، گرما یا الکتریسیته به وجود آورد، انرژی دارد. در نور خورشید به صورت انرژی گرمایی و انرژی نورانی، در یک دستگاه پخش صوتی روشن به صورت انرژی صوتی و حتی در یک قطعه چوب به صورت انرژی پتانسیل، این انرژی وجود دارند. این انرژی ها از صورتی به صورت دیگر قابل تبدیل می باشند اما هرگز از بین نمی روند. از نظر منبع تولید شده ی انرژی، انواع مختلف انرژی های گرانشی، حرکتی، تابشی، الکتریکی، صوتی، تابشی و … وجود دارند. اما همه ی انواع گوناگون انرژی در دو بخش کلی انرژی پتانسیل و حرکتی جای می گیرند.
به طور کلی انرژی که در یک جسم به صورت ذخیره شده وجود دارد، انرژی پتانسیل آن جسم می باشد در حالی که انرژی جنبشی به اجسام در حال حرکت مربوط می شود.
انواع انرژی
۳-۱- انرژی پتانسیل :
به انرژی ای که به صورت ذخیره شده در اجسام وجود دارد و قابل تبدیل به انرژی جنبشی می باشد، انرژی پتانسیل می گویند. برای مثال در انواع غذاها انرژی پتانسیل شیمیایی به صورت نهفته وجود دارد که بعد از خوردن و طی واکنش هایی در ماهیچه های بدن به انرژی جنبشی مبدل می شود.
این انرژی در اجسام مختلف به دلیل بر هم کنشی که بر یکدیگر دارند یا به علت جایگاه مکانی اجسام که در میدانی قرار دارند که بر آن ها نیرو وارد می شود، وجود دارد. هیچ جسمی به صورت تنها و به خودی خود انرژی پتانسیل ندارد. به عنوان مثال جعبه ای که روی زمین قرار دارد به دلیل نیرویی که از زمین بر جعبه وارد می شود، دارای انرژی پتانسیل گرانشی می باشد. به همین صورت جعبه هم بر زمین نیرو وارد میکند و این وارد آمدن نیرو یک طرفه نیست که در غیر این صورت انرژی پتانسیل وجود نمی داشت. اختلاف پتانسیل اجسام بین مکان های مختلف اهمیت دارد.
انرژی پتانسیل
۳-۲- انرژی جنبشی :
به انرژی ای که در اجسام در حال حرکت وجود دارد، انرژی جنبشی (K) گفته می شود. انرژی جنبشی فرمولی دارد که مقدار آن به وسیله ی آن قابل اندازه گیری است. در این فرمول انرژی جنبشی یا کینتیک انرژی با حرف K نشان داده می شود و برابر با نصف مقدار حاصل ضرب جرم جسم در مربع سرعت آن جسم است. انرژی پتانسیل و انرژی جنبشی قابل تبدیل به هم دیگر می باشند و این موضوع در علم فیزیک از اهمیت بالایی برخوردار است. انرژی جنبشی به دو دسته ی انرژی جنبشی انتقالی و انرژی جنبشی دورانی تقسیم می شود.
۴- تبدیل انرژی از شکلی به شکلی دیگر به چه صورت است؟
فرایندی که در آن انرژی از یک شکل به یک شکل دیگر تبدیل شود، تبدیل انرژی نام دارد. اما اگر از یک جسم به یک جسم دیگر منتقل شود، انتقال انرژی نام دارد. برطبق قانون اول ترمودینامیک و یا اصل پایستگی انرژی، انرژی هرگز نه به وجود می آید و نه از بین می رود؛ فقط از شکلی به شکلی دیگر تبدیل می شود. این مسئله در علم فیزیک بسیار پراهمیت می باشد.
از تبدیل های انرژی بسیار شایع، حائز اهمیت و قابل مشاهده در زندگی بشر می توان به تبدیل انرژی شیمیایی غذا در بدن انسان به انرژی مکانیکی جهت حرکت ماهیچه ها، تبدیل انرژی هسته ای به نور و گرما در خورشید، تبدیل انرژی الکتریکی به نور و گرما و صدا در طی رعد و برق و تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی جنبشی یا حرکتی (مکانیکی) به وسیله ی فن اشاره کرد.
تبدیل انرژی از شکلی به شکل دیگر به چه صورت است؟
۵- انرژی هسته ای چیست؟
انرژی هسته ای انرژی آزاد شده در یک واکنش هسته ای است که با مهار و کنترل آن می توان برق تولید کرد. عنصرهای رادیواکتیو مثل اورانیم دارای هسته هایی هستند که گاهی می شکافند و انرژی، از جمله انرژی گرمایی، آزاد می کنند. مقدار بسیار اندکی اورانیم، بدون نیاز به اکسیژن، در مقایسه با زغال سنگ، نفت و یا گاز، مقدار زیادی برق تولید می کند. همچنین هوا را با مواد شیمیایی و یا پس ماندهای جامد آلوده نمی کند. در دهه ی ۱۹۵۰ میلادی، دانشمندان به این نکته پی بردند که نیروی هسته ای راه حلی برای مشکل کمبود انرژی و نیاز روز افزون جهانی به آن می باشد.
نخستین نیروگاه هسته ای تجاری دنیا نیز، کالدرهال نام دارد که در انگلستان قرار دارد و در سال ۱۹۵۶ میلادی تولید برق را آغاز نمود. از خطر های هسته ای هم می توان به بسیار سخت بودن دفع پسماند های آن اشاره بورس و نفت و نوع کنش آنها کرد که تا هزاران سال به نحو خطرناکی پرتوزا باقی می مانند.
۶- انرژی گرمایی چیست؟
انرژی گرمایی یکی از صورت های انرژی است که به نوسان اتم های درون یک ماده نسبت داده می شود. انرژی گرمایی همیشه از جای گرم به جای سرد حرکت می کند. میزان حرکت ذرات سازنده ی اجسام به انرژی گرمایی آن ها ربط دارد. هرچه اتم ها و مولکول ها تندتر حرکت کنند، ماده گرم تر است. گرما به سه روش رسانایی، تابش و همرفت از یک جسم یه یک جسم دیگر منتقل می شود.
انرژی گرمایی چیست؟
وقتی غذا می خوریم، در بدن ما تجزیه می شود و انرژی آزاد می شود و ما را از درون گرم می کند. ما سوخت هایی مانند چوب یا زغال را می سوزانیم تا خود را گرم کنیم یا ماشین آلات را به حرکت در بیاوریم. نیروگاه ها برق تولید می کنند و ما آن را در خانه هایمان به گرما تبدیل می کنیم. این ها همه مثال هایی از تبدیل انرژی و کاربرد گرما در زندگی روزانه ی بشر بود.
۷- انرژی باد چیست؟
از انرژی باد برای چرخاندن و به حرکت در آوردن ماشین ها و یا تولید برق استفاده می شود. این منبع انرژی بدون آلایندگی و تجدید پذیر است، از این رو اهمیت زیادی دارد. صد ها سال است که از آسیاب های بادی برای آرد کردن غلات و بیرون آوردن آب از زمین استفاده می شود.
در ایران باستان در حوالی قرن اول هجری، از آسیاب های بادی ساده استفاده می شد. در آسیاب های بادی جدید یا همان توربین های بادی، حرکت چرخشی پروانه ها برای به حرکت در آوردن توربینی که برق تولید می کند، به کار می رود. در یک آسیاب بادی ۴ تا ۸ پره ی بادی وجود دارد، که هر یک ۳ تا ۹ متر طول دارد و باد را به دام می اندازد. در قرن بیستم آسیاب های بادی آرام آرام جای خود را به موتورهای جدید دادند. اما توربین های بادی نیز از جمله منابع در حال رشد انرژی به حساب می آیند. در دهه ۱۹۸۰ میلادی دانمارکی ها در بهره برداری از این منبع انرژی پیشتاز بودند.
۸- انرژی آب چیست؟
با انرژی آب که در اثر حرکت آب به وجود می آید، می توان ماشین ها را به حرکت در آورد و یا برق تولید کرد. آب نیز یک منبع انرژی تجدید پذیر و بدون آلودگی می باشد. از زمان باستان از آسیاب های آبی برای آرد کردن گندم استفاده می شود. در انگلستان صنعتی، چرخ های آبی نیروی لازم برای یک چرخ بزرگ نخ ریسی را فراهم می آورند. در آغاز قرن بیستم ژنراتورهای الکتریکی (دستگاه تبدیل انرژی الکتریکی)، که می توانستند حرکت چرخشی چرخ های آبی را به الکتریسیته تبدیل کنند، تحول سریعی در انرژی برق آبی یا هیدروالکتریک به وجود آوردند.
در انرژی برق آبی ابتدا آب را در پشت سدها ذخیره می کنند. آب از لوله هایی به سمت توربین فرستاده می شود. توربین با جریان آب می چرخد و باعث چرخیدن ژنراتور می شود. حدود ۲۰ درصد از انرژی الکتریکی جهان از نیروگاه برق آبی به دست می آید. اما این نیروگاه ها بیشتر دور از شهرهای بزرگ که بیشترین نیاز به برق را دارند، قرار دارند.
۹- به هدر رفتن انرژی به چه صورتی می باشد؟
انرژی هرگز از میان نمی رود اما اگر صرف انجام دادن کار نشود، به هدر می رود. گرما عامل اصلی به هدر رفتن انرژی است. به عنوان مثال، لامپ معمولی فقط یک پنجم انرژی الکتریکی خود را به نور تبدیل می کند و بقیه ی آن به صورت گرما به هدر می رود. بازده کم موتور خودرو هم به معنای هدر رفتن منابع انرژی می باشد. منظور از استفاده ی بهینه و مفید از انرژی نیز تبدیل بیشترین مقدار ممکن یک انرژی، از شکلی که در ابتدا وجود دارد به شکل مطلوب مورد نظر می باشد تا از هدر رفت انرژی جلوگیری شود.
این مسئله درمورد منابع انرژی تجدید ناپذیر که از جمله ی آن ها سوخت های فسیلی هستند از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، برای بشری که به صورت بی رویه از این منابع تجدید ناپذیر و سوخت های فسیلی در حال استفاده است. امروزه تلاش بر این است که منابع تجدید پذیر انرژی، جایگزین منابع تجدید ناپذیر آن شود.
گولن: ارتباطی با حوادث ۱۵ ژوئیه ندارم/وضعیت ترکیه مشابه وضعیت آلمان در دوره هیتلر است
روحانی در تبعید و مخالف دولت ترکیه با حضور غیر منتظره در تلویزیون فنلاند ضمن رد اتهاماتی که از سوی آنکارا علیه‌اش مطرح شده، بار دیگر خواستار آغاز تحقیقاتی درباره کودتای ۱۵ ژوئیه شد.
به گزارش ایسنا، به نقل از سایت شبکه خبری روسیا الیوم، روحانی در تبعید و مخالف دولت ترکیه در اقدامی نادر گفتگویی با تلویزیون رسمی فنلاند انجام داد.
گولن در این مصاحبه تلویزیونی بار دیگر خواستار آغاز تحقیقاتی درباره حوادث شب ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۶ شد.
آنکارا گولن را به دست داشتن در کودتای ناکام ۱۵ ژوئیه متهم کرده و او را "مغز متفکر این کودتا" خواند.
گولن که بارها خواستار آغاز تحقیقاتی بین‌المللی درباره کودتای ناکام ۱۵ ژوئیه شده، با رد این اتهام گفت: هیچ ارتباطی با این عملیات ندارم.
این مخالف دولت ترکیه که در آمریکا به سر می‌برد، در وا کنش به اتهامات مطرح شده علیه‌اش گفت: آیا مکالمه‌ای تلفنی از من در ارتباط با این مساله ضبط شده؟ آیا شخصی هست که بگوید من از او خواسته‌ام کاری را برایم در ترکیه انجام دهد؟ آیا کسی از بازداشت‌شدگان اعتراف کرده که دستوراتی از من دریافت می‌کرده است؟
وی افزود: وضعیت فعلی ترکیه مشابه شرایط آلمان در دوره هیتلر است، همین ستم‌ها در آلمان نیز رخ داد، اخیرا نیز همین ستم‌ها به دست صدام در عراق انجام شد و نیز در یمن و در لیبی در دوره حاکمیت قذافی.
سایت تلویزیون فنلاند گزارشی از وضعیت زندگی گولن در ایالت پنسیلوانیای آمریکا منتشر کرد.
در این گزارش آمده است، گولن در محلی اقامت دارد که حدود ۳۰ تن از جمله کارگر و دانشجو نیز در آنجا حضور دارند و هیچگونه علامتی دال بر داشتن زندگی مرفه که از سوی مخالفان گولن مطرح می‌شود، وجود ندارد.
دیدگاه شما